پسر ۴ ساله‌ام بسیار کنجکاو است اما آموزش‌پذیر نیست
مادری هستم ۳۷ ساله. فقط یک فرزند دارم که پسر است. او به تازگی، ۴ ساله شده است. چندتا مشکل دارد، خدمت‌تان می‌گویم تا راهنمایی ام کنید چون خسته شده‌ام. اولا بسیار بازیگوش است و کنجکاوی زیادی دارد، دوم این که غذا را باید به زور به او بدهم و سوم این که به کتاب‌های آموزشی که برایش می‌خرم، توجهی نمی‌کند. چه کنم؟
پاسخ مشاور:
والد گرامی، یک سری مشکلات را درباره فرزندتان فهرست و برای ما ارسال کردید. قبل از هر موضوعی باید بگویم که پسر شما در مرحله کودکی اول است که از مراحل سرنوشت‌ساز رشد است و ضرورت دارد والدین با مطالعه بیشتر درباره روان‌شناسی رشد کودک در این دوره با اقتضائات آن آشنایی کامل پیدا کنند و سلیقه‌ای با کودک برخورد نکنند. با این حال، لازم است نکاتی را با شما درمیان بگذارم.
کنجکاوی پسرتان را بی‌تربیتی قلمداد نکنید
گفتید که فرزندتان خیلی کنجکاو است. باید بدانید کودکی اول(۲ تا ۶ سالگی) عمدتا سن بازی و کنجکاوی است بنابراین والدین باید زمینه ارضای این دو نیاز مهم را برای کودکان در این سن و سال فراهم کنند و اجازه دهند کودک آزادانه بازی‌های جسمی و فکری انجام دهد. حتما والدین هم در طول روز همبازی خوبی برای کودک باشند چون بازی در این مرحله به منزله نوعی زندگی‌کردن و کسب تجربه و مهارت آموزی است و نباید مانع بازی‌کردن کودک شد. همچنین کنجکاوی کودک، کاملا طبیعی است و ارتباط برقرار کردن با محیط به شکوفایی و خلاقیت وی منجر می‌شود. برخی والدین بایدها و نبایدهای افراطی دارند یا کنجکاوی را که ویژگی بارز دوران کودکی اول است، بی‌تربیتی تلقی و کودک را محدود یا سرکوب می‌کنند. این رویه اشتباه جلوی رشد کودک را می‌گیرد و در بزرگ سالی هم فردی محتاط و غیرخلاق خواهد شد. پس نقش تربیتی والدین آگاه، فراهم کردن زمینه بازی و کنجکاوی کودک است.عمده مشکلات تربیتی به شیوه و نگاه تربیتی ما بستگی دارد و هر نوع تغییر مطلوب در کودک باید با تغییر رفتار والدین صورت گیرد. اگر کودک لجباز یا پرخاشگر و … داریم، ما باروش تربیتی ناقص خود کودکی لجباز و پرخاشگر می‌پرورانیم پس والدین هستند که زمینه مشکلات رفتاری کودکان را فراهم می کنند و آن‌گاه می‌خواهند بدون تغییر روش تربیتی خود، کودک تغییر کند که شدنی نیست.
کتاب کمک آموزشی از ۶ سالگی
کودکی اول، سن آموزش دادن‌های رسمی نیست و در بیشتر جوامع، آموزش رسمی از شش سالگی آغاز و کودک وارد دبستان می‌شود. شش سالگی آغاز سن تادیب کودک هم هست. زودهنگام از کودک انتظار خواندن و نوشتن داشتن توصیه نمی‌شود و آن‌چه در مهد و پیش‌دبستانی کودک یاد می‌گیرد، اجباری و رسمی نیست و هیچ تکلیفی هم از کودک درخواست نمی‌شود و نباید زودهنگام از کودک انتظاراتی داشته باشیم که هنوز توانایی آن را ندارد.
کودک‌تان را گلخانه‌ای بار نیاورید
گفته‌اید باید غذا را به زور به پسرم بدهم. والدین در همه مراحل رشد به خصوص کودکی باید سبک مقتدرانه داشته باشند و از افراط و تفریط در امر تربیت جدا پرهیز کنند. برخی والدین به خدمه کودک تبدیل می‌شوند و تمام اموری را که باید کودک بنا به اقتضای سن خود انجام دهد، والدین انجام می‌دهند. این‌گونه کودکان که نقشی در انجام امور شخصی ندارند، به کودکان گلخانه‌ای و پناهگاهی تبدیل می‌شوند که ممکن است در بزرگ سالی حداقل عزت‌نفس و کارایی را داشته باشند. فراموش نکنیم بهترین کمک به کودک، کمک نکردن است و واسپاری کارها متناسب با توانایی وی باعث تقویت عزت‌نفس کودک می‌شود. چرا کودک ۴ ساله باید با تلاش و جنگ و گریز ناهار بخورد؟ آیا همین دلسوزی‌های افراطی باعث نمی شود که یک مادر جوان بگوید دیگر خسته شده‌ام؟
نویسنده : عبدالحسین ترابیان| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی
