وابستگی کودک به گوشی موبایل یکی از مشکلات خانواده های امروزی است. با توجه به پیشرفت فناوری های ارتباطی و اینترنت اعتیاد به گوشی باعث آسیب به روح و جسم کودک می شود. استفاده ی بیش از اندازه از گوشی همراه و خارج از حد استاندارد می تواند دلایل متعددی داشته باشد.
علل وابستگی کودک به گوشی
تعلق بیمارگونه به یک فرد، وسیله ی خاص، موضوع یا هرچیزی که ترک آن سخت باشد، وابستگی است. علل اعتیاد به گوشی همراه در میان خردسالان ارتباط زیادی به عملکرد بزرگتر ها در این زمینه دارد که از جمله ی این دلایل عبارتند از:

۱- وابستگی کودک به گوشی | شخصی سازی
در خانواده هایی که برای کودکان تبلت یا گوشی همراه جداگانه خریداری می شود، امکان وابستگی آنها به این وسایل بیشتر است. والدین معمولا با هدف سرگرم کردن کودکان و به این دلیل که می خواهند محبت خود را به کودک خردسال خود نشان دهند، با تهیه کردن گوشی و گذاشتن آن در اختیار کودک، او را به سمت استفاده کودک از موبایل در دراز مدت سوق می دهند.

۲-عدم مدیریت استفاده از گوشی
مشکل دوم زمانی به وجود می آید که والدین از کودک خود غافل هستند و اجازه می دهند فرزندشان به هر میزان که دوست دارد، وقت خود را با گوشی همراه بگذراند. درواقع آنها با این کار خود فرزندشان را منفعل بار می آوردند و خبر ندارند که این وسیله ی الکترونیکی چه ضررهایی را برای کودکشان به همراه دارد.

۳-تقلید از والدین
بسیاری از والدین خودشان نیز نسبت به مضرات استفاده زیاد از گوشی بی اطلاع هستند و یا اهمیتی به این موضوع نمی دهند و اغلب زمان بیکاری خود را به گشت و گزار در صفحات و شبکه های مجازی می گذرانند. بدون توجه به این که رفتار آنها توسط فرزندشان کپی می شود و کودک آنها نیز از طریق یادگیری و تقلید دقیقا همین کار را انجام می دهد. استفاده ی مکرر از این وسیله باعث شکل گیری عادت غلط و وابستگی به آن می شود که باید در انتظار آفات این وابستگی بود.

۴-اشتغال والدین علت وابستگی کودک به گوشی
از دیگر دلایل وابستگی خردسالان به گوشی، اشتغال مادران و گرفتاری والدین است که به آن ها اجازه نمی دهد با فرزندان خود وقت بگذرانند. بنابراین کودکان در اثر تنهایی سر از گوشی های موبایل در می آورند و تا آنجا پیش می روند که بدون این وسیله زندگی برایشان سخت می شود.

 نشانه های وابستگی کودک به گوشی
اعتیاد به گوشی و وابستگی به این وسیله ی الکترونیکی علائمی دارد که دانستن آن به شما کمک می کند، نسبت به وضعیت کودک خود آگاهی پیدا کنید. برخی از این نشانه ها از قرار زیر است:مدت استفاده از گوشی همراه در طول روز زیاد است
هنگام پخش برنامه های مورد علاقه باز هم کودک همچنان سرگرم گوشی است و به راحتی از آن جدا نمی شود
خردسال وابسته، گوشی خود را همه جا به همراه دارد حتی زمان رفتن به رختخواب
کودک با گوشی همراه در دستش به خواب می رود
شارژ گوشی کودک به دفعات و زود به زود تمام می شود
جدایی از گوشی برای کودک سخت است و او را دچار وحشت می کند
موقع غذا خوردن نیز علاقه مند است از گوشی استفاده کند
به جای بازی با دوستان خود، بازی با گوشی را ترجیح می دهد
استفاده ی پنهانی از گوشی در ساعات نیمه شب یا صبح زود
استفاده از گوشی همراه علی رغم خواب آلودگی و خستگی
برای برقراری ارتباط با کودک مجبور می شوید گوشی را از دسترس او خارج کنید
  عوارض وابستگی کودک به گوشی
استفاده ی بیش از حد و بیمارگونه از گوشی موبایل برای کودکان عوراض خطرناکی دارد که برخی از آنها عبارتند از:۱-کاهش یادگیری مطالب
استفاده زیاد از گوشی همراه باعث عدم توازن شیمی مغز می شود و به اختلالات یادگیری در کودکان می انجامد. امواج گوشی روی ظرفیت شناختی مغز تاثیر می گذارد و توان یادگیری را کم می کند، بنابراین حدالمقدور باید برای استفاده از گوشی برنامه ریزی منظمی داشته باشید.۲-کاهش مهارت های اجتماعی ـ هیجانی
در کودکانی که ساعات زیادی با گوشی وقت می گذرانند، کاهش قابل ملاحظه ی مهارت های اجتماعی ـ هیجانی رخ می دهد. کودکی که پیوسته به کنجی پناه می برد و از تحرک باز می ماند ضمن این که ارتباط واقعی با محیط اطراف ندارد، نمی تواند در مهارت های اجتماعی و هیجانی پیشرفت کند. زیرا زمان خود را صرف یکجا نشینی و ارتباطات مصنوعی می کند.۳-بی تحرکی و چاقی
نورهایی که از گوشی همراه ساطع می شود، چرخه خواب را تحت تاثیر قرار می دهد و الگوی خواب کودک را به هم می ریزد. زیرا نگاه کردن به نور آبی گوشی باعث کاهش سطح ملاتونین در بدن می شود. بسیار واضح است که نشستن و خیره شدن به صفحات گوشی و گذراندن بیشتر وقت خود به این صورت نتیجه ی دیگری نخواهد داشت. کودکان با وقت گذرانی با گوشی همراه از تحرک و بازی کردن اجتناب می کنند، انرژی که باید صرف بازی و شیطنت بکنند در بدنشان می ماند و به مرور دچار اضافه وزن می شوند، که این ها از اثرات وابستگی به گوشی همراه است.

۴-دوری از واقعیات زندگی
چسبندگی نامتعارف به این وسیله ی الکترونیکی باعث می شود، کودک از دنیای واقعی فاصله بگیرد دوستان خود را کمتر ملاقات کند و از وقایع اطراف خود بی خبر بماند. با اطرافیان کمتر وقت می گذارند، ارتباط چشمی با نزدیکان را یاد نمی گیرد، مهارت های کلامی او کاهش پیدا می کند و سطح ارتباط او با اطراف ضعیف می ماند.

۵-مشکلات عصبی و بینایی در کودکان
کار زیاد با کامپیوتر، گوشی و تبلت  از فاصله نزدیک و قرارگرفتن در معرض اشعه های مضر این وسایل باعث به وجود آمدن مشکلات عصبی در کودکان می شود. وقت گذراندن بش از حد با گوشی و نزدیک بودن گوشی به چشم ها در ساعات طولانی، باعث از بین رفتن انعطاف چشم و پیدا شدن مشکلات بینایی می شود.

۶-تومور مغزی از عوارض وابستگی کودک به گوشی
مطالعات جوامع بین المللی نشان می دهد میان استفاده ی بیش از حد از وسایل الکترونیکی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط نزدیکی وجود دارد. هرچه میزان استفاده ی افراطی از این وسایل بیشتر باشد احتمال ابتلا به تومور نیز بیشتر می شود.

۷-کاهش اعتماد به نفس
کودکانی که بیشتر وقت خود را پای گوشی می گذرانند، اعتماد به نفس کمتری دارند. به این دلیل که با دنیای اطراف خود کمتر تعامل و ارتباط برقرار می کنند؛ بنابراین از یادگیری مهارت های دیگر باز می مانند و در زمینه های مهارت های اجتماعی و فردی ضعیف می شوند، که این باعث کمبود اعتماد به نفس در این کودکان می شود.

۸-کاهش خلاقیت اثر وابستگی کودک به گوشی
خلاقیت مهارتی است که در سایه ی یادگیری و تعامل با محیط اتفاق می افتد که متاسفانه در بین کودکان وابسته به گوشی افت شدید پیدا می کند. زیرا آنها از بازی های فیزیکی فاصله می گیرند، سطح یادگیری آنها کاهش می یابد، انگیزه ای برای یادگیری از خود نشان نمی دهند، بنابراین بستر رشد خلاقیت آن ها فراهم نیست.

روش کاهش وابستگی کودک به گوشی موبایل
برای این که بین کودکان و گوشی های همراه فاصله ایجاد کنید نیازمند راهکارها و روش هایی هستید که با اعمال آنها بتوانید استفاده از گوشی توسط کودکان را مدیریت کنید. تعدادی از این راهکارها عبارتند از موارد زیر:

۱-وضع قانون برای کاهش وابستگی کودک به گوشی موبایل
برای استفاده از گوشی توسط کودکان خود، قانون وضع کنید و آن قانون را به روشنی برای فرزندتان شرح دهید تا کاملا بداند انتظار شما از او چیست. موضع کودک را برای استفاده از گوشی به صورت روشن بیان کنید و در ساعات خاصی اجازه استفاده از تلفن را به او بدهید نه بیشتر.
مسلم است که در ابتدا با یک قشقرق از طرف او روبرو خواهید شد و ممکن است با رفتارهای پرخاشگرانه او روبرو بشوید؛ اما از موضع خود پایین  نیایید و صبوری کنید تا اوضاع تحت کنترل دربیاید. برای قانون شکنی فرزند خود پیامدهایی را درنظر بگیرید و این مورد را به او گوشزد کنیدتا بداند در صورت تخطی چه پیامدی در انتظار اوست. پس از وضع قوانین و روشن کردن پیامدهای شکستن قوانین، مراقب باشید که کودکتان قوانین در خانه را رعایت کند و با پیگیری موضوع به او بفهمانید که موضوع جدی است تا به تدریج قوانین را رعایت کند و به وضعیت جدید عادت کند.

۲-مشروط کردن بازی با گوشی به انجام تکالیف
با فرزند خود صحبت کنید که فقط در صورتی می تواند از گوشی استفاده کند که تکالیف درسی را انجام داده باشد. تا بداند اولویت اول او انجام کارهای شخصی و رسیدگی به وظایف مدرسه است. با کودک خود قراری بگذارید که در ازای انجام کارهای خوب، مثل انجام تکالیف به موقع، نظافت اتاق، مرتب کردن وسایل و این قبیل کارها اجازه داشته باشد تا زمانی را با گوشی بازی کند. درواقع این امتیاز به عنوان جایزه کار نیک او درنظر گرفته شود.

۳-وابستگی کودک به گوشی موبایل | استفاده از تایمر
برای پیگیری زمان استفاده از گوشی، برای کودک خود تایمر بگذارید و به او بگویید تا زمانی که تایمر فعال است، می تواند از گوشی استفاده کند. به این طریق از زیاده روی او جلوگیری می کنید.
اگر کودکتان به شکل افراطی به گوشی وابسته شده و دائما در حال بازی های ویدئویی و غیره است که جدا کردن یکباره ی او از گوشی سخت است. این کار را مرحله به مرحله پیش ببرید و کم کم تایم هایی که فرزند شما از بازی های استفاده می کند، کاهش دهید تا او نیز به این وضعیت جدید عادت کند.
 ۴-عدم تهیه گوشی مجزا برای کودک
یک راه مناسب و پیشگیرانه برای جلوگیری از وابستگی کودک، این است که برای او گوشی اختصاصی نخرید. بلکه در تایم های خاصی اجازه دهید، با گوشی شما بازی کند و به شما پس بدهد. به این شکل بهتر می توانید، زمان های بازی او را کنترل کنید.
به وسیله ی یک برنامه ریزی مناسب، اوقات کودک را پر کنید و به زندگی او نظم دهید تا بداند در ساعات مشخص از روز چه کارهایی انجام دهد. در این صورت در اثر استیصال و از سر بلاتکلیفی گوشی به دست نمی گیرد. بلکه طبق برنامه کارهایی که برایش تعیین شده انجام می دهد و فقط در تایمی که شما تعیین کرده اید، می تواند با گوشی بازی کند.

۵-استفاده از گوشی در اتاق مشترک
به کودک اجازه دهید از گوشی فقط در اتاق مشترک استفاده کند، تا بتوانید زمان استفاده از آن را راحت تر کنترل کنید. بازی کردن در خلوت و اتاق خودش ممکن است باعث شود، شما حواستان به زمان نباشد و کودک همچنان به بازی با گوشی ادامه دهد. گرفتن موبایل برای نوجوان نیز مشکلاتی به همراه دارد که برای مدیریت آن ها باید تلاش کرد.

۶-وابستگی کودک به گوشی موبایل | مهارت جدید
با کمی تلاش و تحقیق متوجه می شوید، که فرزندتان به چه موضوعی علاقه مند است. مرحله بعد این است که به او درکسب مهارت در موضوع مورد علاقه اش کمک کنید. او را در کلاس آموزشی مورد علاقه اش ثبت نام کنید. این  موضوع تایم زیادی از وقت او را به خود اختصاص می دهد. در این فرایند ضمن آموزش مهارت مورد علاقه اش، دیگر کم کم عادت استفاده ی بی رویه از گوشی از سرش می افتد و درگیر علاقه مندی جدید خود خواهد شد.

۷-وابستگی کودک به گوشی موبایل | الگو سازیل
برای آنچه از فرزندتان توقع دارید انجام دهد، خودتان الگوی مناسب باشید. گاهی الگوی نامناسب بودن، اولین فاکتوری است که باعث استفاده ی نادرست کودک از یک وسیله می شود. سعی کنید خودتان به قوانین پایبند باشید. بیش از حد وقت صرف گوشی نکنید. برای خود برنامه ریزی داشته باشید و زمان محدودی از وقت خود را به پرسه زدن در گوشی اختصاص دهید. نمونه ی واقعی رعایت قوانین باشید تا حرف شما برای کودکتان حجت باشد و به شما اعتماد کند. استفاده صحیح از تلفن همراه را به کودک خود بیاموزید.

 وابستگی کودک به گوشی موبایل | سخن پایانی
با توجه به مضرات عدیده ی گوشی همراه برای کودکان، حدالمقدور در مدیریت استفاده از گوشی توسط فرزندتان کوشا باشید تا سالهای باارزش رشد فرزندتان با وابستگی و پرداختن به گوشی همراه در مسیر نادرست قرار نگیرد.