۱۱ نکته حیاتی و مهم برای تنظیم خواب کودک
بیا نی نی | بخش مادر و کودک – مراقبت از کودک، شادی و لذت خاصی با خود به همراه دارد؛ اما ممکن است کمبود خواب شب را به همراه داشته باشد. نوزادان به راحتی نمیتوانند در طول شب بخوابند، بنابراین شما هم نمیتوانید! خوب است بدانید که ۳ تا ۶ ماهگی نوزادان به طور معمول الگوهای خواب منظمی دارند و تا سحر به راحتی میخوابند. با بزرگ شدن کودک طی چند ماه اول خواهید دید که الگوی میزان خواب کودک شروع به تغییر میکند، هرچند ممکن است این الگو برای شما مناسب نباشد. با انجام برخی اعمال ساده به نوزاد خود کمک کنید تا الگوی خواب خوبی را دنبال کند.
روشهای تنظیم خواب کودک
۱. علائم خستگی کودک خود را تشخیص دهید
کودک شما با رفتارهای خود میتواند علائم خستگی از خود نشان دهد:
- مالیدن چشم
- خمیازه
- خیره شدن به یک نقطه
- گیجی
برای بردن کودکتان به رختخواب صبر نکنید تا بیش از حد خسته شود تا او را بخوابانید. سعی کنید با دیدن علائم اولیه سریعا برای خوابانیدن او اقدام کنید.
۲. چرخه خواب کودک را تنظیم کنید
وقتی که نوزاد شما تنها دو ماهه است، سعی کنید به او بیاموزید که شب هنگام خواب است و روزها میتواند بیدار بوده و سرگرم شود. در طول روز کودک خود را فعال نگه دارید و با او بازی کنید. پس از تغذیه او را بیدار نگه دارید. اگر او مشغول چرت زدن شد، نگران نباشید. وقتی که هوا تاریک میشود، از میزان بازی کردن با او بکاهید و در یک اتاق نیمه تاریک او را تغذیه کنید. به طور مثال چراغها را کم کرده و او را رفته رفته برای خوابیدن آماده سازید.
۳. زمان غذا خوردن را از خواب جدا کنید
سعی کنید با تغذیه کردن کودک خود را نخوابانید، چراکه او باید یاد بگیرد چگونه خودش را بخواباند. او ممکن است کمی شیر بخورد و چند بار هم به خواب رود. اگر او هنگام شیر خوردن میخواهد بخوابد، کمی صبر کنید و پس از تغذیه او را به رخت خواب ببرید.
بهتر است بدانید که خواب کافی و منظم برای رشد جسمی و فکری کودک بسیار مهم است. خواب منظم برای کودک و همچنین پدر و مادر موجب آرامش میشود. بهتر است برنامهای برای پیش از خواب کودکتان در نظر بگیرید. به طور مثال میتوانید کودکتان را حمام کنید، برای او داستان بگویید، سپس او را بخوابانید. ممکن است این برنامه ۳۰ دقیقه به طول انجامد اما مطمئنا تاثیر آن بسیار شگفت انگیز خواهد بود.
توجه داشته باشید که باید سطح فعالیت کودکتان را کاهش دهید. به طور مثال قبل از خواب از بازیهای پر تحرک، دیدن فیلم هیجانی، غلغلک و دویدن صرف نظر کنید. لازم به ذکر است که باید یک زمان مشخص برای خوابیدن کودکتان در نظر داشته باشید تا بتوانید در امر تنظیم خواب کودک با موفقیت عمل نمایید.
۴. زمان خوابیدن کودکتان را مشخص کنید
هر شب سر ساعت مشخصی، کودکتان را به رخت خواب هدایت کنید. این امر به او کمک میکند تا سیستم بدن با برنامه سازگار شود.
۵. قبل از خواب هشدار دهید
میتوانید با روشهایی مثل جمع کردن اسباب بازیها به کودکتان بفهمانید شب شده و باید به رخت خواب برود. همان طور که میدانید، کودکتان زمان را متوجه نمیشود. اگر به او بگویید ۵ دقیقه دیگر باید به رخت خواب برود، نمیتواند مدت زمان باقی مانده را درک کند. به طور مثال میتوانید یک زنگ هشدار تهیه کنید و زمان خواب آن را به صدا درآورید. این کار میتواند برای او جذاب و سرگرم کننده باشد و از سویی به تنظیم خواب کودک کمک کند.
۶. تنقلات را هم مد نظر قرار دهید
پنیر و کمی نان گندم دارای پروتئین و کربوهیدرات هستند و میتوانند به خواب آلوده شدن فرزندتان کمک کنند. کربوهدرات منجر به خواب آلودگی شده و پروتئین میزان قند خون را تا صبح ثابت نگه میدارد. توجه داشته باشید که پس از خوردن آن، کودک شما حتما مسواک بزند.
۷. حمام کردن را فراموش نکنید
حمام کردن کودک قبل از خواب، منجر به بالا رفتن تدریجی دمای بدن کودک شده و او را برای خواب آماده میکند. همچنین میتوانید برای به آرامش رسیدن او، اسباب بازیهای مناسب را به حمام ببرید.
۸. لباس راحت برای کودکتان انتخاب کنید
لباسهای نرم و راحت را برای خوابیدن انتخاب کنید. بهتر است این لباسها به گونهای باشند که منجر به گرم شدن یا سرد شدن بیش از حد بدن نشود و دمای بدن را متعادل نگه دارد.
۹. قصه بگویید
خواندن قصه برای کودکان میتواند برنامهای بسیار جذاب و آرامش بخش باشد. میتوانید یک داستان که مورد علاقه کودکتان است را هر شب تعریف کنید. لازم به ذکر است که کودک با گذر زمان انتظار داستانهای جدیدتری دارد.
۱۰. احساس امنیت ایجاد کنید
به کودکتان این اطمینان را بدهید که اتاق او امن است. اسباب بازی مورد علاقه که میتواند در طول شب به او آرامش دهد را کنارش قرار دهید تا به راحتی به تنظیم خواب کودک خود کمک کرده باشید.
۱۱. شیر را حذف کنید
برخی از کودکان عادت دارند قبل از خواب شیشه شیر بخورند. میتوانید به جای شیر یا آب میوه به او فقط آب بدهید چراکه شیر و دیگر مواد غذایی درون دهان کودک باقی میماند و موجب پوسیدگی دندانها میشود.
خوابیدن و تنظیم خواب کودک یکی از پر بحثترین و مهمترین مسائل مربوط به کودکان است. خواب اهمیت فراوانی دارد چراکه رشد جسمی و روانی کودک به آن بستگی دارد.
زمانی که کودکمان نمیخوابد، چگونه او را بخوابانیم؟
لازم به ذکر است که هیچ مدت زمان مشخصی برای خوابیدن کودکان معین نشده است و میزان خواب کودک در سنین مختلف متفاوت به نظر میرسد. ممکن است یک کودک با ۱۲ ساعت خوابیدن سرحال شود ولی کودکی دیگر با ۸ ساعت خواب احساس سرحالی کند. افراد بزرگسال زمانی که احساس خستگی میکنند، با کاهش انرژی مواجه میشوند؛ در حالی که کودکان فعالتر شده و بد خلق میشوند. هر فردی محدوده معینی برای خواب دارد که این محدوده با توجه به سن متغیر است.
۱. نوزادان زیر ۶ ماه
توجه داشته باشید هیچ مدت زمان مشخصی برای خواب کودکان وجود ندارد. نوزادان به طور معمول بین ۱۶ الی ۲۰ ساعت در شبانه روز میخوابند. بهتر است نوزاد شما هر ۳ الی ۴ ساعت تغذیه شود تا وزن گیری به خوبی صورت گیرد. یک نوزاد بیش از ۴ الی ۵ ساعت متوالی نمیخوابد و در صورتی که سعی بر بیشتر خوابیدن داشته باشد، باید او را تغذیه کنید. همچنین خوب است بدانید که اغلب نوزادان در طول شب به مدت ۶ الی ۸ ساعت میخوابند. هنگام خوابیدن نوزاد، سعی کنید هیچ کار اضافه که توجه او را جلب کند، انجام ندهید. ضمن آنکه نوزادان باید یک ساعت مشخص برای خواب شبانه داشته باشند. قبل از خواب پوشک نوزاد را عوض کنید و لباس راحت بر تن کنید. او را تغذیه کنید و سپس او را در رخت خواب قرار دهید.
۲. ۶ ماهگی تا یک سالگی
در این بازه سنی کودکان بیشتر میخوابند، به صورتی که در طول روز ۳ ساعت و طی شب ۱۱ ساعت به خواب میروند. در صورتی که فرزندتان شبانه بیدار شود و گریه کند، باید ۵ دقیقه فرصت دهید تا دوباره بخوابد، اگر طی ۵ دقیقه نخوابید، میتوانید به گریه او پاسخ دهید. اگر بیش از ۵ الی ۶ بار از خواب بیدار شود، باید با پزشک صحبت کنید. چنانچه کودکتان شبانه بیدار میشود، با او صحبت نکنید، غذا ندهید، چراغ را روشن نکنید و در عوض که او را به ادامه خواب تشویق کنید. با نوازش و استفاده از پستانک دوباره میخوابد.
۳. یک تا سه سالگی
در این بازه سنی کودکان بین ۱۰ تا ۱۳ ساعت میخوابند. کودکان در این سن ترس از جدایی از مادر دارند؛ پس بهتر است در این دوره او را در طول روز مجبور به خواب نکنید و تنها در زمان خستگی، او را خوابانید. از طرفی بیدار نگه داشتن کودکان آن هم عامدانه، بدخلقی را برای آنها به همراه خواهد داشت و شب سختتر به خواب میروند. بهتر است تشریفات قبل از خواب را طولانی نکنید، چراکه کودک به این روند عادت میکند.
اجازه دهید یک عروسکی که دوست دارد را همراه خود بخواباند. کودک شما در این سنین خواب میبیند و ممکن است نیمههای شب بیدار شود. خوابهای ترسناک او را میآزارد، چراکه تشخیص رویا از حقیقت برای او دشوار است. در این حالت فرزندتان را در آغوش بگیرید و از او بخواهید خواب خود را اگر میتواند تعریف کند. تا زمانی که آرام شود، پیش او بمانید و سپس او را به رخت خواب ببرید.
۴. ۳ تا ۶ سالگی
کودکان در این بازه سنی بین ۱۰ الی ۱۲ ساعت میخوابند و کمتر به خواب میان روز نیاز دارند. در همه سنین از جمله این بازه، دیدن کابوسهای شبانه ممکن است که شما میتوانید با یک قصه او را به خواب دعوت کنید.
سخن پایانی
توجه داشته باشید که تنظیم خواب کودک به کمی صبر و حوصله نیاز دارد، چرا که کودک شما به راحتی نمیتواند بازههای زمانی را از هم تمیز داده و زمان هر فعالیتی را به خوبی تشخیص دهد. از سوی دیگر او مدام به غذا، بازی کردن، توجه و عوض کردن پوشک و حتی استفاده از بخش بهداشتی نیاز دارد، پس خوب است با توجه به روشهای تنظیم خواب کودک که در بالا به آنها اشاره کردیم، رفته رفته سیکل مناسب خواب را ایجاد نمایید تا هم خود و هم کودکتان در آرامش کامل باشد. همچنین شما میتوانید به کمک آشنایی با الگوی صحیح خواب در کودکان اطلاعات بیشتری را در رابطه با خواب کودکان به دست آورید. شما چه تجربه ای در زمینه تنظیم خواب کودکتان دارید؟ دیدگاهها و تجربیاتتان را با ما و دیگر مخاطبان بیا نی نی درمیان بگذارید.