۵ مشکل رایج بینایی در کودکان
بینایی یکی از حواس مهم برای رشد کودک بوده و یکی از اشکال اصلی ارتباط با دنیای بیرون است به ویژه در کودکان کوچکتر. به همین دلیل هر گونه اختلال در اندام مسئول بینایی یا ارتباط آن با مغز می‌تواند برای یادگیری و رشد کودک ناتوان باشد. تشخیص این بیماری‌ها باید در اسرع وقت صورت گیرد تا بتوان به موقع آن‌ها را اصلاح کرد. در میان مشکلات اصلی بینایی در خردسالان به اصطلاح عیوب انکساری مانند نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم غالب است. در این موارد حدت بینایی به خطر می‌افتد. در اینجا به ۵ مورد از شایع‌ترین مشکلات بینایی در کودکان اشاره می‌کنیم.
دوربینی:
دوربینی شایع‌ترین عیب انکساری در دوران کودکی است. این ناتوانی در دیدن اجسام نزدیک به وضوح است زیرا تصویر در پشت شبکیه متمرکز شده است. این مشکل ممکن است در سال‌های اول زندگی فیزیولوژیکی (طبیعی) باشد اما با بالغ شدن چشم از بین می‌رود. با این حال در برخی موارد این وضعیت برای مادام العمر ادامه دارد. علل این نقص کوتاهی بیش از حد چشم یا بیش از حد صاف بودن قرنیه است و مانند نزدیک بینی می‌تواند ارثی باشد. برای تشخیص دوربینی علائمی مانند موارد زیر وجود دارد:
- زمانی که کودک سر خود را به عقب خم می‌کند تا از چیزی که می‌خواهد ببیند دور شود
- خستگی چشم پس از انجام فعالیت‌های مختلف
- کودک چشمان خود را خم می‌کند تا روی تصویر تمرکز کند
- کودک ترجیح می‌دهد فعالیت‌هایی مانند خواندن، نقاشی یا نوشتن را در فضای باز انجام دهد
نزدیک بینی:
این شایع‌ترین نقص در نوزادان نارس است. این ناتوانی در دیدن‌اشیای دور به وضوح بوده زیرا تصویر در جلوی شبکیه متمرکز شده است. معمولاً در حدود ۶ سالگی خود را نشان می‌دهد. علل نزدیک بینی چشمی است که بیش از حد دراز است یا قرنیه بیش از حد خمیده است. یک جزء ارثی مهم نیز وجود دارد. در اینجا چند نشانه برای تشخیص آن وجود دارد:
- کودک به نمایشگر‌ها یا اشیاء بسیار دقیق نگاه می‌کند
- چشمک زدن برای تمرکز
- کاهش عملکرد تحصیلی به خصوص اگر کودک دور از تخته سیاه بنشیند
- ترجیح دادن فعالیت‌هایی که نیاز به استفاده از دید نزدیک دارند
آستیگماتیسم:
در این وضعیت شبکیه چشم بر روی تصاویر به صورت اعوجاج چه در نزدیک و چه دور تمرکز می‌کند. این وضعیت ممکن است با نزدیک بینی یا دوربینی همراه باشد. زمانی اتفاق می‌افتد که قرنیه‌ای بیضوی یا کروی ضعیف وجود داشته باشد یعنی در یک محور بیشتر از محور دیگر انحنا داشته باشد و در نتیجه دید در هر فاصله‌ای تار شود.
استرابیسم:
استرابیسم یک بیماری چشمی است که با انحراف غیر طبیعی یک یا هر دو چشم مشخص می‌شود. به طور معمول هنگامی که کودک با هر دو چشم اشیاء را در فضا می‌بیند هر دو تصویر را در سطح مغز با هم ترکیب می‌کنند. به این حالت دید دوچشمی می‌گویند. در مقابل در موارد استرابیسم چشم‌ها نمی‌توانند به طور همزمان نگاه را ثابت کنند. این نقص می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:
- ناهماهنگی آشکار چشم‌ها
- چشم‌ها در یک جهت حرکت نمی‌کنند
- کودک سر را کج می‌کند یا می‌چرخاند تا به نقاط خاصی نگاه کند و ممکن است تورتیکولی ایجاد کند
- کودک برای دیدن یک چشمش را می‌بندد یا می‌پوشاند
آمبلیوپی (تنبلی چشم):
آمبلیوپی زمانی رخ می‌دهد که بینایی یک چشم تحت تاثیر نارسایی در ارتباط عصبی حسی بین چشم و لوب پس سری مغز قرار می‌گیرد. این به این دلیل است که وقتی استرابیسم وجود دارد مغز قادر به پردازش دو تصویر مختلف نیست. به همین دلیل یک اثر جبرانی ایجاد می‌شود که شامل سرکوب تصویر کمتر شفاف، یعنی تصویر چشم استرابیسم است و تنبلی چشم ایجاد می‌شود. اگر قبل از ۹ سالگی اصلاح نشود از دست دادن بینایی در این چشم معمولاً غیر قابل برگشت است.
نتیجه‌گیری:
همه کودکان باید قبل از شروع مدرسه و یا حتی زودتر در صورت بروز مشکل بینایی تحت ارزیابی چشم پزشکی قرار گیرند. اگرچه شایع‌ترین مشکلات بینایی ممکن است قابل اصلاح باشند اما تاثیر روانی اجتماعی قابل توجهی بر کودکان دارند. باید در نظر داشته باشید که ظرفیت سازگاری کودکان چشمگیر است بنابراین بسیاری از حواس دیگر خود را برای جبران حس محدود توسعه خواهند داد. مهم است به یاد داشته باشید که وقتی بیماری یا هر محدودیت دیگری برای سلامتی وجود دارد این نه تنها بر کودکان بلکه بر محیط خانواده آن‌ها نیز تاثیر می‌گذارد. آن‌ها همچنین باید یاد بگیرند که این شرایط را مدیریت کنند تا بهترین پشتیبانی ممکن را ارائه دهند. نکته کلیدی تشخیص زود هنگام و اصلاح مشکلات بینایی است. علاوه براین تحریک زود هنگام کودکان دارای اختلال بینایی را می‌توان اضافه کرد تا اطمینان حاصل شود که رشد آن‌ها تا حد امکان کافی است.
منبع:
youaremom.com
