علل لجبازی کودکان و ۱۰ روش برخورد با کودکان لجباز

 

بیا نی نی | بخش مادر و کودک – موقعیت زیر را تصور کنید: وقتی فرزندتان تصمیم بگیرد کاری را که شما از او می‌خواهید، انجام ندهد، هیچ کسی نمی‌تواند او را مجبور به انجام آن کار کند یا نظرش را تغییر دهید. هر قدر که اصرار کنید: ” تو باید این کار را انجام دهی! ” او با صدایی بلندتر از شما می‌گوید:”نه! من هرگز این کار را نمی‌کنم! ” بیایید لجبازی کودکان را از جوانب مختلف بررسی کنیم.

 

شاید این رفتار او برای شما ناراحت کننده باشد، اما نشانه از یک ویژگی شخصیتی او دارد. می‌توانید آسوده خاطر باشید که دختر کوچولو یا پسر کوچولوی شما در بزرگسالی یک “بله قربان گو و گوش به فرمان” دیگران نخواهد بود. ابراز مخالفت همراه با اعتماد به نفس و پافشاری بر تصمیم خود، مانع از این می‌شود که در سنین نوجوانی تحت فشار دوستان و همسالان خود تصمیم‌های اشتباهی بگیرد. این ویژگی می‌تواند پایه‌ریز موفقیت‌های بزرگی در آینده برای او باشد.

کودکان به سه دلیل عمده لجبازی می‌کنند:

بهتر است در مواجهه با لجبازی کودک، رفتار او را بررسی کرده و دلیل (یا نیاز) پشت آن رفتار را ببینید و برای کنترل آن برنامه‌ای بریزید. در ادامه ابزار‌های مفیدی برای مواجهه با لجبازی کودکان به شما معرفی می‌کنیم.

توصیه‌های زیر به شما کمک می‌کند تا در مقابل لجبازی کودکتان برخورد مناسبی داشته باشید. نکته کلیدی در استفاده از راهکارهای زیر، حفظ آرامش است!

سعی کنید به کودک مستقیما دستور ندهید. اجازه دهید کار مورد نظر شما را در یک فرایند انتخابی انجام دهد. انتخاب‌گری به او احساس مفید بودن می‌دهد و او را مایل به انجام کار پیشنهادی شما می‌کند. برای نمونه به جای اینکه بگویید:” همین الان اتاقت را تمیز کن! ” می‌توانید به او بگویید: “چه کاری را دوست داری اول انجام بدهی؟ اسباب بازی‌هایت را جمع کنی یا لباس‌هایت را از بند رخت جمع کنی؟ ” یا اینکه بگویید:” دوست داری اول ناهار بخوری بعد حمام کنی یا اول حمام کنی بعد ناهار بخوری؟ “

برای اینکه کودکتان در مورد انجام کاری احساس ” مالکیت” داشته باشد، او را در تصمیم گیری شرکت دهید. برای نمونه وقتی می‌خواهید کمد اسباب بازی‌ها را مرتب کنید از او بپرسید:” به نظرت بهترین راه برای مرتب کردن کمد چیست؟ یا فکر می‌کنی می‌تونیم از سبد‌های رنگی برای گذاشتن لگو‌ها استفاده کنیم؟ “

بچه‌های لجباز تصور ذهنی عمیقی از کار‌های “درست”، “اشتباه”، ” منصفانه” و “غیرمنصفانه” دارند. اگر در مورد انجام کاری به یکی از نتایج یاد شده دست یابند، مصرانه بر تصمیم خود پافشاری می‌کنند. هر قدر شما بیشتر سعی در متقاعد کردنشان داشته باشید، آن‌ها بیشتر مخالفت می‌کنند. راه حل ساده‌ای در این موارد وجود دارد. کافی است احساس او را تایید کنید و با او همدلی کنید، اما در انتها نظر خود را نیز بیان کنید. برای نمونه می‌توانید بگویید:” منظورتو می‌فهمم، می‌دونم برات سخته که اتاقت را مرتب کنی، منم وقتی که خسته ام، مرتب کردن خونه و اتاق‌ها واقعا برام سخته، اما برای اینکه بتونیم تو خونه راحت‌تر زندگی کنیم و وسایلمون گم نشه، باید همه جای خونه رو تمیز و مرتب نگه داریم.”

تعداد محدودی قوانین خاص خانوادگی را تعیین کنید. آن‌ها را به ساده‌ترین شکل ممکن بنویسید و در محلی قابل دید بچسبانید. اگر کودکتان قادر به خواندن نیست با نقاشی و علامت‌، مفهوم قوانین را بکشید. وقتی قوانین و حد و مرز‌ها مشخص باشد، فرزندتان می‌داند که شما چه انتظاری از او دارید و به تدریج به قوانین موجود در خانه عادت می‌کند.

سعی کنید کمتر از افعال منفی استفاده کنید. به جای اینکه به فرزندتان بگویید چه کاری را نباید انجام دهد، به او بگویید چه کاری را انجام دهد. برای نمونه به جای اینکه بگویید: “سارا خواهرت را هل نده!” بگویید: “سارا بیا با این توپ با خواهرت والیبال بازی کن.”

 

 

در صورت مشاهده کوچکترین رفتار‌های خوب و مثبت کودک را تحسین کنید. هنگامی که او کار‌هایی که شما دوست دارید را انجام می‌دهد، او را تایید کنید و به او پاداش دهید (پاداش همیشه کادو یا اسباب بازی نیست، یک کلام محبت آمیز، یا ضربه آرامی به نشان تایید روی شانه‌های کودک نیز نوعی پاداش است.)

تحقیر کردن کودک موجب کاهش عزت نفس او و تخریب رابطه میان والد و کودک می‌شود. بدین ترتیب کودک هر چه بیشتر و بیشتر لجبازی و نافرمانی می‌کند و این سیکل معیوب ادامه پیدا می‌کند. هرگاه احساس کردید با کلام یا رفتارتان، فرزندتان را تحقیر کرده اید، از او معذرت خواهی کنید و رابطه تان را مجدد ترمیم کنید. بدین ترتیب فرصت بی نظیری برای بازیابی عزت نفس کودک و بهبود رابطه تان ایجاد می‌کنید.

---