خانه>سلامت جنسی>زگیل تناسلی در مردان؛ علائم، راههای انتقال و درماندستگاه تناسلی، کلیه و مجاری ادرارسلامت جنسی
زگیل تناسلی در مردان؛ علائم، راههای انتقال و درمان
بروزرسانی شده در : 6 مرداد 14040 زمان مطالعه: 7 دقیقه
یکی از شایعترین بیماریهای جنسی زگیل تناسلیاست. عامل اصلی این بیماری، ویروس اچپیوی (HPV) است و علائم و عوارض بسیار خطرناکی را برای مردان و زنان به همراه دارد. در این مطلب از وبلاگ اسنپ دکترشما را با زگیل تناسلی، علائمی آن در مردان، روشهای درمان، نحوه تشخیص و راههای پیشگیر از ابتلا به آن آشنا خواهیم کرد. اطلاع از این بیماری میتواند احتمالا ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. در صورت مشاهده علائم زگیل تناسلی حتما به پزشک مراجعه کنید و از اون مشورت بگیرید.
فهرست مطالبنمایش
1)زگیل تناسلی چیست؟
2)علائم زگیل تناسلی در مردان چیست؟
2.1)علائم زگیل تناسلی در زنان چیست؟
3)عامل ایجاد زگیل تناسلی چیست؟
4)زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده میشود؟
5)عوارض احتمالی زگیل تناسلی چیست؟
6)زگیل تناسلی چگونه درمان میشود؟
6.1)درمان زگیل تناسلی با دارو
6.2)درمان زگیل تناسلی با عمل جراحی
6.3)درمانهای خانگی زگیل تناسلی
7)راههای پیشگیری زگیل تناسلی چیست؟
8)در ایران کدام واکسنها برای زگیل تناسلی موجود است؟
9)آیا اچ پی وی درمان دارد؟
10)آیا زگیل تناسلی باعث ناباروری در مردان میشود؟
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی (Genital Warts) زائدههای نرمی هستند که روی اندام تناسلی ظاهر شده و میتوانند باعث درد، ناراحتی و خارش بسیار زیاد شوند. در واقع، زگیل تناسلی یک عفونت مقاربتی است که توسط نوع کمخطری از ویروس پاپیلومای انسانی یا همان اچپیوی (HPV) ایجاد میشود. نوع کمخطر این ویروس مثل HPV 6 و HPV 11 تفاوتهای زیادی با انواع پرخطر پاپیلومای انسانی دارد و در حادترین حالت منجر به دیسپلازی دهانه رحم و سرطان میشود. به نقل از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری(CDC)، اچپیوی بهعنوان شایعترین بیماری مقاربتی شناخته میشود و افرادی که رابطه جنسی متعدد دارند، در برابر عوارض اچپیوی از جمله زگیل تناسلی آسیبپذیر هستند. زگیل تناسلی بر بافتهای مرطوب ناحیه تناسلی اثر میگذارد و میتواند مانند برجستگیهای کوچک و گوشتیای به نظر برسند یا ظاهری شبیه گُل کلم داشته باشند. با این حال، در بسیاری از موارد، زگیلهای تناسلی به شکلی بسیار کوچک روی آلت تناسلی ظاهر میشوند که بهسختی قابل مشاهده است.
علائم زگیل تناسلی در مردان چیست؟
زگیل تناسلی از طریق هر نوع روابط جنسی منتقل میشود و ممکن است هفتهها یا ماهها بعد از انتقال عفونت، زگیل بر روی پوست فرد مبتلا ظاهر شود. زگیل تناسلی همیشه با چشم انسان قابل مشاهده نیست و ممکن است بهرنگ پوست باشد یا اندازهای بسیار کوچک داشته باشد. زگیلهایی با اندازه بزرگ، ظاهری شبیه گل کلم دارند و هنگام لمس کردن به شکل یک برآمدگی بهنظر میرسند. برای مردان، زگیل تناسلی ممکن است در نواحی زیر ظاهر شود:
آلت تناسلی
کیسه بیضه
کشاله ران
ران
داخل یا اطراف مقعد
در کنار موارد ذکر شده، زگیل تناسلی میتواند روی لبها، دهان، زبان یا گلوی فردی که تماس جنسی دهانی با مبتلایان اچپیوی داشته نیز ظاهر شود. علاوه بر مشاهده زگیل در بخشهای مختلف بدن، علائم عنوانشده در ادامه نیز نشاندهنده ابتلا به عفونت پاپیلومای انسانی است:
خارش
خونریزی
سوزش
رشد و بزرگتر شدن زگیل تناسلی در گذر زمان، درد و خارش بیشتری را برای فرد مبتلا به همراه دارد.
نوشته های مشابه
زگیل تناسلی در زنان (HPV)؛ خطرات، راههای پیشگیری و درمان8 اسفند 1401
HPV و زگیل تناسلی چه تفاوتی با هم دارند؟18 تیر 1404
علائم زگیل تناسلی در زنان چیست؟
زگیلهای تناسلی مانند زائدههای کوچک گوشتی به رنگ صورتی یا قرمز هستند که در اطراف اندام جنسی رشد میکنند. علائم HPV در زنان به صورت زگیلهایی اطراف ناحیه تناسلی بروز مییابد. نوع زگیل بسته به نوع ویروسی که به آن مبتلا شدهاید، متفاوت خواهد بود. زگیل تناسلی در زنان بیرون واژن، داخل دهانه رحم یا اطراف مقعد بروز پیدا میکند. در صورت برقراری ارتباط دهانی با فرد آلوده، امکان بروز زگیلها در دهان یا گلو نیز وجود دارد. از آنجایی که هیچ راهی برای پیشبینی رشد یا ناپدید شدن زگیلها وجود ندارد، افراد مبتلا باید معاینه شده و روند درمان را طی کنند.
عامل ایجاد زگیل تناسلی چیست؟
طبق گفته موسسه ملی سرطان، حدود ۹۰ درصد از زگیلهای تناسلی در اثر انتقال نوع ۶ و ۱۱ اچپیوی ایجاد میشود.
۳۰ تا ۴۰ گونه از اچپیوی در جهان وجود دارد که بهطور خاص بر اندام تناسلی تأثیر میگذارد اما تعداد کمی از آنها میتوانند باعث ایجاد زگیل تناسلی در بدن اشخاص شوند.
ویروس اچپیوی عموماً از طریق تماس پوستبهپوست منتقل میشود و به همین دلیل به عنوان یک بیماری مقاربتی شناخته میشود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها عنوان کرده است که احتمال ابتلا به اچ پی وی در افرادی که رابطه جنسی متعدد و محافظت نشده دارند، بسیار زیاد است و ممکن است در برههای از زندگی به این بیماری مبتلا شوند.
این ویروس همیشه منجر به ایجاد عوارضی مانند زگیل تناسلی نمیشود و در بیشتر موارد، بدون آسیب به سلامتی بدن، خود به خود از بین میرود.
زگیل تناسلی معمولاً توسط چندین نوع از اچپیوی ایجاد میشود که با عوامل ایجاد زگیل روی دستها یا سایر قسمتهای بدن، متفاوت است.
زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص این بیماری، پزشکان اقدامات زیر را انجام میدهند:
پزشک ابتدا درباره سلامتی و سابقه فعالیت جنسی شما سوالاتی میپرسد که شامل علائمی است که تجربه کردهاید و اینکه آیا رابطهای داشتهاید یا خیر.
معاینه فیزیکی مناطقی که مشکوک به زگیل تناسلی است. ممکن است پزشک با یک مشاهده بتواند از وجود زگیل تناسلی آگاه شود.
برای بهبود سئو سایت خود میتوانید از بک لینک پروفایلی استفاده کنید. این نوع بک لینکها معمولاً در پروفایلهای شبکههای اجتماعی یا انجمنها ایجاد میشوند و ارزش خوبی برای ساخت لینک دارند. بک لینک پروفایلی اگر به صورت طبیعی و در سایتهای مرتبط ساخته شود، باعث افزایش اعتبار سایت و جذب ترافیک هدفمند میشود. رعایت اصول لینکدهی و استفاده از پروفایلهای معتبر برای بک لینک پروفایلی بسیار اهمیت دارد تا از اسپم شدن جلوگیری شود.
در برخی از موارد نیز، هنگام آزمایش، پزشکان یک محلول اسیدی به نام استووایت (Acetowhite) را روی پوست شما میریزند تا زگیل تناسلی را بیشتر نمایان کنند. در چنین شرایطی، این محلول میتواند احساس سوزش خفیفی را در بدن ایجاد کند.
عوارض احتمالی زگیل تناسلی چیست؟
انواع کمخطر ویروس اچپیوی باعث ایجاد زگیل تناسلی میشوند. با این حال، انواع خطرناکتر اچپیوی مثل HPV 16 و HPV 18 میتوانند منجر به سرطانهای آلت تناسلی، مقعد، حنجره و سرطان مری شود.
زگیل تناسلی چگونه درمان میشود؟
درحالی که زگیل تناسلی بهمرور زمان از بین میرود، اچپیوی به خودی خود میتواند در سلولهای پوستی شما باقی بماند؛ عاملی که میتواند بروز زگیل تناسلی در بازههای زمانی مختلف از زندگیتان را به همراه داشته باشد. در کنار این موضوع، مدیریت علائم احساسشده اهمیت ویژهای دارد چرا که باید از انتقال ویروس به شخصی دیگر جلوگیری کنید. با استفاده از روشهای دارویی، جراحی و برخی روشهای خانگی، میتوان زگیل تناسلی را درمان کرد. لازم به ذکر است که زگیل تناسلی با دارویهای رفع زگیل بدون نسخه (OTC) قابل درمان نیست.
درمان زگیل تناسلی با دارو
پزشکان ممکن است داروهای موضعیای را برای درمان زگیل تجویز کنند که میتواند شامل موارد زیر باشد:
ایمیکوئیمود (Imiquimod)
پودوفیلین و پودوفیلوکس
تریکلرواستیک استید یا TCA
درمان زگیل تناسلی با عمل جراحی
اگر زگیل تناسلی شما با گذشت زمان از بین نرفت، ممکن است برای برداشتن آنها به انجام یک عمل جراحی جزئی نیاز داشته باشید. با این حال، پزشکان میتوانند با روشهای زیر، زگیل را حذف کنند:
کوتر الکتریکی یا سوزاندن زگیل با جریان الکتریکی
کرایوسرجری یا انجماد زگیل
درمانهای لیزری
برداشتن یا بریدن زگیل
تزریق داروی اینترفرون
درمانهای خانگی زگیل تناسلی
داروهای مورد استفاده برای زگیلهای دست و نواحی مختلف بدن با زگیلهای تناسلی متفاوت است. به همین ترتیب، از درمانهای بدون نسخه برای زگیل تناسلی استفاده نکنید. بهطور کلی، برخی درمانهای کلی برای درمان زگیل تناسلی در خانه وجود دارد که چندان معتبر نیست و نمیتوان به آنها اتکا کرد. به همین دلیل، پیش از امتحان روشهای درمانی خانگی با یک پزشک در این رابطه مشورت کنید.
راههای پیشگیری زگیل تناسلی چیست؟
برای پیشگیری از ابتلا به ویروس اچپیوی و زگیل تناسلی، روشهای مختلفی وجود دارد. بهتر است قبل از سن ۱۸ سالگی واکسن گارداسیل را تزریق کنید و از رابطه جنسی محافظت نشده بپرهیزید. در ادامه به هر کدام از روشها اشاره میکنیم:
واکسنهای گارداسیل و گارداسیل ۹ میتوانند از شما در برابر شایعترین گونههای HPV که باعث زگیل تناسلی میشود، محافظت کنند. امکان دریافت این واکسن، برای اشخاص در سنین ۹ تا ۴۵ سال وجود دارد و بسته به سن فرد، دو یا سه واکسن تجویز میشود.
رابطه جنسی محافظت شده: استفاده از کاندوم در هر بار رابطه، میتواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد. نکته مهم در این میان، استفاده از یک مانع فیزیکی برای جلوگیری از انتقال است.
در ایران کدام واکسنها برای زگیل تناسلی موجود است؟
سه واکسن مختلف ویروس اچپیوی در ایران یافت میشود که برای اهداف متفاوتی کاربرد دارد و از نظر دسترسی نیز با یکدیگر متفاوتاند. این واکسنها عبارتاند از:
واکسن چهار ظرفیتی یا گارداسیل (Gardasil) که انواع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ اچپیوی را هدف قرار میدهد. تهیه این واکسن در ایران آساناست.
واکسن ۹ ظرفیتی یا گارداسیل ۹ (Gardasil 9) که جدا از انواع مورد هدف واکسن چهار ظرفیتی، نوعهای ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ را نیز پوشش میدهد. تهیه این واکسن در ایران سختاست.
واکسن دو ظرفیتی سرواریکس (Cervarix) که برای درمان نوع ۱۸ و ۱۶ ویروس اچپیوی مورد استفاده قرار میگیرد.
لازم به ذکر است که پاپیلوگاردنیز بهعنوان واکسن ایرانی مورد استفاده برای درمان انواع شایع اچپیوی و جلوگیری از بروز زگیل تناسلی در زنان مورد استفاده قرار میگیرد و در ایران یافت میشود.
آیا اچ پی وی درمان دارد؟
هرچند حذف زگیلها به وسیله جراحی و سایر روشهای پزشکی امکانپذیر است، اما هیچ درمانی برای ویروس اچپیوی وجود ندارد. با این حال، در بسیاری از موارد، این ویروس به خودی خود در اشخاص بیمار از بین میرود. اگر مبتلا به اچپیوی هستید، باید با پزشکی در اینباره صحبت کنید تا بتواند پس از تشخیص، به درمان علائم شما بپردازد و شما را برای آزمایشهای بعدی آماده کند. آزمایشهای مستمر نشان میدهد که آیا عفونت اچپیوی در بدن شما باقی مانده است یا خیر. در طول این آزمایشها، اگر تغییرات سلولیای در بدن شما ایجاد شده باشد، پزشک تصمیم میگیرد که آیا این تغییرات نیاز به پیگیری بیشتری دارد یا خیر. عموماً این ویروس را میتوان در طی آزمایش پاپ اسمیر واژینال یا مقعد تشخیص داد. همانطور که پیشتر نیز به این موضوع اشاره کردیم، اچپیوی به خودی خود قابل درمان نیستاما عوارض حاصل از این ویروس همچون زگیل تناسلی، راههای درمانی بسیار زیادی دارد. در برخی موارد، زگیل تناسلی پس از مدتی بهخودی خود از بین میرود اما در برخی موارد، با استفاده از کرایوتراپی یا الکتروسرجری و کرمهای موضعی، باید به درمان زگیل بپردازید.
آیا زگیل تناسلی باعث ناباروری در مردان میشود؟
مطالعهای در سال ۲۰۱۱نشان میدهد که مردانی که مایع منی آنها حاوی ویروس اچپیوی است، ممکن است با مشکلات ناباروری مواجه شوند. اگر اسپرم حاوی اچپیوی، تخمکی را بارور کند، ممکن است خطر سقط زودرس نیز در زنان افزایش پیدا کند. مطالعهای دیگر در سال ۲۰۱۴نیز نشان میدهد که اسپرمهای حاوی اچپیوی میتواند در ناباروری مردان و زوجین اثرگذار باشد. با این حال، تحقیقات انجامشده در اینباره نتوانسته نتایج کاملاً دقیقی را دراینباره ارائه دهد و باید بررسیهای بیشتری دراینباره انجام شود. اگر فکر میکنید که زگیل تناسلی دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا بتواند تشخیص دهد که آیا زگیل دارید یا خیر و بهترین گزینههای درمانی شما چیست. جدا از این موضوع، در چنین شرایطی، مهم است که با همسر خود صحبت کنید؛ فرایندی که ممکن است چالشبرانگیز باشد اما آگاه کردن آنها درباره وضعیت خود میتواند از ابتلای آنها به ویروس اچپیوی جلوگیری کنید.
بیماریهای خون و آنکولوژیبیماریهای عفونیبیماریهای گوارشیتغذیه و رژیم غذایی
آیا کاهش وزن ناگهانی خطرناک است؟
بروزرسانی شده در : 20 مرداد 1404
زمان مطالعه: 19 دقیقه
همیشه کاهش وزن و لاغری خوشایند نیست؛ به خصوص که اگر این کاهش وزن، قابل توجه، ناخواسته و بدون اراده، یعنی بدون رعایت رژیم غذایی یا ورزش باشد. اگر ۵ درصد وزن شما (حداقل ۴.۵ کیلوگرم) در بازه ۶ تا ۱۲ ماه کاهش یافته است، باید برای درک دلایل احتمالی آن به پزشک مراجعه کنید.
دلایل متعددی برای کاهش ناخواسته و ناگهانی وزن وجود دارد. ممکن است این کاهش وزن به دلیل پشت سر گذاشتن یک رویداد استرسزا رخ داده باشد یا میتواند نشانه یک بیماری جدی مثل سرطان یا دیابت باشد. ما در این مقاله از وبلاگ اسنپدکتر به دلایل احتمالی کاهش وزن ناگهانی پرداختهایم. این اطلاعات ممکن است به شما کمک کند علت کاهش وزن خود را بهتر بشناسید، اما به یاد داشته باشید که این اطلاعات هرگز نمیتواند جای تشخیص پزشک را بگیرد. بنابراین اگر کاهش وزن ناگهانی و بدون اراده را تجربه میکنید برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
فهرست مطالبنمایش
1)کاهش وزن ناگهانی یا ناخواسته چیست؟
2)چه میزان کاهش وزن نگرانکننده است؟
3)علائم هشدار دهنده کاهش وزن
4)دلایل احتمالی کاهش وزن ناگهانی
4.1)۱. استرس
4.2)۲. افسردگی
4.3)۳. دیابت (تشخیص داده نشده یا کنترلنشده)
4.4)۴. پرکاری تیروئید
4.5)۵. بیماری آدیسون
4.6)۶. سرطان
4.7)۷. ایدز
4.8)۸. بیماری سلیاک
4.9)۹. بیماری کرون
4.10)۱۰. زوال عقل (دمانس)
4.11)۱۱. مراحل پیشرفته نارسایی قلبی
4.12)۱۲. عوارض مصرف داروها
4.13)۱۳. عفونت انگلی
4.14)۱۴. پانکراتیت مزمن
4.15)۱۵. پارکینسون
4.16)۱۶. زخم معده
4.17)۱۷. کولیت اولسراتیو
5)چه آزمایشهایی برای علت یابی کاهش وزن انجام میشود؟
6)کاهش وزن ناخواسته و ناگهانی چگونه درمان میشود؟
7)آیا خود درمانی مجاز است؟
8)آیا میتوان از علل احتمالی کاهش وزن ناگهانی پیشگیری کرد؟
9)چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
10)سخن پایانی
کاهش وزن ناگهانی یا ناخواسته چیست؟
به از دست دادن حداقل ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدندر مدت ۶ تا ۱۲ ماهبدون رعایت رژیم غذایی یا فعالیت بدنی، کاهش وزن ناگهانی یا غیرارادی (Unintentional Weight Loss) گفته میشود. این وضعیت یک علامت هشداردهنده است و میتواند نشاندهنده بیماریهای جدی زمینای باشد. بیتوجهی به کاهش وزن ناگهانی بهویژه در سالمندان که لاغری آنها با ناتوانی و عوارض بالینی بیشتری همراه است، میتواند باعث مرگ فرد شود.
چه میزان کاهش وزن نگرانکننده است؟
کاهش بیش از ۵ درصد وزن بدن یا ۴.۵ کیلوگرم در ۶ تا ۱۲ ماه (بهویژه برای افراد بالای ۶۵ سال) نگرانکننده است. وزن اکثر افراد روزانه کمی نوسان دارد، اما این تغییرات معمولاً در محدوده ۲.۵ کیلوگرم باقی میماند. اگر بدون تلاش، بیش از این مقدار وزن کم کردهاید، ممکن است مشکل دیگری در سلامتی شما وجود داشته باشد. بنابراین بهتر از هر چه سریعتر برای انجام آزمایشهای بالینی و تشخیصی به پزشک مراجعه کنید.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن
کاهش وزن ناگهانی و بدون اراده (بدون رعایت رژیم غذایی و کاهش کالری دریافتی و بدون افزایش فعالیت بدنی) باشد، زنگ خطری برای سلامتی شما به حساب میآید. کاهش وزن پیامی از بدن به شماست که نشان میدهد وضعیت سلامتی شما در خطر است و اوضاع مانند سابق خوب نیست و بدن در حال مقابله با بیماریهایی مانند دیابت یا بیماری آدیسون که پیشرفت سریعی دارد.
به صدای بدن خود گوش دهید:
نوشته های مشابه
میوه درخت کاج (چلغوز) فوایدی دارد؟
30 بهمن 1399
گل ختمی چه فوایدی دارد؟
13 اردیبهشت 1402
اگر در طول ۶ تا ۱۲ ماه، ۴.۵ کیلوگرم (برای یک فرد ۸۰ کیلویی) یا بیش از ۵ درصد وزن بدن خود را بدون اراده (رعایت رژیم غذایی و کاهش کالری دریافتی و افزایش فعالیت بدنی) و به صورت مداوم از دست دادهاید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. توجه به این نشانهها و شروع سریع درمان، شانس بهبود را افزایش میدهد.
سایر علائم همراه با کاهش وزن ناخواسته ممکن است شامل این موارد شود:
خستگی
بیاشتهایی
تغییر در عادات دستشویی رفتن
افزایش ابتلا به بیماریها یا عفونتها
دلایل احتمالی کاهش وزن ناگهانی
دلایل مختلفی میتوانند با تأثیر بر اشتها، جذب کالری یا سوختوساز بدن باعث شود که وزن کاهش یابد. بعضی از این دلایل میتواند حاصل یک شرایط گذرا باشد یا نشانه و عوارض یک بیماری مزمن. دلایل احتمالی کاهش وزن ناگهانی میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱. استرس
کاهش قابل توجه وزن پس از رویدادهای پراسترس (مانند تغییر شغل، طلاق، اخراج یا سوگواری) اغلب طبیعی است. وقتی حالتان بهتر شود، وزن معمولاً به حالت عادی بازمیگردد. این بهبود ممکن است پس از گذراندن دوره سوگواری یا عادت کردن به شرایط جدید اتفاق بیفتد.
ممکن است برای رسیدن به این مرحله به مشاوره یا حمایت نیاز داشته باشید. اگر فکر میکنید در مدیریت استرس نیاز به کمک دارید، از متخصصان مشاوره بگیرید یا با پزشک عمومی صحبت کنید.
۲. افسردگی
افسردگی (Depression) فقط یک بیماری روانی نیست، بلکه میتواند تأثیرات قابلتوجهی بر سلامت جسمی داشته باشد. وقتی افسردگی برای مدت طولانی تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است باعث کاهش وزن ناخواسته شود.
افراد مبتلا به افسردگی اغلب علاقه خود را به غذا از دست میدهند یا وعدههای غذایی را فراموش میکنند. افسردگی میتواند سطح کورتیزول و سایر هورمونها را تغییر دهد، که بر متابولیسم و سوختوساز بدن تأثیر گذاشته و منجر به کاهش وزن میشود. تمایل کمتر به خرید، پختوپز یا صرف غذا بهطور غیرمستقیم باعث کمخوری میشود. در برخی افراد، افسردگی باعث میشود طعم غذا کمتر خوشایند به نظر برسد.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از افسردگی
اگر کاهش وزن بیدلیل همراه با یکی یا چند مورد زیر باشد، باید احتمال افسردگی در فرد بررسی شود:
احساس غم یا پوچی مداوم
از دست دادن علاقه یا لذت نسبت به فعالیتهای روزمره
خستگی یا کاهش انرژی
بیخوابی یا خواب بیش از حد
کاهش تمرکز و تصمیمگیری
احساس بیارزشی یا گناه
تحریکپذیری یا اضطراب
افکار خودکشی یا مرگ
۳. دیابت (تشخیص داده نشده یا کنترلنشده)
اگر فردی به دیابت نوع ۱ مبتلا باشد، بدن با کمبود انسولین کافی مواجه میشود، همچنین در فردی که به دیابت نوع ۲ مبتلا است، سلولها به انسولین مقاوم میشوند. بدون انسولین، گلوکز (قند خون) نمیتواند وارد سلولها شود تا به انرژی تبدیل شود. بنابراین بدن برای تأمین انرژی، بهجای گلوکز، سراغ ذخایر چربی و تجزیه پروتئین عضلات میرود. این فرآیند بهنام کتوآسیدوز (در دیابت نوع ۱) یا لیپولیز (در نوع ۲) شناخته میشود. قند خون بالا (هایپرگلیسمی) باعث میشود کلیهها برای دفع گلوکز اضافه، ادرار بیشتری تولید کنند. هر گرم گلوکز دفعشده، حدود ۴ کالری انرژی را نیز از بدن خارج میکند. حتی اگر فرد زیاد غذا بخورد، بدن نمیتواند از گلوکز موجود در غذا استفاده کند. در نتیجه، کالری مصرفی به هدر رفته و وزن کاهش مییابد.
علائم کاهش وزن دیابتی
اگر کاهش وزن بیدلیل همراه با یکی یا چند مورد زیر باشد، باید احتمال ابتلای فرد به دیابت توسط پزشک بررسی شود:
تشنگی شدید و تکرر ادرار
خستگی مفرط
تاری دید
افزایش اشتها همراه با کاهش وزن (پارادوکس متابولیک)
در موارد حاد: بوی استون از دهان (نشانه کتواسیدوز)
۴. پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید تشخیص داده نشده یا کنترلنشده با ایجاد اختلال در متابولیسم پایه بدن، منجر به کاهش ناگهانی و غیرارادی وزن میشود. هورمونهای تیروئید (T3 و T4) مانند ترموستات متابولیک بدن عمل میکنند. در پرکاری تیروئید، تولید این هورمونها بهطور غیرطبیعی افزایش مییابد. این وضعیت میزان سوختوساز پایه (BMR) را تا ۶۰–۱۰۰ درصد بالا میبرد، یعنی بدن حتی در حالت استراحت کالری بیشتری میسوزاند. برای تأمین انرژی مورد نیاز این سوختوساز بالا، بدن بهسراغ منابع انرژی میرود. چربیهای ذخیرهشده بهسرعت تجزیه میشوند و بدن برای تأمین انرژی، پروتئین عضلات را شکسته و باعث تحلیل عضلانی میشود. این حالت منجر به کاهش همزمان چربی و توده عضلانی میشود. همچنین پرکاری تیروئید با تأثیر بر سیستم گوارش موجب افزایش حرکات روده (اسهال مزمن) و کاهش زمان جذب مواد مغذی میشود و هضم چربیها و ویتامینهای محلول در چربی به با سختی همراه خواهد بود.
اگرچه پرکاری تیروئید معمولاً با افزایش اشتها همراه است، اما بیماران قادر به مصرف غذای کافی برای جبران کالری سوزاندهشده نیستند. در برخی موارد، علائمی مانند تهوع یا ضعف گوارشی نیز دریافت کافی مواد غذایی را محدود میکند.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از پرکاری تیروئید
اگر کاهش وزن غیرارادی با هر یک از این موارد همراه باشد، احتمال پرکاری تیروئید بالا است:
تپش قلب یا ضربان نامنظم
تعریق زیاد و عدم تحمل گرما
لرزش دستها
اضطراب یا بیخوابی
ضعف عضلانی بهویژه در بازوها و رانها
۵. بیماری آدیسون
بیماری آدیسون (Addison’s disease) یک اختلال هورمونی نادر است که در آن غدد فوق کلیوی (آدرنال) به اندازه کافی هورمونهای کورتیزول و آلدوسترون تولید نمیکنند.
بیماری آدیسون تشخیصدادهنشده، از طریق چندین مکانیسم کلیدی باعث کاهش وزن غیرارادی و پیشرونده میشود. این کاهش وزن عمدتاً ناشی از اختلال در تولید هورمونهای حیاتی کورتیزول و آلدوسترون است که متابولیسم، تعادل الکترولیتها و اشتها را تنظیم میکنند.
کورتیزول نقش اصلی در تبدیل غذا به انرژی دارد. در بیماری آدیسون، کمبود این هورمون باعث کاهش توانایی بدن در استفاده از مواد مغذی (گلوکز، چربیها و پروتئینها) برای تولید انرژی میشود. افزایش تجزیه بافتهای عضلانی و چربی برای جبران انرژی، منجر به تحلیل عضلات و کاهش وزن میشود. بیماران دچار بیاشتهایی، حالت تهوع و بیزاری از غذا میشوند که دریافت کالری را محدود میکند.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از بیماری آدیسون
اگر کاهش وزن غیرارادی با هر یک از این موارد همراه باشد، احتمال ابتلا به بیماری آدیسون بالا است و باید هر چه سریعتر برای شروع درمان به پزشک مراجعه کرد:
بیاشتهایی پایدار
تهوع و استفراغ مکرر
دردهای شکمی مبهم
اسهال مزمن (در ۲۰ درصد موارد)
۶. سرطان
کاهش وزن ناگهانی به نوع سرطانی که فرد به آن مبتلا و عضوی که درگیر شده است، بستگی دارد. بیشترین کاهش وزن مربوط به سرطانهای دستگاه گوارش فوقانی از جمله مری، معده، روده کوچک، پانکراس و کبد است. بعد از آن سرطان ریه است که ۶۰ درصد مبتلایان دچار کاهش وزن میشوند.
سرطانها از طریق چند مکانیسم بیولوژیکی پیچیده، باعث کاهش وزن غیرارادی میشوند. سلولهای سرطانی انرژی و مواد مغذی بیشتری نسبت به سلولهای سالم مصرف میکنند. این سلولها موادی ترشح میکنند که سوختوساز بدن را تغییر داده و منجر به تجزیه سریعتر چربی و عضلات میشود. حتی با مصرف کالری کافی، بدن قادر نیست که به طور کامل مواد مغذی را جذب کند. التهاب ناشی از تومورها نیز با تأثیر بر هورمونهای تنظیمکننده اشتها (مثل لپتین و گرلین)، احساس گرسنگی را سرکوب میکند. همچنین تومورهای دستگاه گوارش فوقانی (مثل مری یا معده) با ایجاد انسداد یا فشار بر معده، بلع یا هضم غذا را دشوار میکنند. برای مثال، سرطان تخمدان با فشار بر معده باعث احساس سیری زودرس میشود.
همچنین ممکن است، فرد مبتلا به سرطان در جریان درمان نیز با کاهش غیرارادی و ناگهانی وزن روبهرو شود. زخمهای دهان ناشی از شیمیدرمانی یا پرتودرمانی نیز غذا خوردن را دردناک میکنند. تهوع، استفراغ و تغییر حس چشایی (طعم فلزی در دهان) از عوارض رایج شیمیدرمانی هستند که اشتهای بیمار را به شدت کاهش میدهند.
۷. ایدز
ویروس HIV در صورت عدم تشخیص و درمان، به تدریج سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند. این ضعف باعث میشود بدن برای مبارزه با عفونتها و التهابها انرژی بیشتری مصرف کند. این حالت شبیه زمانی است که تب یا بیماری طولانیمدت دارید، ولی در HIV این روند مداوم است.
عفونتهایی مانند عفونتهای قارچی دهان یا مری و عوارض گوارشی ناشی از HIV، باعث درد، تهوع یا مشکل در بلع میشوند و فرد کمتر غذا میخورد. همچنین HIV و عفونتهای همراه میتوانند به دستگاه گوارش آسیب بزنند و باعث شوند بدن نتواند ویتامینها، پروتئینها و چربیها را به خوبی جذب کند. در مراحل پیشرفته، بدن برای تأمین انرژی از ذخایر پروتئین خود استفاده میکند و این باعث کاهش قابل توجه توده عضلانی میشود؛ پدیدهای که به آن سندرم تحلیل (HIV wasting syndrome)میگویند.
علائمی که همراه با کاهش وزن باید جدی گرفته شوند
اگر کاهش وزن قابل توجه، بدون رعایت رژیم غذایی یا ورزش با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه باشد، فرد باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کند و با تشخیص پزشک نسبت به انجام آزمایش HIV اقدام کند:
تبهای مکرر یا طولانیمدت: تب خفیف تا متوسط که هرچند وقت یکبار برمیگردد و دلیل مشخصی ندارد، میتواند نشانه التهاب یا عفونت مزمن باشد.
تعریق شبانه شدید: تعریق به حدی که لباس یا ملحفه خیس شود، حتی وقتی دما یا فعالیت بدنی بالا نیست.
خستگی غیرقابلتوجیه: احساس خستگی یا بیانرژی بودن که با استراحت هم برطرف نمیشود.
تورم غدد لنفاوی: بهویژه در گردن، زیر بغل یا کشاله ران، که بیش از چند هفته ادامه پیدا کند.
اسهال مزمن یا مکرر:اسهال طولانیمدت که به درمانهای معمول پاسخ نمیدهد.
عفونتهای مکرر یا غیرمعمول:مثل عفونت قارچی دهان (برفک)، عفونتهای تنفسی یا پوستی که مکرر برمیگردند.
زخمهای دهانی یا تناسلی طولانیمدت:زخمهایی که دیر بهبود پیدا میکنند یا مرتب عود میکنند.
۸. بیماری سلیاک
سلیاک یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن نسبت به گلوتن (پروتئینی موجود در گندم و جو) واکنش شدید نشان میدهد. وقتی فرد مبتلا به سلیاک گلوتن میخورد، سیستم ایمنی به پوشش روده کوچک حمله میکند. این حمله باعث آسیب به پرزهای روده میشود؛ ساختارهایی کوچک و پرانرژی که مسئول جذب مواد مغذی هستند.
اگر بیماری سلیاک تشخیصداده و درمان نشده باشد، این آسیب باعث میشود بدن نتواند بهطور کامل ویتامینها، مواد معدنی، چربی و پروتئین را جذب کند. نتیجه این سوءجذب، کاهش وزن ناگهانی یا تدریجی است، حتی اگر فرد به اندازه کافی غذا بخورد.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از بیماری سلیاک
اگر کاهش وزن بیدلیل و قابل توجه با یک یا چند علامت زیر همراه باشد، بهتر است فرد برای بررسی احتمال سلیاک به پزشک مراجعه کند:
اسهال مزمن یا مکرر
نفخ و گاز زیاد
درد یا گرفتگی شکم بعد از مصرف غذا
مدفوع کمرنگ، حجیم یا بدبو (نشانه چربی جذبنشده)
خستگی مداوم و کمخونی (بهویژه کمخونی ناشی از کمبود آهن)
بثورات پوستی خارشدار
تاخیر رشد یا کوتاهی قد در کودکان
۹. بیماری کرون
کرون یک بیماری التهابی مزمن روده است که میتواند هر بخشی از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد، را درگیر کند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت دستگاه گوارش حمله میکند و باعث التهاب، زخم و گاهی تنگی مسیر روده میشود.
وقتی کرون تشخیص داده نشده و درمان شروع نشده باشد، این التهاب مداوم میتواند به چند شکل باعث کاهش وزن ناگهانی شود. این بیماری با التهاب و آسیب به دیواره روده باعث میشود بدن نتواند ویتامینها، مواد معدنی، چربی و پروتئین را به خوبی جذب کند. التهاب مزمن، متابولیسم را بالا میبرد و بدن در حالت «مصرف انرژی بیشتر» قرار میگیرد. همچنین التهاب روده باعث حرکات سریعتر روده و دفع مکرر میشود که نهتنها آب و الکترولیتها را از بدن خارج میکند، بلکه کالری دریافتی را هم کاهش میدهد. علاوه بر این، بسیاری از مبتلایان به کرون به دلیل درد شکمی یا ترس از تحریک علائم، کمتر غذا میخورند.
علائم هشداردهنده بیماری کرون همراه با کاهش وزن
اگر کاهش وزن بیدلیل و قابل توجه، با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه باشد، پزشک احتمال ابتلای فرد به بیماری کرون را بررسی میکند:
اسهال مزمن (گاهی همراه با خون یا مخاط)
درد یا گرفتگی مکرر شکم
خستگی شدید و ضعف عمومی
تبهای خفیف یا مکرر
کمخونی (بهخصوص کمبود آهن یا ویتامین B12)
زخم یا التهاب اطراف مقعد (فیستول، شقاق یا آبسه)
کاهش اشتها و تهوع
۱۰. زوال عقل (دمانس)
زوال عقل (Dementia) گروهی از اختلالات را شامل میشود که با کاهش تدریجی توانایی حافظه، تفکر و عملکرد روزمره همراه است. در مراحل اولیه، ممکن است این تغییرات نامحسوس باشند، اما حتی قبل از تشخیص رسمی، این بیماری میتواند باعث کاهش وزن شود. مثلا فرد ممکن است وعدههای غذایی را فراموش کند، دوبار بخورد یا اصلاً غذا نخورد، یا نتواند غذای سالم آماده کند. زوال عقل همچنین میتواند بر بخشهایی از مغز که احساس گرسنگی و سیری را کنترل میکنند، اثر بگذارد و باعث شود فرد کمتر غذا بخورد یا علاقه به غذاهای مغذی نداشته باشد. در بعضی از انواع زوال عقل، مانند آلزایمر پیشرفته یا زوال عقل جسم لویی یا دمانس لویی بادی (Lewy Body Dementia)، توانایی بلع و جویدن مختل میشود.
همچنین تغییرات خلقی همراه با زوال عقل میتواند میل به غذا را کاهش دهد. بیقراری، قدمزدن مداوم یا حرکات تکراری در برخی بیماران نیز باعث افزایش مصرف کالری و کاهش وزن میشود.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از زوال عقل
اگر کاهش وزن ناخواسته و قابل توجه، همراه با یک یا چند علائم زیر همراه باشد، پزشک احتمال ابتلا فرد به بیماری زوال عقل را بررسی میکند:
مشکل در به یاد آوردن رویدادهای اخیر یا مکالمات
سردرگمی در مکان یا زمان
مشکل در انجام کارهای روزمره ساده (مثل پخت غذا یا پرداخت قبضها)
تغییرات ناگهانی در خلق و خو یا رفتار
بیعلاقگی به فعالیتهایی که قبلاً لذتبخش بودند
مشکل در یافتن کلمات یا دنبال کردن مکالمه
نشانههای مشکل در بلع یا جویدن
۱۱. مراحل پیشرفته نارسایی قلبی
نارسایی قلبی زمانی رخ میدهد که قلب نتواند به اندازه کافی خون را برای اندامهای بدن پمپاژ کند. در مراحل پیشرفته، این مشکل تنها باعث تنگی نفس و خستگی نمیشود، بلکه میتواند منجر به کاهش وزن غیرقابلتوضیح نیز بشود.
سفارش تضمینی لینک سازی با خدمات بک لینک شرکت بهترین بک لینک
این کاهش وزن اغلب ناشی از پدیدهای به نام کاشکسی قلبی (Cardiac Cachexia) است؛ حالتی که در آن بدن به دلیل بیماری مزمن قلبی، توده عضلانی و چربی خود را از دست میدهد.
نارسایی قلبی پیشرفته باعث التهاب مزمن و تلاش مداوم قلب برای جبران ضعف پمپاژ میشود که در نتیجه بدن به افزایش مصرف کالری روی میآورد. احتباس مایعات و بزرگ شدن کبد یا رودهها میتواند باعث احساس پری معده و کاهش میل به غذا شود.
کاهش جریان خون به دستگاه گوارش و ورم رودهها مانع جذب کامل ویتامینها، پروتئینها و چربیها میشود. بدن برای تأمین انرژی در شرایط استرس مزمن، شروع به تجزیه پروتئینهای عضلانی میکند.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از نارسایی قلبی
اگر کاهش وزن قابل توجه و غیر ارادی، با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه باشد، ممکن است نشاندهنده نارسایی قلبی پیشرفته باشد:
تنگی نفس، بهویژه هنگام فعالیت یا دراز کشیدن
ورم در پاها، مچ پا یا شکم
خستگی شدید و ضعف عمومی
سرفه یا خسخس مداوم، بهخصوص شبها
ضربان قلب نامنظم یا تند
بیاشتهایی یا احساس پری بعد از خوردن مقدار کم غذا
افت توانایی انجام فعالیتهای روزمره
۱۲. عوارض مصرف داروها
برخی داروها، به دلیل اثرات مستقیم بر متابولیسم، اشتها یا جذب مواد مغذی، ممکن است باعث کاهش وزن غیر عمدی شوند. این اثر گاهی جزو عوارض جانبی شناختهشده دارو است، اما در بعضی موارد میتواند نشانه بروز عارضه جدی باشد.
داروهای ضدافسردگی خاص مانند بوپروپیون
داروهای محرک سیستم عصبی مانند آمفتامین و ریتالین
داروهای ضد صرع مانند زونیساماید و داروی ضد تشنج توپیرامات
داروهای مرتبط با دیابت و متابولیسم مانند داپاگلیفلوزین و سماگلوتاید
داروهای شیمی درمانی سرطان و ایمونوتراپی
داروهای مرتبط با تیروئید مانند لووتیروکسین
آنتیبیوتیکها و داروهای ضد ویروسی خاص
چه زمانی کاهش وزن ناشی از مصرف دارو خطرناک است؟
اگر کاهش وزن ناگهانی یا شدید همراه با علائم زیر باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد:
ضعف یا خستگی غیرقابلتوضیح
تب مداوم یا تعریق شبانه
اسهال یا استفراغ طولانیمدت
درد شدید یا مداوم شکمی
تغییرات شدید خلقی یا شناختی
نشانههای کمآبی بدن (دهان خشک، کاهش ادرار، سرگیجه)
کاهش وزن بیش از ۵ درصد وزن بدن در کمتر از ۶ ماه بدون تغییر رژیم یا فعالیت بدنی
۱۳. عفونت انگلی
عفونتهای انگلی زمانی رخ میدهند که موجودات میکروسکوپی یا بزرگتر (مانند کرمها یا تکیاختهها) وارد بدن شوند و از مواد مغذی بدن برای بقا و رشد خود استفاده کنند. اگر این عفونت برای مدت طولانی تشخیص داده نشود، میتواند باعث کاهش وزن ناخواسته شود.
برخی انگلها، مانند کرمهای نواری (Taenia) یا آسکاریس، مواد غذایی را که باید جذب بدن شود، برای خود استفاده میکنند. همچنین بعضی دیگر از این عفونتها میتوانند به پوشش روده آسیب بزنند و مانع جذب ویتامینها، چربی و پروتئین شوند. بسیاری از عفونتهای انگلی باعث اسهال مزمن میشوند که منجر به دفع مایعات و کالری از بدن میشود. سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با التهاب ناشی از فعالیت انگل در بدن، مصرف انرژی را بالا میبرد و باعث کاهش ناگهانی وزن میشود.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از عفونت انگلی
اگر کاهش وزن بیدلیل با یک یا چند علامت زیر همراه باشد، احتمال عفونت انگلی وجود دارد و پزشک ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را بررسی کند:
اسهال مکرر یا طولانیمدت (گاهی همراه با خون یا مخاط)
درد یا گرفتگی شکمی
نفخ و گاز زیاد
مدفوع چرب، کمرنگ یا بدبو
خارش مقعدی (بهویژه شبها، در کرمک)
حالت تهوع یا استفراغ مکرر
کمخونی یا خستگی مداوم
تب یا لرز متناوب
۱۴. پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن یعنی التهاب طولانیمدت لوزالمعده، غدهای که پشت معده قرار دارد و وظیفه تولید آنزیمهای گوارشی و هورمونهایی مثل انسولین را بر عهده دارد. وقتی این بیماری برای مدت طولانی تشخیص داده نشود، آسیب به بافت لوزالمعده باعث میشود تولید آنزیمهای گوارشی کاهش یابد. بدون این آنزیمها، بدن قادر به هضم و جذب کامل مواد غذایی نخواهد بود، حتی اگر رژیم غذایی مناسب داشته باشد.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن همراه با پانکراتیت
اگر کاهش وزن بیدلیل با یک یا چند علامت زیر همراه باشد، احتمال پانکراتیت مزمن باید بررسی شود:
درد مداوم یا عود کننده در قسمت بالای شکم (ممکن است به پشت تیر بکشد)
مدفوع چرب، بدبو، شناور یا پرحجم
تهوع یا استفراغ مکرر
کاهش اشتها
خستگی یا ضعف مزمن
نشانههای دیابت (تشنگی زیاد، ادرار زیاد، کاهش وزن)
۱۵. پارکینسون
پارکینسون یک اختلال پیشرونده عصبی است که بر حرکت، هماهنگی و گاهی بر عملکردهای دیگر بدن تأثیر میگذارد. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده نشود، ممکن است تغییرات متعددی در بدن رخ دهد که منجر به کاهش وزن غیرعمدی شود. اما چطور؟ لرزش اندامها، حرکات غیرقابلکنترل یا سفتی عضلات باعث افزایش مصرف کالری حتی در حالت استراحت میشود. همچنین، اختلالات حرکتی در عضلات دهان و گلو میتوانند خوردن غذا را دشوار و زمانبر کنند، که باعث کاهش دریافت کالری میشود. پارکینسون میتواند حس بویایی و چشایی را کاهش دهد، در نتیجه لذت غذا خوردن کم میشود و فرد کمتر غذا میخورد. کاهش حرکت دستگاه گوارش باعث احساس پری و کاهش اشتها میشود. همچنین، تغییرات شیمیایی مغز ممکن است منجر به بیمیلی به غذا و کاهش دریافت مواد مغذی شود.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از پارکینسون
اگر کاهش وزن بدون دلیل مشخص رخ دهد و همراه با یک یا چند مورد از علائم زیر باشد، لازم است احتمال پارکینسون توسط پزشک بررسی شود:
لرزش دست یا پا (بهخصوص در حالت استراحت)
کندی حرکات (Bradykinesia)
سفتی عضلات
مشکل در حفظ تعادل یا راه رفتن
تغییرات در دستخط (کوچک و فشرده شدن نوشتهها)
تغییرات صدا (ضعیف یا یکنواخت شدن)
یبوست مزمن
کاهش حس بویایی
۱۶. زخم معده
زخم معده (Peptic Ulcer) به ایجاد زخم یا آسیب در لایه داخلی معده یا ابتدای روده کوچک (اثنیعشر) گفته میشود. این مشکل معمولاً بهدلیل عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانیمدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ایجاد میشود. وقتی زخم معده برای مدت طولانی تشخیص داده نشود، میتواند از چند طریق باعث کاهش وزن غیرعمدی شود. زخم با ایجاد درد یا سوزش معده پس از غذا باعث میشود فرد از خوردن اجتناب کند یا وعدهها را کوچکتر کند. همچنین، اگر زخم معده باعث تورم یا انسداد نسبی خروجی معده شود، فرد حالت تهوع و استفراغهای مکرر را تجربه میکند. التهاب مداوم و کاهش دریافت غذا، بدن را از مواد مغذی محروم میکند و باعث ضعف عمومی فرد میشود. بسیاری از بیماران پس از تجربه درد شدید بعد از خوردن غذا، بهصورت ناخودآگاه میزان غذای خود را کاهش میدهند.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از زخم معده
اگر کاهش وزن بیدلیل با یک یا چند علامت زیر همراه باشد، پزشک احتمال ابتلا به زخم معده را بررسی میکند:
درد یا سوزش در قسمت بالای شکم (معمولاً بین وعدهها یا شبها بدتر میشود)
احساس پری، نفخ یا آروغهای مکرر
تهوع یا استفراغ (گاهی همراه با خون)
مدفوع سیاه یا قیریشکل (نشانه خونریزی گوارشی)
کمخونی و ضعف
کاهش اشتها
۱۷. کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو (Ulcerative Colitis) یک بیماری مزمن التهابی روده است که باعث التهاب و زخم در لایه داخلی روده بزرگ و راستروده میشود. اگر بیماری برای مدت طولانی تشخیص داده نشود، التهاب مداوم دستگاه گوارش میتواند باعث کاهش وزن غیرعمدی شود. اما چطور؟ التهاب روده مانع جذب مناسب ویتامینها، مواد معدنی و کالری و دفع مکرر و آبکی (اسهال مزمن) باعث از دست رفتن آب، الکترولیتها و انرژی میشود. درد شکمی، نفخ و اضطراب ناشی از بیماری باعث کم شدن تمایل به غذا خوردن میشود. التهاب طولانیمدت، متابولیسم بدن را بالا میبرد و باعث مصرف بیشتر کالری حتی در حالت استراحت میشود. در نهایت بیمار بدون اراده و ناگهانی دچار کاهش وزن قابل توجهی میشود.
علائم هشدار دهنده کاهش وزن ناشی از کولیت
اگر کاهش وزن بیدلیل همراه با یکی یا چند مورد زیر باشد، پزشک احتمال ابتلا فرد به کولیت اولسراتیو را بررسی میکند:
اسهال مزمن (اغلب همراه با خون یا مخاط)
درد و کرامپ شکمی
خونریزی مقعدی
خستگی مداوم
کمخونی (احساس ضعف یا تنگی نفس)
احساس فوریت در دفع مدفوع
تب خفیف یا مکرر
چه آزمایشهایی برای علت یابی کاهش وزن انجام میشود؟
پزشک با توجه به علائم و سابقه بیمار، این آزمایشها را تجویز میکند:
نوع آزمایش
آزمایش
هدف
آزمایشهای خون
هدف: بررسی کمخونی، عفونتها، مشکلات تیروئید، عملکرد کبد و کلیه، و کمبود مواد مغذی
CBC (شمارش کامل سلولهای خون)
تشخیص کمخونی یا عفونت
ESR یا CRP
بررسی التهاب در بدن
LFTs
بررسی عملکرد کبد
Creatinine و BUN
بررسی عملکرد کلیه
قند خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)
بررسی دیابت
TSH و Free T4
بررسی هورمونهای تیروئید
آزمایش HIV در صورت وجود علائم یا عوامل خطر
بررسی ابتلا به ویروس اچ آی وی
چکاپ سطح ویتامینها و مواد معدنی مثل B12، ویتامین D، آهن
بررسی سطح ویتامینها و مواد معدنی
آزمایشهای مدفوع
بررسی وجود انگلها یا تخم انگل
آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT)
آزمایش کالپروتکتین مدفوع
بررسی عفونتهای انگلی، خون مخفی و اختلال جذب
تصویربرداری
سونوگرافی شکم
رادیوگرافی قفسه سینه (Chest X-ray) برای بررسی عفونت یا توده
سیتیاسکن یا MRIبر اساس یافتههای اولیه پزشک
هدف: شناسایی مشکلات ساختاری یا تومورها
آزمایشهای اختصاصیتر در صورت نیاز
بسته به علائم، پزشک ممکن است این آزمایشها را درخواست کند
آندوسکوپی یا کولونوسکوپی
→ بررسی زخم معده، بیماریهای التهابی روده، یا تومور
آزمایش هورمونهای آدرنال یا هیپوفیز
بررسی اختلالات عملکرد غدد هیپوفیز و بررسی عدم تعادل هورمونی در بدن
بیوپسی بافتی
در صورت مشاهده ضایعه مشکوک
کاهش وزن ناخواسته و ناگهانی چگونه درمان میشود؟
درمان کاهش وزن کاملاً وابسته به علت آن است. اگر کاهش وزن غیرارادی و قابل توجهی را تجربه میکنید، ابتدا باید با مراجعه به پزشک علت آن را بیابید. پزشک با بررسی سایر علائم، معاینه بالینی و همچنین تجویز و بررسی آزمایشها، احتمال ابتلای شما به بیماریهای مرتبط را بررسی میکند تا علت اصلی این کاهش وزن را پیدا کند و سپس درمان را براساس تشخیص خود برای شما تجویز میکند. در جدول زیر به درمانهایی که پزشک ممکن است برای کنترل بیماری و کاهش وزن برای شما تجویز کند، اشاره شده است:
جدول درمان کاهش وزن ناخواسته بر اساس علت زمینهای
بیماری
علت اصلی کاهش وزن
رویکردهای درمانی اصلی
افسردگی
کاهش اشتها، تغییر هورمونهای استرس، بیانگیزگی برای غذا خوردن
رواندرمانی(CBT)، داروهای ضدافسردگی در صورت نیاز، حمایت اجتماعی، اصلاح سبک زندگی و تغذیه
دیابت
دفع قند و کالری از طریق ادرار، تجزیه چربی و عضله به دلیل کمبود انسولین
کنترل قند خون با انسولین یا داروهای خوراکی، برنامه غذایی مناسب، ورزش منظم
پرکاری تیروئید
افزایش متابولیسم و سوختوساز بدن
داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو یا جراحی تیروئید، رژیم غذایی پرانرژی
بیماری آدیسون
کمبود هورمونهای آدرنال، کاهش اشتها و فشار خون پایین
داروهای ضدالتهاب (5-ASA)، کورتیکواستروئیدها، رژیم متناسب با تحمل بیمار، در موارد شدید جراحی
آیا خود درمانی مجاز است؟
خیر! بدون شناسایی علت، هیچ اقدام خودسرانهای انجام ندهید. فقط پزشک است که میتواند علت کاهش وزن ناگهانی را با استفاده از بررسیهای پزشکی و آزمایشها تشخیص دهد و درمان آن را پیگیری کند.
آیا میتوان از علل احتمالی کاهش وزن ناگهانی پیشگیری کرد؟
اگرچه بسیاری از علل قابل پیشگیری نیستند، اما این اقدامات کمککنندهاند:
انجام معاینات و چکاپهای سالانه
انجام تستهای غربالگری سرطان
مصرف صحیح داروها و گزارش عوارض (مثل تغییر اشتها)
رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک، نخ دندان، چکاپ منظم)
پرهیز از سوءمصرف مواد
پرهیز از رفتارهای پرخطر
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بهمحض مشاهده کاهش وزن ناخواسته، بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید. این علامت معمولاً نشاندهنده یک مشکل سلامتی نیازمند درمان است.
سخن پایانی
کاهش وزن ناخواسته ممکن است در نگاه اول خوشایند بهنظر برسد، اما این علامت را نادیده نگیرید. ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی فوری داشته باشید. خوشبختانه در اکثر موارد، علت زمینهای با درمان قابل مدیریت است. با پزشک خود در مورد علائم و سابقه سلامت صحبت کنید. پس از تشخیص، درمان مناسب به بازگشت وزن و بهبود حال عمومی شما کمک خواهد کرد. اگر نیاز به مشاوره سریع با پزشک متخصص دارید، میتوانید به آسانی با پزشکان متخصص در تمامی زمینههای پزشکی از طریق اسنپدکتر مشاوره آنلاین دریافت کنید.
اگر مدتی است احساس خستگی مداوم دارید، گاهی بدون دلیل خاصی استخوانها یا عضلاتتان درد میگیرد، یا حتی متوجه تغییرات خلقی مثل بیحوصلگی و افسردگی شدهاید، ممکن است دلیلش کمبود ویتامین D باشد. این ویتامین که گاهی «ویتامین آفتاب» هم نامیده میشود، نقش مهمی در سلامت استخوانها، سیستم ایمنی و حتی خلقوخوی ما دارد. با این حال، کمبود این ویتامین در افراد بسیار شایع است. در این مقاله از وبلاگ اسنپدکتر، شما را با نشانهها و علائم کمبود ویتامین D، دلایل کمبود و راههای تامین این ویتامین آشنا خواهیم کرد.
به خاطر داشته باشید که افزایش آگاهی درباره نشانههای کمبود ویتامینها و مواد معدنی میتواند به افزایش کیفیت سطح سلامت کمک اما هرگز نمیتواند جای تشخیص پزشک را بگیرد. بنابراین برای تشخیص کمبود ویتامینها به پزشک مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه مکملها بپرهیزد.
فهرست مطالبنمایش
1)ویتامین D و نقش آن در سلامتی
1.1)۱. سلامت استخوانها و دندانها
1.2)۲. سیستم ایمنی قویتر
1.3)۳. تأثیر بر خلقوخو و سلامت روان
1.4)۴. سلامت عضلات
2)نشانههای کمبود ویتامین D
2.1)۱. خستگی مزمن و بیانرژی بودن
2.2)۲. درد استخوان و کمر
2.3)۳. اضطراب و افسردگی
2.4)۴. کاهش سرعت ترمیم زخم
2.5)۵. کاهش توده استخوانی
2.6)۶. ریزش مو
2.7)۷. درد عضلانی
2.8)۸. افزایش وزن
3)علل کمبود ویتامین D
4)چطور ویتامین D را از طریق منابع طبیعی تامین کنیم؟
4.1)۱. نور خورشید
4.2)۲. مواد غذایی حاوی ویتامین D
5)مکملهای ویتامین D؛ راهی برای جبران کمبود بدن
5.1)انواع مکملها
5.2)میزان مصرف
5.3)شرایط مصرف
5.4)هشدارها
6)چه زمانی نیاز است که برای بررسی کمبود ویتامین D آزمایش داد؟
6.1)چه افرادی بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند؟
7)سطح نرمال و دچار کمبود ویتامین D در آزمایش خون
8)جمعبندی
ویتامین D و نقش آن در سلامتی
ویتامین D در نگاه اول شاید یک ویتامین ساده به نظر برسد، اما در واقع یک هورمون پیشسازاست که در بسیاری از فرآیندهای حیاتی بدن نقش ایفا میکند:
۱. سلامت استخوانها و دندانها
ویتامین D باعث جذب بهتر کلسیمو فسفراز روده میشود؛ دو مادهای که برای ساخت و استحکام استخوانها ضروریاند. بدون آن، حتی اگر کلسیم کافی مصرف کنید، بدن نمیتواند از آن به خوبی استفاده کند.
۲. سیستم ایمنی قویتر
ویتامین D در تنظیم پاسخ ایمنی بدن نقش دارد و بهطور مستقیم با سلولهایی که مسئول مقابله با عفونتها هستند، تعامل دارد. بنابراین میتواند خطر ابتلا به برخی عفونتها، از جمله عفونتهای تنفسی، را کاهش دهد.
نوشته های مشابه
خدمات پزشک متخصص در منزل
28 مرداد 1400
داروی فلوکستین چیست؟
12 بهمن 1401
پژوهشها نشان میدهد که کمبود ویتامین D با عفونتهای دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت و ذاتالریه ارتباط دارد. یک مرور علمی در سال ۲۰۲۰ نیز نشان داد که کمبود ویتامین D با چند بیماری ویروسی، از جمله هپاتیت، آنفلوآنزا، کووید-۱۹ و ایدز مرتبط است.
همچنین یک مرور در سال ۲۰۱۹ بر روی ۲۵ مطالعه مشخص کرد که مصرف مکمل ویتامین D خطر ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی را کاهش میدهد؛ این اثر در افرادی که غلظت خونی آنها کمتر از ۲۵ نانومول بر لیتر (سطح بسیار پایین) بود، قویتر بود.
۳. تأثیر بر خلقوخو و سلامت روان
مطالعات نشان دادهاند که کمبود ویتامین D خطر افسردگیو اضطرابرا افزایش میدهد و احتمالاً این امر به دلیل نقشی است که این ویتامین در تولید برخی نوروترانسمیترها (مانند سروتونین) ایفا میکند.
۴. سلامت عضلات
ویتامین D تأثیر بسیار مهمی بر سلامت عضلات دارد و این تأثیر هم مستقیماست و هم غیرمستقیماست. گیرندههای ویتامین D روی سلولهای عضلانی وجود دارند. وقتی ویتامین D به این گیرندهها متصل میشود، فعالیت ژنهایی که در ساخت و ترمیم فیبرهای عضلانی نقش دارند، تحریک میشود. این فرایند به بهبود قدرت انقباض عضلهو جلوگیری از تحلیل رفتن آن کمک میکند.
انقباض عضله برای شروع و ادامه، به ورود و خروج دقیق یون کلسیمنیاز دارد. ویتامین D با افزایش جذب کلسیم از روده و تنظیم سطح آن در خون، به عملکرد صحیح عضلات کمک میکند. کمبود ویتامین دی میتواند باعث اختلال در این چرخه و ضعف و گرفتگی عضلات شود.
نشانههای کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین D همیشه با علائم واضح همراه نیست، اما برخی نشانهها میتوانند هشداردهنده باشند:
۱. خستگی مزمن و بیانرژی بودن
شواهد علمی نشان میدهد که کمبود ویتامین D میتواند باعث احساس خستگی مزمن شود. برای نمونه:
مطالعهای در سال ۲۰۱۹ روی ۴۸۰ فرد سالمند نشان داده است که کمبود ویتامین D، بروز علائم خستگی را افزایش میدهد.
مطالعهای در سال ۲۰۲۰ روی ۳۹ کودک انجام شده است، سطح پایین ویتامین D را با کیفیت خواب پایین، مدت خواب کوتاهتر و تأخیر در زمان خواب مرتبط دانسته که همگی میتوانند خستگی را افزایش دهند.
مطالعهای در سال ۲۰۱۵ بر روی پرستاران زن نشان داد که بین کمبود ویتامین D و احساس خستگی ارتباط وجود دارد؛ جالب اینکه ۸۹ درصد از آنها با کمبود این ویتامین مواجه بودند.
مکمل ویتامین D ممکن است شدت خستگی را در افرادی که دچار کمبود هستند کاهش دهد.
۲. درد استخوان و کمر
ویتامین D با بهبود جذب کلسیم، به حفظ سلامت استخوانها کمک میکند. درد استخوان و کمر میتواند از علائم کمبود این ویتامین باشد.
بررسی ۸۱ مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داده است که افراد مبتلا به آرتریت، درد عضلانی و درد مزمن، سطح ویتامین D پایینتری نسبت به سایرین دارند.
۳. اضطراب و افسردگی
بعضی از پژوهشها نشان میدهد که کمبود ویتامین D میتواند منجر به اضطراب و افسردگی، بهویژه در سالمندان شود. این ادعا همچنان نیاز به بررسی و پژوهش علمی دارد، با این حال، بررسیها در سالهای ۲۰۱۴، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ نشان دادهاند که مکمل ویتامین D میتواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند.
۴. کاهش سرعت ترمیم زخم
ترمیم کند زخم پس از جراحی یا آسیب ممکن است نشانه کمبود ویتامین D باشد. مرور علمی سال ۲۰۱۹ نشان داده است که کمبود این ویتامین میتواند برخی جنبههای ترمیم زخم را در افرادی که جراحی دندان داشتند، مختل کند.
این موضوع احتمالاً به دلیل نقش ویتامین D در تولید ترکیبات ضروری برای ایجاد پوست جدید و کنترل التهاب و مقابله با عفونتهاست.
برای نمونه، مطالعهای در سال ۲۰۱۴ روی ۲۲۱ نفر نشان داد که افراد با کمبود شدید ویتامین D، سطوح بالاتری از نشانگرهای التهابی داشتند که میتوانند روند ترمیم را مختل کنند.
همچنین، در مطالعهای ۱۲ هفتهای بر روی ۶۰ بیمار مبتلا به زخم پای دیابتی، مصرف مکمل ویتامین D باعث بهبود قابلتوجه ترمیم زخم نسبت به گروه دارونما شد.
۵. کاهش توده استخوانی
ویتامین D نقش کلیدی در جذب کلسیم و متابولیسم استخوان دارد. مصرف همزمان کلسیم و ویتامین D باعث حداکثر جذب کلسیم میشود.
کاهش تراکم مواد معدنی استخوان، نشاندهنده از دست رفتن کلسیم و دیگر مواد معدنی است و خطر شکستگی را در سالمندان، بهویژه زنان، افزایش میدهد.
کمبود ویتامین D میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی مانند پوکی استخوان و سارکوپنی (از دست دادن عضله) را افزایش دهد.
با این حال، پژوهشها درباره اثر مکمل ویتامین D بر پیشگیری از شکستگیها نتایج متفاوتی داشتهاند.
۶. ریزش مو
کمبود برخی مواد مغذی میتواند باعث ریزش مو شود. مطالعات، سطح پایین ویتامین D را با آلوپسی آرهآتا (یک بیماری خودایمنی با ریزش موی شدید) مرتبط دانستهاند.
در یک مطالعه سال ۲۰۱۵ بر روی ۴۸ فرد مبتلا، استفاده موضعی از یک شکل سنتتیک ویتامین D به مدت ۱۲ هفته باعث رشد مجدد قابلتوجه مو شد.
مرور علمی سال ۲۰۲۱ نیز نشان داد که رابطه معکوسی بین سطح ویتامین D و ریزش موی غیرزخمی وجود دارد؛ یعنی هرچه سطح ویتامین D بالاتر باشد، ریزش مو کمتر است.
۷. درد عضلانی
تشخیص علت درد عضلانی دشوار است، اما کمبود ویتامین D میتواند یکی از عوامل باشد.
مطالعهای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که ۷۱٪ از افراد با درد مزمن، دچار کمبود ویتامین D بودند. گیرندههای این ویتامین در سلولهای عصبی حسکننده درد (گیرندههای درد) وجود دارند و ممکن است در مسیرهای عصبی مرتبط با احساس درد نیز نقش داشته باشد.
مطالعهای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مصرف دوز بالای مکمل ویتامین D میتواند انواع مختلف درد را در افراد دچار کمبود کاهش دهد. همچنین، مطالعهای در سال ۲۰۱۵ روی ۱۲۰ کودک با درد رشد و کمبود ویتامین D نشان داد که مصرف یک دوز ویتامین D، شدت درد را بهطور متوسط ۵۷ درصد کاهش داد.
۸. افزایش وزن
چاقی یکی از عوامل خطر کمبود ویتامین D است. مطالعهای در سال ۲۰۲۰ روی بزرگسالان، ارتباط احتمالی بین سطح پایین ویتامین D با چربی شکمی و افزایش وزن را نشان داده است. براساس یافتههای این مطالعه، تاثیر چاقی بر کمبود ویتامین D در مردان بیشتر بوده است. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا مصرف مکمل ویتامین D میتواند از افزایش وزن جلوگیری کند یا خیر.
علل کمبود ویتامینD
کمبود ویتامین D میتواند به دلایل مختلف ایجاد شود، از جمله:
کمبود قرارگیری در معرض نور خورشید: زندگی در مناطق کمنور، کار در محیطهای بسته یا استفاده بیشازحد از ضدآفتاب میتواند باعث کمبود دریافت ویتامین D شود.
رژیم غذایی کمویتامینD: ویتامین D بهطور طبیعی در تعداد محدودی از مواد غذایی یافت میشود.
مشکلات جذب در دستگاه گوارش: بیماریهایی مثل سلیاک، بیماری کرونیا انجام جراحی بایپس معدهمیتوانند باعث کمبود ویتامین D شوند چون بر جذب مواد مغذی در دستگاه گوارشتأثیر میگذارند. هر بیماری یا عمل جراحی که باعث اختلال در هضم یا جذب چربی شود، میتواند جذب ویتامین D را به شدت کاهش دهد. به همین دلیل، این بیماران معمولاً به مکمل خوراکی یا تزریقیویتامین D نیاز پیدا میکنند و باید تحت نظر پزشک باشند.
چاقی: ویتامین D محلول در چربی است و در بافت چربی ذخیره میشود؛ این باعث میشود در افراد چاق، مقدار کمتری در گردش خون باشد.
افزایش سن: با افزایش سن، توانایی پوست در تولید ویتامین D کاهش مییابد.
چطور ویتامین D را از طریق منابع طبیعی تامین کنیم؟
۱. نور خورشید
بهترین و ارزانترین منبع برای تامین ویتامین D نور خورشید است. قرار گرفتن روزانه ۱۰تا ۳۰ دقیقهدر معرض نور مستقیم خورشید (بدون شیشه) برای بسیاری از افراد کافی است تا نیاز فرد به ویتامین دی تامین شود. البته این موضوع، بستگی به رنگ پوست، فصل و موقعیت جغرافیایی دارد.
۲. مواد غذایی حاوی ویتامین D
ماهیهای چربمثل سالمون، ساردین، تن
زرده تخممرغ
جگر گاو
لبنیات و غلات غنیشده با ویتامین D
مکملهای ویتامین D؛ راهی برای جبران کمبود بدن
انواع مکملها
مکملهای ویتامین دی به صورت ویتامین D2و ویتامین D3در داروخانهها موجود است. نوع D3 معمولاً جذب بهتری دارد.
میزان مصرف
نیاز روزانه بسته به سن و شرایط متفاوت است، اما به طور کلی:
سن
میزان روزانه
نوزادان تا یک سال
۴۰۰ واحد بینالمللی (IU)
کودکان و بزرگسالان تا ۷۰ سال
۶۰۰ IU
افراد بالای ۷۰ سال
۸۰۰ IU
در موارد کمبود شدید، پزشک ممکن است دوزهای بالاتری به صورت هفتگی یا ماهانه تجویز کند.
شرایط مصرف
مصرف خودسرانه ویتامین D میتواند سلامتی شما را به خطر بیندازد. پزشک میتواند از طریق آزمایش خون، کمبود ویتامین D در بدن شما را بررسی کند و در صورت نیاز، برای شما مکمل و دوز مورد نیاز را تجویز کند. مکمل ویتامین D بهتر است همراه با غذاهای چرب مصرف شود تا جذب بهتری داشته باشد.
هشدارها
مصرف بیشازحد میتواند باعث مسمومیت شود. در صورت مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است علائمی زیر را تجربه کنید:
تهوع
استفراغ
آسیب کلیوی
رسوب کلسیم در بافتها
در صورت مشاهده این علائم، سریعا به مراکز درمانی و پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی نیاز است که برای بررسی کمبود ویتامین D آزمایش داد؟
اگر علائم کمبود ویتامین D را که در این متن به آن اشاره شده است، تجربه میکنید یا از جمله افرادی هستید که در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارید، بهتر است برای بررسی سطح ویتامینها و مواد معدنی آزمایش خون بدهید.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند؟
برخی افراد بیشتر در معرض این کمبود قرار دارند، از جمله:
نوزادان شیرخوار: شیر مادر منبع ضعیفی از ویتامین D است. در صورت شیردهی، باید روزانه ۴۰۰ واحد بینالمللی (IU) مکمل ویتامین D به نوزاد داده شود.
سالمندان:پوست آنها در تولید ویتامین D هنگام قرارگیری در معرض نور خورشید کارایی کمتری نسبت به دوران جوانی دارد و کلیهها نیز توان کمتری در تبدیل ویتامین D به شکل فعال آن دارند.
افراد با پوست تیره: پوست تیره توانایی کمتری در تولید ویتامین D از نور خورشید دارد.
افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی با اختلال جذب:مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و سلیاک.
افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی: بافت چربی مقداری از ویتامین D را به خود متصل میکند و مانع ورود آن به جریان خون میشود.
افرادی که جراحی بایپس معده داشتهاند:این جراحی بخشی از روده کوچک (محل جذب ویتامین D) را دور میزند و جذب این ویتامین را دشوارتر میکند.
افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی یا کبدی: این بیماریها میتوانند توانایی بدن در تبدیل ویتامین D به شکل فعال را مختل کنند.
افرادی که داروهایی مصرف میکنند که بر سطح ویتامین D اثر میگذارند: مانند برخی داروهای کاهنده کلسترول، ضدتشنج، کورتیکو استروئیدها و داروهای کاهش وزن.
پزشک میتواند با تجویز و بررسی یک آزمایش خون میزان ویتامین D بدن را اندازهگیری کند.
سطح نرمال و دچار کمبود ویتامین D در آزمایش خون
سطح نرمال ویتامین D (۲۵-هیدروکسی ویتامین D) معمولاً بین ۳۰تا ۵۰ نانوگرم بر میلیلیتراست. اگر آزمایش خون شما کمتر از این میزان باشد، یعنی بدن شما دچار کمبود ویتامین D است.
این جدول بر اساس محدودههای رایج در تفسیر آزمایش ۲۵-هیدروکسی ویتامین D(که در آزمایش خون اندازهگیری میشود) تهیه شده است. بنابراین ممکن است این ارقام بر اساس دستورالعملهای هر آزمایشگاه یا کشور کمی متفاوت باشند:
سطح ویتامین D در خون (ng/mL)
وضعیت
توضیح
کمتر از ۱۲
کمبود شدید
خطر بالای مشکلات استخوانی مانند نرمی استخوان و ضعف عضلانی
۱۲تا کمتر از ۲۰
کمبود
ممکن است علائم خستگی، درد استخوان و ضعف ظاهر شود
۲۰تا کمتر از ۳۰
ناکافی (Insufficient)
برای سلامت مطلوب کافی نیست، ولی کمبود شدید هم محسوب نمیشود
۳۰تا ۵۰
سطح مطلوب
بهترین محدوده برای سلامت استخوان، عضله و ایمنی
بیش از ۵۰ تا ۶۰
بالاتر از نیاز
معمولاً بیضرر، اما نیازی به افزایش بیشتر نیست
بیش از ۱۰۰
مسمومیت احتمالی
خطر رسوب کلسیم در بافتها، آسیب کلیوی و مشکلات قلبی
جمعبندی
ویتامین D تنها یک ویتامین ساده نیست، بلکه یک عنصر کلیدی برای سلامت استخوان، سیستم ایمنی و حتی سلامت روان ماست. کمبود آن میتواند اثرات جدی بر کیفیت زندگی داشته باشد، اما با کمی توجه به نور خورشید، تغذیه مناسب و در صورت لزوم استفاده از مکملها، میتوان بهراحتی آن را جبران کرد. اگر برای بررسی سطح ویتامین D نیاز به مشورت و نسخه آزمایش خون دارید، میتوانید به راحتی از طریق اسنپدکتر با پزشک در تماس باشید و نسخه آزمایش دریافت کنید. همچنین میتوانید پس از انجام آزمایش، نتیجه آن را از طریق مشاوره آنلاین برای پزشک ارسال کنید و در صورت نیاز نسخه دریافت کنید.
عفونت گوش یکی از بیماریهای شایع در نوزادان و کودکان است و میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. در اینجا به برخی از دلایل عمده عفونت گوش در این گروه سنی اشاره میکنم:
عفونتهای ویروسی یا باکتریاییعفونتهای گوش معمولاً به دلیل عفونتهای ویروسی یا باکتریایی به وجود میآیند. در بسیاری از موارد، عفونت گوش میانی (اوتمیت میانه) به دنبال یک سرماخوردگی یا عفونت تنفسی فوقانی (مثل گلودرد یا سینوزیت) ایجاد میشود.
عفونتهای ویروسی: مانند ویروسهای سرماخوردگی یا آنفولانزا.عفونتهای باکتریایی: معمولاً باکتریهایی مانند استرپتوکوکوس پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا و موریلا باعث ایجاد عفونت گوش میشوند.
مشکلات ساختاری گوشبرخی نوزادان و کودکان ممکن است مشکلات ساختاری در گوش داشته باشند که باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت گوش میشود. برای مثال:
مجرای گوش باریک یا مسدود: این میتواند باعث تجمع مایعات در گوش میانی شده و زمینه را برای عفونت فراهم کند.عملکرد نادرست لوله اُستاکیوس: لوله اُستاکیوس (لولهای که فشار داخل گوش را تنظیم میکند) در کودکان بهویژه نوزادان ممکن است بهطور کامل رشد نکرده باشد و این میتواند باعث جمع شدن مایع در گوش و عفونت شود.
دست زدن به گوش یا بینیدست زدن به گوش: وقتی
کودک یا نوزاد گوش خود را لمس یا دستکاری کند، میتواند باکتریها یا ویروسها را به گوش منتقل کند.رشد باکتری در بینی یا حلق: عفونتهای تنفسی مانند گلودرد، التهاب لوزهها یا سینوزیت میتواند به عفونت گوش منجر شود.
التهاب لوزهها (آدنوئیدها)لوزههای پشت بینی در برخی کودکان ممکن است متورم شوند (آدنوئیدیت) که باعث میشود لوله اُستاکیوس مسدود شود و مایع در گوش جمع گردد، در نتیجه باعث عفونت گوش میشود.
استفاده از شیشه شیر در حالت خوابیدهاگر نوزاد در حالی که شیر مینوشد به حالت خوابیده باشد، مایع میتواند وارد گوش یا حلق شود و زمینه را برای عفونت فراهم کند.
آلرژیها و تحریکات محیطیآلرژیها میتوانند به التهابات مجاری تنفسی منجر شوند و باعث افزایش خطر عفونت گوش شوند. آلرژیها میتوانند باعث التهاب در بینی و سینوسها شوند که این مشکل به گوشها نیز منتقل میشود.
محیطهای آلوده یا پر از دودقرار گرفتن در محیطهای آلوده (مثل دود سیگار) یا پر از باکتری میتواند خطر ابتلا به عفونتهای گوش را افزایش دهد. دود سیگار به ویژه در نوزادان و کودکان خردسال خطرناک است.
ضعف سیستم ایمنیکودکان با سیستم ایمنی ضعیف یا آنهایی که دچار بیماریهای مزمن هستند، ممکن است بیشتر در معرض عفونتهای گوش قرار گیرند. سیستم ایمنی ضعیف نمیتواند بهخوبی از بدن در برابر
عفونتها دفاع کند.
تجمع مایعات در گوشگاهی اوقات مایعات ممکن است پس از عفونت گوش در گوش میانی باقی بمانند، که این وضعیت (موسوم به اتیت میانه همراه با مایع یا OME) میتواند زمینهساز عفونتهای بعدی باشد.
علائم شایع عفونت گوش در نوزادان و کودکان
عفونت گوش در نوزادان و کودکان میتواند با علائم مختلفی همراه باشد. برخی از این علائم به طور خاص در این گروه سنی نمایان میشود زیرا نوزادان و کودکان کوچک نمیتوانند بهطور واضح از درد یا ناراحتی خود صحبت کنند. در زیر به برخی از علائم شایع عفونت گوش در نوزادان و کودکان اشاره میکنم:
گریه یا بیقراری : یکی از علائم اولیه و شایع در نوزادان و کودکان خردسال، گریه و بیقراری کردن نوزاد یا کودک بدون دلیل مشخص است. اگر کودک بهطور مداوم گریه کند و نتوانید او را آرام کنید، این میتواند نشانهای از درد گوش باشد.
کشیدن یا دست زدن به گوش
کودکان و نوزادان ممکن است گوش خود را بکشانند، فشار دهند یا آن را لمس کنند. این رفتار نشاندهنده درد یا ناراحتی در گوش است.
اختلال در خواب
کودکانی که دچار عفونت گوش هستند ممکن است بهویژه در شب مشکلات خواب داشته باشند، زیرا فشار در گوش یا درد میتواند آنها را بیدار کند.
تغییر در رفتار
تغذیهای
نوزادانی که دچار عفونت گوش میشوند، ممکن است در هنگام تغذیه مشکل پیدا کنند. درد در گوش میتواند باعث شود که کودک هنگام شیر خوردن یا استفاده از شیشه شیر راحت نباشد، زیرا فشار به گوش ایجاد میشود.
تب
عفونت گوش معمولاً با تب همراه است. تب در کودک ممکن است نشاندهنده عفونت گوش میانی باشد. تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد میتواند یکی از نشانههای التهاب و عفونت باشد.
خارج شدن مایع از گوش
در برخی موارد عفونت گوش باعث ترشح مایع از گوش میشود. این مایع ممکن است زرد، سبز یا خونی باشد و نشاندهنده عفونت فعال در گوش باشد. این علامت معمولاً در عفونتهای گوش شدیدتر یا مزمن مشاهده میشود.
کمشنوایی یا اختلال در شنوایی
کودک ممکن است بهطور غیرعادی گوش دهد یا پاسخ ندهد و به نظر برسد که شنوایی او مختل شده است. عفونتهای گوش ممکن است به دلیل التهاب یا تجمع مایعات در گوش میانی باعث کاهش موقت شنوایی شوند.
استفراغ و حالت تهوع
برخی از کودکان ممکن است بهویژه در موارد عفونتهای شدیدتر گوش، دچار حالت تهوع و استفراغ و یا دل درد شوند. این علائم معمولاً به دلیل درد شدید یا عفونتهای همراه با تب بالا رخ میدهند.
درد و ناراحتی که در ناحیه سر یا صورت احساس میشود
در صورتی که
کودک نتواند بهطور خاص موقعیت درد را شناسایی کند، ممکن است شکایات عمومی از درد در ناحیه سر، صورت یا گردن داشته باشد. این نوع درد ممکن است به علت فشار در گوش میانه ناشی از عفونت باشد.
تغییر در حالت روحی و احساسات
کودکان و نوزادان ممکن است بهطور غیرعادی بیقراری یا عصبی شوند. این تغییرات رفتاری میتواند بهدلیل ناراحتی ناشی از درد گوش باشد.
نکات مهم در مواجهه با علائم عفونت گوش:
بررسی دقیق علائم: بهدلیل اینکه نوزادان و کودکان معمولاً قادر به بیان درد خود نیستند، توجه به رفتار و تغییرات آنها میتواند به تشخیص زودهنگام عفونت کمک کند.
**مراجعه به پزشک
نشانگان درد در ناحیه صورت یا سرکودکان ممکن است هنگام لمس یا فشار دادن نواحی مختلف سر، به ویژه اطراف گوش یا فک، احساس درد کنند. در برخی موارد، حتی ممکن است نشان دهند که هنگام حرکت دادن سر یا بدن درد بیشتری احساس میکنند.
کاهش فعالیت و بیاشتهایینوزادان و کودکان ممکن است تمایلی به انجام فعالیتهای روزمره نداشته باشند و در حالت خوابآلود یا خسته به نظر برسند. همچنین، ممکن است اشتهای آنها به طور قابل توجهی کاهش یابد، چرا که درد یا ناراحتی ناشی از عفونت گوش میتواند باعث
کاهش تمایل به خوردن یا نوشیدن شود.
خوابیدن در وضعیت خاصکودکان ممکن است بهطور غیرعادی در موقعیت خاصی از بدن بخوابند (مثل خوابیدن روی یک طرف صورت) به دلیل احساس راحتی بیشتر در آن وضعیت. این میتواند نشانهای از درد گوش در سمت خاصی باشد.
علائم گوارشی مانند اسهالگاهی اوقات عفونتهای گوش میانی بهویژه در کودکان میتواند با علائم گوارشی مانند اسهال یا دلدرد همراه باشد. این امر به ویژه در نوزادانی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند شایعتر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر کودک شما هرکدام از علائم زیر را داشت، بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید:
تب بالای 39 درجه سانتیگراد که به مدت طولانی ادامه داشته باشد.
خارج شدن مایع زرد یا سبز از گوش که نشاندهنده عفونت شدید یا پاره شدن پرده گوش باشد.
گریه شدید و مداوم که با هیچکدام از روشهای آرام کردن کودک برطرف نمیشود.
مشکلات شنوایی یا عدم پاسخ به صداها (در صورتی که کودک به طور ناگهانی کمتر به صداها واکنش نشان دهد).
تورم و قرمزی در اطراف گوش یا صورت که ممکن است به نشان دادن عفونتهای پیچیدهتر باشد.
اگر کودک در تغذیه یا خوابیدن مشکل پیدا کند و بهطور واضح به نظر برسد که ناراحت است.
همچنین بخوانید >> آشنایی با اجاره دستگاه زردی نوزاد
روشهای
سفارش تضمینی لینک سازی با خدمات بک لینک شرکت بهترین بک لینک
درمان عفونت گوش در نوزادان و کودکان
درمان عفونت گوش بستگی به نوع و شدت آن دارد. ممکن است پزشک توصیههای زیر را انجام دهد:
آنتیبیوتیکها: اگر عفونت گوش بهدلیل باکتری ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک تجویز کند. برای عفونتهای ویروسی، آنتیبیوتیکها معمولاً موثر نیستند و درمان بیشتر حمایتی خواهد بود.
مسکنها و تببَرها: برای کاهش درد و تب، ممکن است داروهایی مانند پاراستامول (استامینوفن) یا ایبوپروفن تجویز شود. البته باید در مصرف داروها مراقب دوز صحیح برای نوزادان و کودکان باشید.
قطرههای گوش: در صورتی که کودک دچار درد گوش باشد، پزشک ممکن است قطرههای گوش تسکیندهنده تجویز کند که میتواند درد را کاهش دهد.
شستشوی گوش و تخلیه مایع: در برخی موارد، اگر مایع در گوش جمع شود، پزشک ممکن است توصیه کند که گوش شسته شود یا برای تخلیه مایع از روشهای خاص استفاده شود.
پیگیری و مراقبتهای بعدی: عفونتهای گوش در برخی موارد نیاز به پیگیری دارند تا اطمینان حاصل شود که عفونت بهطور کامل برطرف شده است و هیچ عارضهای مانند کاهش شنوایی باقی نمیماند.
پیشگیری از عفونت گوش در نوزادان و کودکان
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت گوش در نوزادان و کودکان، میتوان اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام داد:
حفظ بهداشت دستها: شستشوی مرتب دستها میتواند از انتشار ویروسها و
باکتریها که باعث عفونتهای گوش میشوند جلوگیری کند.اجتناب از دود سیگار: قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا سایر آلایندهها میتواند خطر ابتلا به عفونتهای گوش را افزایش دهد.شستشوی مناسب بینی: اگر کودک دچار سرماخوردگی یا آلرژی است، شستشوی بینی با محلول نمکی میتواند به کاهش احتقان و کاهش فشار بر گوشها کمک کند.حفظ وضعیت مناسب تغذیه: تغذیه با شیر مادر و مصرف مایعات کافی میتواند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش احتمال ابتلا به عفونتهای گوش کمک کند.رعایت وضعیت صحیح در هنگام شیر دادن: هنگام شیر دادن نوزاد، از خواباندن کودک در حالت افقی اجتناب کنید تا مایعات به داخل گوش منتقل نشوند.
سخن آخر
عفونت گوش در نوزادان و کودکان میتواند علائم متنوعی داشته باشد که معمولاً شامل درد گوش، گریه مداوم، تب، کاهش اشتها، و مشکلات خواب است. از آنجا که این علائم ممکن است به دلیل مشکلات دیگر نیز بروز پیدا کنند، تشخیص دقیق و بهموقع توسط پزشک اهمیت زیادی دارد. مراقبت سریع و درمان مناسب میتواند به کاهش خطر مشکلات شنوایی و دیگر عوارض کمک کند.
نوشته عفونت گوش در نوزادان و کودکان اولین بار در نوین طب ایران. پدیدار شد.
گزارش عملکرد شرکتهای زیر مجموعه گروه اسنپ در سال ۱۴۰۳ منتشر شد. این ششمین سالی است که سوپراپ اسنپ گزارش عملکرد خود را با نگاهی داده محور در راستای پایبندی به شفافیت و ارائه اطلاعات معتبر برای تحلیل فضای اکوسیستم فناوری ایران تهیه و در دسترس عموم قرار داده است. گزارش عملکرد اسنپ دکتر نشان میدهد که شهروندان به دریافت مراقبتهای پزشکی و سلامت روان از طریق پلتفرمهای دیجیتال تمایل بیشتری پیدا کردهاند. درخواستهای مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی اسنپدکتر در سال ۱۴۰۳ رشد ۳۶ درصدی را نسبت به سال ۱۴۰۲ تجربه کرده است. این آمار نهتنها نشاندهنده افزایش پذیرش خدمات سلامت دیجیتال در جامعه است، بلکه بر نقش فناوری در بهبود دسترسی به مراقبتهای پیشگیرانه بهویژه در مناطق کمتر برخوردار تأکید دارد.
اسنپدکتر؛ برای حال بهتر
اسنپدکتر، یکی از سرویسهای گروه بزرگ اسنپ است که خدمات سلامت محور را به شهروندان ارائه میدهد. کاربران میتوانند با خدمات اسنپدکتر به صورت ۲۴ساعته از بیش از ۶ هزار پزشک عمومی و متخصص و روانشناس مشاوره بگیرند. همچنین میتوانند با استفاده از سرویس سفارش آنلاین دارو به داروخانهها دسترسی داشته باشند و از داروخانه نسخه خود را دریافت کنند. سرویس سفارش آنلاین دارو آسانترین و در دسترسترین راه برای تهیه داروهای بدون نیاز به نسخه، مکملهای غذایی، انواع محصولات آرایشی و بهداشتی و کالاهای پزشکی موجود در داروخانهها است. همچنین، درخواست معاینه پزشک و پرستار و انجام آزمایش در منزل هم از جمله خدمات اسنپدکتر برای تسهیل مراحل درمان است که با استفاده از آن کاربران میتوانند توسط پزشک متخصص یا عمومی در منزل معاینه شوند و توسط پرستار خدماتی از جمله تعویض بانداژ، باز کردن گچ، سونداژ، سرم تراپی و غیره را در منزل دریافت کنند و بدون مراجعه به آزمایشگاه در منزل نمونهگیری شوند. گسترش پوشش این خدمات در سراسر ایران و حفظ کیفیت آن با تکیه بر بازخورد کاربران و مرور دورهای عملکرد همکاران از جمله اهداف اسنپدکتر است.
رشد ۳۶ درصدی درخواست مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی
اسنپدکتر، گزارش عملکرد خود را از بازه زمانی یک فروردین تا ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ براساس شاخصهای کلیدی، روندهای تاثیرگذار و تغییرات مهم تهیه و منتشر کرده است تا تصویری واقع بینانه از دستاوردها و اقدامات انجام شده ترسیم کند. براساس این گزارش، در سال گذشته ۱۷,۶۳۵,۰۱۷ کاربر برای استفاده از خدمات اسنپدکتر در این پلتفرم حساب کاربری ایجاد کردهاند.
سرویس مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی یکی از مهمترین خدمات اسنپدکتر در سال ۱۴۰۳ بوده است که نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد ۳۶/۵۵ درصد را در تعداد درخواستهای ثبت شده از سوی کاربران داشته است. در سال ۱۴۰۳، کاربران ۳۹/۳ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۲ درخواست مشاوره روانشناسی در اسنپدکتر ثبت کردهاند. در سال ۱۴۰۳ کاربران، ۶۲/۷ درصد بیشتر نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، از سرویس مشاوره متنی (چت آنلاین) برای برقراری ارتباط و دریافت مشاوره با پزشک و روانشناس استفاده کردهاند.
همچنین، در سال گذشته از ۶.۱۸۸ پزشک و روانشناس همکار در اسنپدکتر، بیش از ۱,۷۱۱ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص و روانشناس فعال به بیش از ۵۰۰ هزار کاربر فعال مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی ارائه دادهاند.
گزارش عملکرد اسنپدکتر، درک نسبی از الگوی رفتاری کاربران در حوزه سلامت ارائه میدهد. براساس این گزارش، متخصصان «زنان و زایمان» بیشترین درخواست مشاوره پزشکی را در سال ۱۴۰۳ از سوی کاربران داشتهاند و «ازدواج موفق و روابط زناشویی پایدار» پرتکرارترین موضوع مشاوره با روانشناس اسنپدکتر در این سال بوده است. براساس این گزارش، «شنبه»، پردرخواستترین روز مشاوره روانشناسی در هفته بوده است.
استفاده بیشتر کاربران از خدمات دریافت آنلاین نسخه از داروخانه
سرویس سفارش آنلاین دارو با فعالیت در ۱۱ شهر کشور، محبوبترین سرویس اسنپدکتر در سال ۱۴۰۳ بوده است. این سرویس در استانهای مشهد، شیراز، اصفهان، اهواز، قم، تهران، کرج، رشت، کرمانشاه، تبریز و ارومیه فعال بوده است. براساس این گزارش، در سال ۱۴۰۳ کاربران ۲۵/۵۳ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۲، از طریق ثبت سفارش در اسنپدکتر، برای دریافت نسخه الکترونیکی بیمه خود از داروخانه اقدام کردهاند.
همچنین ۹۰ درصد سفارشهای دارو، در بازه زمانی تعیین شده توسط پیک اسنپدکتر از داروخانه دریافت و به کاربر تحویل داده شده است. رکورد سریعترین زمان تحویل دارو توسط پیک اسنپدکتر به کاربر ۱۵ دقیقه بوده است. پیک اسنپدکتر برای ارسال سفارشهای کاربران، ۱۴,۷۵۰,۶۴۶ کیلومتر مسافت را در طول یک سال طی کردهاند. بیشترین مسافت طی شده برای ارسال سفارش دارو ۳۹ کیلومتر بوده است.
بیش از ۱۳ هزار ساعت مکالمه برای پیگیری مشکلات کاربران
تیم پشتیبانی اسنپدکتر برای پیگیری و حل موضوعات کاربران از جمله پیگیری تماس کاربر با پزشک یا روانشناس، راهنمایی درباره نحوه استفاده از اپ، پیگیری و اصلاح سفارش دارو، ۶۳۸,۳۸۰ تماس ورودی و خروجی با کاربران داشتهاند که مجموع مکالمه آنها با کاربران برابر با ۱۳,۲۴۴ ساعت معادل حدود یک سال و ۶ ماه است. کاربران میزان رضایت خود از پشتیبانی اسنپدکتر را با ثبت ۴ ستاره از ۵ ستاره نشان دادهاند.
سلامت هوشمند، آینده روشن
تمرکززدایی خدمات سلامت و بهرهگیری از هوش مصنوعی در حوزه سلامت از جمله اهدافی است که مدیران عامل اسنپدکتر برای سال ۱۴۰۴ در سر دارند. رضا ماهرنیا و امیرحسین جهاندیده، مدیران عامل اسنپدکتر در یادداشتی در گزارش عملکرد این مجموعه نوشتهاند: «۱۴۰۳ را با تمرکز بر توسعه خدمات هوشند و همگامی سلامت پشت سر گذاشتیم. در این مسیر تلاش کردیم تکنولوژی را بستری برای توسعه و حفظ سلامت مردم کشور قرار دهیم و قصد داریم در سال پیش رو به تمرکززدایی خدمات سلامت کمک کنیم و دسترسی به خدمات آنلاین سلامت را به صرفه و در لحظه، در گوشه گوشه ایران پهناور برای هموطنان عزیزمان فراهم آوریم.» در ادامه این یادداشت آماده است: «در تلاشیم با اقدامات پیشدستانه و بهرهگیری از هوش مصنوعی در حوزه سلامت به ترویج فرهنگ پیشگیری به جای درمان کمک کنیم. هدف نهایی ما ارتقای کیفیت زندگی از طریق مداحله هوشمندانه، تسهیل مسیر درمان و حرکت به سمت نظام سلامت پیشگیرانه و هوشمند است. به امید داشتن سهمی در سلامتی هممیهنان عزیزمان.»
The post گزارش عملکرد اسنپدکتر در سال ۱۴۰۳ منتشر شد appeared first on وبلاگ اسنپ دکتر.
«الهام طبسی» پژوهشگر ارشد ایرانی موسسه ملی استاندارد و فناوری (NIST) و معاون بخش فناوریهای نوظهور آزمایشگاه فناوری اطلاعات (ITL) است.
مجله تایم لیست 100 فرد تأثیرگذار در زمین هوش مصنوعی را اعلام کرده است که در آن نام افرادی از جمله «سم آلتمن»، مدیرعامل OpenAI، «دمیس حسابیس»، مدیرعامل DeepMind و ایلان ماسک به چشم میخورد. نکته قابلتوجه دیگر این لیست حضور «الهام طبسی» پژوهشگر ارشد ایرانی موسسه ملی استاندارد و فناوری (NIST) و معاون بخش فناوریهای نوظهور آزمایشگاه فناوری اطلاعات (ITL) است.
تایم در لیست خود به 100 فرد تأثیرگذار جهان در زمینه هوش مصنوعی در دستهبندیهایی از جمله رهبران، سرمایهگذاران، شکلدهندگان و محققان اشاره کرده است. در این لیست نام افراد مختلفی از جمله «سنها روانور» 18 ساله که در سال 2020 اولین و بزرگترین گروه فعال جوانان جهان در هوش مصنوعی با نام Encode Justice را تأسیس کرد تا «جفری هینتون» 76 ساله دیده میشود.
حضور یک ایرانی در لیست ۱۰۰ فرد تأثیرگذار هوش مصنوعی تایم
همانطور که گفتیم، یکی از نامهای قابل توجهی که در دستهبندی شکلدهندگان هوش مصنوعی به آن اشاره شده، «الهام طبسی» است. تایم درباره این محقق ایرانی مینویسد:
«نزدیک به پنج سال پیش، مؤسسه ملی استاندارد و فناوری ایالات متحده (NIST) شروع به ساخت برنامهای برای پیشبرد توسعه سیستمهای هوش مصنوعی قابل اعتماد و مسئولیتپذیر کرد. این الهام طبسی، مهندس برق و رئیس کارمندان آزمایشگاه فناوری اطلاعات مؤسسه بود که گفتوگو درباره تأثیر هوش مصنوعی را از اصول به اجرای سیاست عملی منتقل کرد.»
طبسی که در ایران بهدنیا آمده و بزرگ شده است، همیشه آرزوی دانشمندن شدن را در سر داشته است. او در سال 1994 برای تحصیلات تکمیلی خود به ایالات متحده مهاجرت کرد و پنج سال بعد در NIST کار خود را روی پروژههای مختلف یادگیری ماشین و بینایی کامپیوتر آغاز کرد. او در اوایل کار خود، معمار اصلی کیفیت تصویر اثر انگشت (NFIQ) در NIST بود که اکنون یک استاندارد بینالمللی برای اندازهگیری کیفیت تصویر اثر انگشت است و FBI و وزارت امنیت داخلی از آن استفاده میکنند.
ما در دنیایی زندگی می کنیم که بیشتر چیزهایی که می خواهیم را می توانیم تنها با یک کلیک به دست آوریم. از کالاها گرفته تا خدمات، از طریق اینترنت می توانیم به همه چیز دسترسی داشته باشیم. در مورد شغل های دلخواه مان چه؟ آیا به زودی هوش مصنوعی جای آن ها را خواهد گرفت؟ کارشناسان می گویند نزدیک به ۳۰۰ میلیون شغل چنین سرنوشتی خواهند داشت.
تغییر تنها امر ثابت در زندگی ما است و ما هم در ادامه می خواهیم از شغل های عجیبی صحبت کنیم که در گذشته وجود داشتند اما در نهایت به تاریخ پیوستند.
۱- با اینکه اولین ساعت زنگ دار مکانیکی در سال ۱۸۴۷ اختراع شد، در دهه ی ۱۹۰۰ کماکان به دلیل بالا بودن قیمت این وسیله استفاده از آن رایج نبود. به همین دلیل افرادی برای بیدار کردن مردم در ساعات اولیه ی صبح استخدام می شدند. این کار توسط زنان و مردان مسن انجام می شد. آن ها با استفاده از یک چوب ماهیگیری بلند، چکش نرم یا وسیله ای نی مانند که با آن جسم ریزی را پرتاب می کردند، به شیشه ی پنجره ها می زدند تا مردم را از خواب بیدار کنند. این شغل در حقیقت مثل یک ساعت زنگ دار انسانی بود.
۲- در قرون هجدهم و نوزدهم، تقاضا برای اجساد به منظور استفاده در تحقیقات پزشکی بالا بود، اما تشریح بدن انسان در بعضی نقاط کماکان امری غیر قانونی بود. به همین دلیل افرادی وجود داشتند که اجساد را از درون قبرها می دزدیدند و آن ها را به دانشکده های پزشکی و پزشکان می فروختند. این افراد اغلب به صورت گروهی کار می کردند.
۳- در گذشته افرادی بودند که از راه جمع آوری زالو کسب درآمد می کردند، چرا که تقاضا برای استفاده ی درمانی از زالو در اروپای قرن نوزدهم بالا بود. تهیه ی زالو برای پزشکان کار راحتی نبود، اینگونه شد که شغل زالو جمع کنی به وجود آمد. این افراد معمولاً از پای حیوانات، اغلب اسب های پیر، برای جذب این کرم های خونخوار استفاده می کردند. البته گاهی هم پای خود را طعمه می کردند. سپس زالوها را جدا و در جایی نگهداری می کردند تا آن ها را به پزشکان بفروشند.
شغل این افراد فصلی بود و آن ها تنها در ماه های گرم سال که زالوها فعال بودند، کار می کردند.
۴- تا پیش از آنکه خیابان ها به تیرهای چراغ برق مجهز شوند، افرادی بودند که کار آن ها روشن کردن و رسیدگی به چراغ های شمعی یا گازی خیابان ها بود. آن ها معمولاً از یک میله ی فتیله دار یا قلاب دار برای روشن یا خاموش کردن چراغ ها در زمان صبح و شب استفاده می کردند. این افراد بسیار مورد احترام قرار داشتند، چرا که خیابان های شهر را امن تر و روشن تر می کردند. امروزه تنها در معدود نقاط دنیا چراغ های گازی وجود دارد که توسط چنین افرادی روشن می شوند، امری که آن ها را بیشتر به یک جاذبه ی گردشگری تبدیل می کند و یادآوری دورانی از گذشته است.
۵- در این شغل که بیشتر توسط پسربچه ها انجام می شد، با یک مشعل روشن مسیر شهروندان را در شب برایشان روشن می کردند. این شغل تا پیش از اختراغ چراغ های گازی رواج داشت و دستمزد آن یک چهارم یک پنی بود. بسیاری از خانه ها در انگلیس هنوز بر روی دیوار بیرونی خود یک مشعل خاموش کن دارند که چیزی شبیه به یک شمع خاموش کن بزرگ است.
۶- در گذشته افرادی تحت عنوان جمجمه خوان وجود داشتند که معتقدند بودند ویژگی های شخصیتی و سطح هوش را می شود از روی شکل و برآمدگی های جمجمه تشخیص داد. آن ها فرم جمجمه را بررسی و آن را اندازه گیری و بر اساس آن، شخصیت فرد را ارزیابی می کردند. جمجمه خوانی در قرن نوزدهم محبوبیت پیدا کرد، اما فاقد پشتوانه ی علمی بود و حالا یک علم محسوب نمی شود.
۷- ضایعات جمع کنی یکی دیگر از شغل هایی است که در گذشته وجود داشت. این افراد لوازم به درد نخور مردم را جمع آوری می کردند و به خریداران شان می فروختند. آن ها تکه های لباس و کاغذ را جمع آوری می کردند که می توانستند تبدیل به مقوا شوند و شیشه های شکسته نیز برای استفاده ی مجدد، ذوب می شدند. ضایعات جمع کن ها در محله ها می گشتند، وسایل به دردنخور را جمع آوری می کردند و آن ها را درون یک کیسه بر روی شانه ی خود حمل می کردند. این شغل معمولاً توسط مردانی انجام می شد که به فقر شدید دچار بودند و از این راه کسب درآمد می کردند.
گرچه دیگر چندان رایج نیست، اما هنوز در برخی نقاط دنیا این شغل وجود دارد که البته با گذشت زمان دستشخوش تغییراتی شده است. ضایعات جمع کنی برای شهرهایی که سیستم مدیریت زباله ی ضعیفی دارند، مفید است.
۸- در اواسط قرن بیستم شغل محبوبی وجود داشت که در آن افرادی در پشت کانترهای شیر سودا (مشروبات غیر الکلی گاز دار) کار می کردند و نوشیدنی هایی مانند میلک شیک و نوشیدنی های طعم دار گازدار سرو می کردند. این افراد به تبحرشان در کار با شیرهای سودا مشهور بودند، چرا که می توانستند آب گازدار را طوری پخش کنند که روی نوشیدنی کف دار شود.
آن ها با مشتریان تعامل داشتند، سفارش می گرفتند، هزینه ی سفارش را دریافت می کردند و به نظافت رسیدگی می کردند. این شغل در میان نوجوان ها محبوب بود اما با افول استفاده از شیرهای سودا، تقاضا برای این شغل هم کاهش یافت.
۹- موش گیرها در گذشته برای کنترل جمعیت موش های شهر استخدام می شدند. این افراد که به سم، تله ی موش و حیوانات آموزش دیده مانند سگ های شکاری مجهز بودند، نقشی اساسی در جلوگیری از گسترش بیماری در شهرها داشتند.
۱۰- در دهه ی ۱۶۰۰ میلادی، افرادی وجود داشتند که شغل آن ها ریختن گل و گیاه در نقاط مختلف محل زندگی اعضای خاندان سلطنتی انگلیس بود. این کار برای از میان بردن بوهای ناخوشایند انجام می شد، چون در آن زمان هنوز سیستم فاضلاب لندن راه اندازی نشده بود. بریجت رامنی از سال ۱۶۶۰ تا ۱۶۷۱ این وظیفه را برعهده داشت و سالانه ۲۴ پوند برای آن دستمزد می گرفت. او برای این کار از ریحان، بادرنجبویه، بابونه، اسطوخودوس، رازیانه و دیگر گیاهان خوش عطر استفاده می کرد.
چالشهای تک والدی؛ وقتی همه مسئولیتها روی شونه یه نفر میفته
زندگی تک والدی، یعنی هم پدر بودن و هم مادر بودن برای بچهها، یه وظیفه بزرگ و پرچالشه. این سبک زندگی خیلی وقتا به دلایل مختلفی مثل طلاق، فوت همسر یا حتی تصمیم شخصی برای تک والد بودن شکل میگیره. هرچند که عشق به بچهها و تلاش برای خوشبختیشون همیشه هست، اما چالشهای زیادی هم سر راهه. حالا بیاین این چالشها رو با هم مرور کنیم و ببینیم چه راهکارهایی میتونه کمک کنه تا این مسیر کمی راحتتر بشه.
بچه های تک والد چه حسی دارن؟
بچههایی که با یه والد زندگی میکنن، ممکنه احساسات متناقضی رو تجربه کنن. خیلی وقتا حس میکنن که یکی از والدینشون رو از دست دادن یا ازش دورن، و این میتونه باعث دلتنگی یا حتی احساس خشم و سردرگمی بشه. گاهی هم ممکنه احساس مسئولیت کنن و بخوان به والد تکشون کمک کنن، حتی اگه این مسئولیت برای سنشون سنگین باشه. بعضی وقتا احساس تنهایی یا متفاوت بودن از دوستهاشون بهشون دست میده، بهخصوص وقتی میبینن بقیه خانوادههای کامل دارن. اما با حمایت عاطفی، محبت و گفتگو میشه این احساسات رو مدیریت کرد و بهشون کمک کرد که قویتر و بااعتمادبهنفستر باشن
۱. فشار مالی؛ وقتی همه مسئولیت اقتصادی روی دوش یه نفره
یکی از بزرگترین مشکلات تکوالدها، تأمین مالی خانوادهست. وقتی یه والد تنها مسئول خرج و مخارج خونه و بچههاست، مدیریت پول و برنامهریزی مالی سختتر میشه. از هزینههای مدرسه و لباس گرفته تا خوراک و تفریح، همهچیز به یه نفر وابستهست.
چی کار میشه کرد؟
بودجهبندی دقیق و اولویتبندی هزینهها
استفاده از کمکهای دولتی یا سازمانهای حمایتی
پیدا کردن فرصتهای شغلی پارهوقت یا کارهایی که انعطافپذیری بیشتری دارن
۲. مسئولیتهای دوگانه؛ نقش پدر و مادر بودن همزمان
تکوالدها معمولاً باید هم نقش یه پدر مقتدر و هم یه مادر دلسوز رو بازی کنن. این یعنی هم باید حواسشون به تربیت بچهها باشه و هم نیازهای عاطفیشون رو برآورده کنن.
چی کار میشه کرد؟
تلاش برای ایجاد تعادل بین محبت و قوانین
صحبت کردن با بچهها درباره شرایط و محدودیتها
کمک گرفتن از افراد قابلاعتماد مثل خانواده یا دوستان
۳. تنهایی و احساس انزوا
خیلی وقتا تکوالدها احساس تنهایی میکنن، چون همه مسئولیتها روی دوش خودشونه و ممکنه وقت کافی برای ارتباط با دیگران نداشته باشن. این مسئله میتونه از لحاظ عاطفی سنگین باشه.
چی کار میشه کرد؟
پیدا کردن گروههای حمایتی یا شرکت در جلسات مخصوص تکوالدها
حفظ ارتباط با دوستان و خانواده
وقت گذاشتن برای خودتون، حتی اگر فقط چند دقیقه در روز باشه
۴. مدیریت زمان؛ وقتی ۲۴ ساعت کمه!
تکوالدها باید کار کنن، خونه رو مدیریت کنن، بچهها رو بزرگ کنن و هزار تا کار دیگه انجام بدن. این حجم از مسئولیت باعث میشه که همیشه وقت کم بیاد.
چی کار میشه کرد؟
برنامهریزی روزانه و لیست کردن کارها
استفاده از کمکهای بیرونی، مثل پرستار بچه یا کمک گرفتن از خانواده
یاد گرفتن «نه» گفتن به تعهدات غیرضروری
۵. چالشهای تربیتی؛ وقتی همه تصمیمات به عهده یه نفره
تربیت بچهها همیشه چالشبرانگیزه، اما وقتی فقط یه نفر مسئول این کار باشه، سختتر هم میشه. تصمیمگیری درباره مسائل مهم، مثل مدرسه رفتن یا تربیت رفتاری، میتونه استرس زیادی داشته باشه.
چی کار میشه کرد؟
مشورت گرفتن از مشاوران تربیتی
صحبت با والدین دیگه برای تبادل تجربه
تمرکز روی ارتباط صمیمانه با بچهها
۶. فشار اجتماعی و قضاوتها
متأسفانه هنوز هم خیلی از جامعهها دیدگاه درستی نسبت به زندگی تکوالدی ندارن و ممکنه قضاوتهای منفی یا نگاههای تحقیرآمیز به این والدین وجود داشته باشه.
چی کار میشه کرد؟
به خودتون اعتماد داشته باشین و به این فکر کنین که بهترین تلاشتون رو میکنین.
به قضاوتهای بیاساس اهمیت ندین و روی خوشبختی خودتون و بچههاتون تمرکز کنین.
پیدا کردن دوستانی که شرایط شما رو درک کنن.
۷. نیاز به زمان شخصی؛ وقتی خودتون رو فراموش میکنین
تکوالدها معمولاً انقدر درگیر مسئولیتها میشن که وقت برای خودشون نمیذارن. این موضوع میتونه به استرس و فرسودگی منجر بشه.
چی کار میشه کرد؟
روزانه حتی ۱۰ دقیقه برای خودتون وقت بذارین.
به فعالیتهایی که دوست دارین، مثل ورزش یا مطالعه، اهمیت بدین.
از دیگران کمک بخواین تا بتونین یه روز برای خودتون وقت بذارین.
۸. حمایت عاطفی برای بچهها
بچههایی که با یه والد زندگی میکنن، ممکنه گاهی احساس کمبود حمایت عاطفی یا فقدان حضور والد دیگه رو تجربه کنن.
چی کار میشه کرد؟
با بچهها درباره احساساتشون صحبت کنین.
بهشون نشون بدین که همیشه کنارشون هستین.
اگر لازمه، از مشاوره روانشناسی کمک بگیرین.
۹. رقابت با زمان؛ وقتی میخواین همهچیز کامل باشه
تکوالدها گاهی فشار زیادی به خودشون میارن تا همهچیز عالی پیش بره. این موضوع میتونه باعث خستگی و استرس مضاعف بشه.
چی کار میشه کرد؟
از خودتون توقعات واقعبینانه داشته باشین.
به جای کمالگرایی، روی انجام وظایف ضروری تمرکز کنین.
بدونین که اشتباه کردن بخشی از زندگیه و هیچکس کامل نیست.
۱۰. چالشهای مربوط به روابط جدید
اگر تکوالدی بهخاطر طلاق یا فوت همسر پیش اومده باشه، ورود به یه رابطه جدید برای خودتون و بچهها ممکنه پرچالش باشه.
چی کار میشه کرد؟
صادقانه با بچهها در مورد تغییرات صحبت کنین.
عجله نکنین و به خودتون و بچهها زمان بدین.
مطمئن بشین که رابطه جدید به نفع خانوادهتونه.
حرف آخر
زندگی تک والدی پر از فراز و نشیبه، اما بدونین که شما تنها نیستین. عشق و تلاشی که برای بچههاتون دارین، بزرگترین سرمایهتونه. با برنامهریزی، حمایت گرفتن از دیگران و توجه به خودتون میتونین از پس این چالشها بربیاین. یادتون باشه که روزهای سخت هم میگذرن و شما با قدرت و عشق، بهترین نسخه خودتون رو به بچههاتون نشون میدین.
دلیل ویار خاک در بارداری چیه؟ آیا خوردن خاک در حاملگی خطرناکه؟ تعجب کردید! واقعا جای تعجب هم داره اما بهتره این واقعیت رو قبول کنین که گاهی بعضی از خانومها تو دوران بارداری به خوردن چیزهای غیرخوراکی ویار پیدا میکنن. ویار خاک در حاملگی یکی از ویارهای عجیبه که ممکنه برای هر خانومی اتفاق بیفته. حتما این سوال براتون پیش اومد که نکنه منم جزو اون خانومهایی باشم که به خوردن خاک در حاملگی مبتلا بشم؟ برای بررسی این موضوع بهتره تا آخر این مطلب با ما همراه باشین.
ویار خاک در بارداری چیه؟
ویار خاکدر بارداری یا هرگونه ویار برای خوردن چیزهای غیرخوراکی رو هرزهخوری میگن. ویار خاک درحاملگییا هرگونه هرزهخوری یه نوع اختلال در غذا خوردنه که معمولا نشاندهنده عدم تعادل در سطح مواد مغذی و معدنی تو بدن هست. یکی از مهمترین دلایل هرزهخوری یا خوردن خاک در بارداریفقر آهن شدیده که تو هر مرحله از بارداری بهویژه تو سه ماهه اول میتونه رخ بده. هرزهخوری تنها به ویار خاک در بارداری محدود نمیشه، بلکه ممکنه این هرزهخوری به خوردن موادی مانند یخ، صابون، کاغذ، گچ، نخ، برنج خام، نشاسته ذرت و غیره هم منجر بشه. ازاینرو باید خیلی سریع ویار به هرزهخوری رو درمان کنین.
دلایل ویار خاک در بارداری
مهمترین دلیل ویار خاکدر بارداری کمبود مواد مغذی تو بدن هست. تو دوران بارداری نیاز بدن به مواد مغذی نسبت به روزهای نرمال بیشتر میشه. ازاینرو باید این نیاز برآورده بشه. درصورتیکه کمبود مواد مغذی رو جبران نکنین، ممکنه که تهوع و استفراغ در دوران بارداری افزایش پیدا کنن. کمبود مواد معدنی مانند آهن و روی به ویار خاک در بارداری منجر میشه. خانومهای باردار در مقایسه با افراد عادی بیشتر تو معرض کمخونی قرار دارن. این کمخونی به خاطر کمبود ویتامینهای گروه B و آهن هست. به همین دلیل ممکنه خانوم باردار به ویار خاک در بارداریمبتلا بشه و سراغ هرزهخوری بره. درنتیجه کمبود مواد مغذی تو دوران بارداری یکی از مهمترین دلایل خوردن خاک در حاملگی هست که باید این کمبود مواد مغذی رو درمان کنین.
آیا خوردن خاک در بارداری خطرناک هست؟
خوردن مواد غیرخوراکی مثل یخ بهتنهایی نمیتونه برای مادر و جنین خطرناک باشه. بااینحال اگه ویار خاک در بارداری به خاطر کمخونی یا کمبود مواد مغذی تو بدن باشه، میتونه سلامتی مادر و جنین رو به خطر بندازه. خوردن خاک در حاملگی عفونت یا بیماریهای دیگهای رو به وجود میاره. بعضی از بیماریهایی که به خاطر ویار خاک در بارداری یا سایر هرزهخوریها ایجاد میشن عبارتند از:
عفونت
التهاب معده
انسداد مسیر گوارش
تهوع و استفراغ شدید
کاهش شدید وزن در بارداری
خاک میتونه حاوی مواد سمی باشه و این مواد سمی میتونن بیماریهای جدیتری رو ایجاد کنن. درنتیجه با اولین تجربه ویار خاک در بارداری حتما با پزشکتون حرف بزنین و ایشون رو در جریان بذارین. حتی اگه مقدار خیلی کمی هم خاک یا مواد غیرخوراکی دیگهای رو خوردین، حتما به پزشک اطلاع بدین؛ چون پزشک باید از وضعیت تغذیه شما مطمئن بشه تا مواد مغذی کافی به جنین برسه. همچنین باید از سلامت خود مادر هم مطمئن بشه.
درمان خوردن خاک در بارداری
همونطور که گفتیم ویار خاک در بارداری معمولا به خاطر کمبود مواد معدنی و مغذی تو بدن مادر هست. برای درمان ویار خاک در حاملگی باید اول آزمایش بدین تا سطح ویتامینها و مواد معدنی توی خونتون بررسی بشه. اگه کمخونی داشته باشین یا سطح ویتامینها و مواد معدنی خونتون کم باشه، پزشک حتما برای رفع این وضعیت رژیم بارداری شما رو تغییر میده و مکملهایی رو تجویز میکنه. ازاینرو برای درمان ویار خاک در بارداری اول آزمایش بدین و در صورت داشتن کمبود مواد مغذی، میتونین زیر نظر پزشک از مکملها استفاده کنین.
حرف آخر
ویار خاک در باردارییکی از ویارهای شایع هست که معمولا به خاطر کمبود آهن و روی اتفاق میافته. درصورتیکه به خوردن خاک یا مواد غیرخوراکی دیگه ویار پیدا کردین، حتما به پزشکتون اطلاع بدین. پزشک با تجویز آزمایش، سطح مواد معدنی و آهن مادر باردار رو بررسی میکنه. اگه این مواد معدنی تو سطح خون کم باشن، مادر باید برای رفع این کمبود مکمل بخوره. همچنین ممکنه برای متعادلسازی سطح این مواد، مجبور به تغییر رژیم غذاییتون بشین.
در این مقاله، انواع اصلی تسمههای انتقال قدرت معرفی و تشریح میشوند؛ از تسمههای تایمینگ یا سنکرون (سینیکرون) با درگیری مثبت برای انتقال دقیق حرکت، تا تسمههای ضربدری که با پیچشِ شکل ٨ امکان تغییر جهت گردش محور متحرک را فراهم میآورند. سپس ساختار چندلطریفی تسمههای پلی-V بررسی شده که با ریزشیبهای طولی قدرت بالایی ارائه میکنند، و تسمههای تخت که از نخستین راهکارهای انقلاب صنعتی برای انتقال حجم بالای انرژی با سرعت زیاد بودهاند. در ادامه به تسمههای دندانهای (کُپلت) پرداخته میشود؛ محصولاتی با دندانههای داخلی جهت درگیری با پولیهای مخصوص برای انتقال بدون لغزش. در نهایت نیز تاریخچه تسمه چرمی و کاربردهای اولیه آن در عصر پارچهریسی و ماشینآلات اولیه مرور میشود. هر دسته با اشاره به اصول طراحی، مزایا، معایب و کاربردهای متداول ارائه شده است که میتواند راهنمای جامعی برای انتخاب نوع مناسب در پروژههای صنعتی و نیمهصنعتی باشد.
