تکان خوردن جنین چگونه باید باشد؟

با اولین باری که حضورش را با ضربه‌ای نه چندان محسوس یادآوری می‌کند، مادر باردار، به دنیایی تازه وارد می‌شود. دنیای مادرانه‌ای که تنها از خیالات خوشایند ساخته نشده و تجربه‌ای لذت‌بخش و هیجان‌انگیز نیز به آن اضافه شده است. این احساس که «من زندگی بخش هستم!» با ضربه‌های جنین به جداره رحم، پررنگ‌تر می‌شود و کمتر مادری است که در زمان درگیر شدن با این تجربه خوشایند، به چرایی آن فکر کند.
با وجود این، در ادامه این مطلب ما با شما از دلیل تکان‌خوردن‌های جنینی که در شکم دارید صحبت می‌کنیم و می‌گوییم که در چه مواقعی و به چه شکلی، فرزندتان سلامتش را در رحم‌تان، به شما اثبات می‌کند.

چه زمانی تکان‌های جنین را احساس می‌کنید؟

در فضای تنگ و محدود رحم، فرزند شما برای حفظ سلامت استخوان‌ها و رشد مفاصلش، به این لگدپرانی‌ها نیازمند است. فرزند شما در اوایل هفته هفتم بارداری، حضور خود را با لگد زدن‌هایش ثابت می‌کند، اما شما الزاما در این زمان، متوجه برخورد او به جداره رحمتان نمی‌شوید. با رشد نوزاد، به تدریج حرکات او در رحم محسوس‌تر می‌شود و با قوی‌تر شدن عضلات و استخوان‌های او، حدود هفته ۱۶تا ۱۸، شما هم متوجه این ضربه‌ها می‌شوید. با توجه به گزارش‌های اعلام شده، معمولا حتی مادرانی که دیرتر متوجه تکان‌خوردن‌های فرزندشان می‌شوند، از هفته ۲۴ بارداری این ضربات را احساس می‌کنند و در بارداری دوم، زنان بسیار زودتر از این زمان، یعنی حتی در حدود هفته ۱۲ متوجه ضربات جنین می‌شوند.

نوزادان هم به ورزش نیاز دارند

حرکات اولیه نوزاد، احتمالا غیرعادی و نوعی رفلکس ذاتی هستند، اما با رشد بیشتر او، حرکاتش در رحم نیز ارادی‌تر می‌شو و مغز او، توان کنترل حرکات بدنش را پیدا می‌کند. از آنجا که حرکت به‌موقع و به اندازه جنین در بدن، نشان‌دهنده سلامت اوست، مادران باردار باید توجه بیشتری را به زمان بروز این ضربه‌ها داشته باشند. محققان می‌گویند نوزادانی که در شکم مادر بیشتر تکان می‌خورند، در سال‌های بعد از تولد، توانایی بدنی بالاتری دارند.

چند بار حرکت جنین خوب است؟

الگوی طبیعی برای حرکت نوزادان در رحم وجود ندارد و هر کودک به شکل و اندازه متفاوتی در بدن مادر تکان می‌خورد. اینکه فرزندتان چند بار در روز باید خود را به دیواره رحم شما بکوبد، بستگی به سابقه حرکت کردن او در شکمتان دارد. شما با شناختی که در هفته‌ها و ماه‌های گذشته از فرزندتان پیدا کرده‌اید، می‌توانید بفهمید که وضعیت امروز او طبیعی به نظر می‌رسد یا خیر؟
با وجود این، بد نیست بدانید قدامی بودن جفت، احساس ضربات جنین را کمتر می‌کند اما در شرایط عادی، تغییرات موقعیت مادر می‌تواند زمینه را برای تکان خوردن دوباره جنین فراهم کند. تغییر فرکانس صدا، نور یا حتی موقعیت بدن مادر، جنین را وادار به حرکت می‌کند و حتی خورد و خوراک مادر هم بر این موضوع تاثیر می‌گذارد.

چرا این روزها کمتر تکان می‌خورد؟

اینکه چند بار احساس کردن ضربه‌های جنین در روز، نشان‌دهنده سلامت اوست، مشخص نیست، اما متخصصان می‌گویند پسران بیشتر از دختران در رحم تکان می‌خورند و درهفته‌های ۲۰، ۳۴ و ۳۷ بارداری، حرکات پای پسران بیشتر از دختران گزارش شده است.
بعید است که با هر بار تکان خوردن جنین یا ضربه زدنش، شما حرکاتش در رحمتان را احساس کنید. متخصصان می‌گویند زنان مختلف، میزان و شدت این حرکات را به شکل متفاوتی احساس می‌کنند و حتی یک زن، در تجربه‌های متفاوت بارداری‌اش، این احساس را به شکلی متفاوت تجربه می‌کند. تغییر شکل عضلات رحم، یا تفاوت وضعیت رحم زنان با یکدیگر، دلیل تفاوت آنها در تجربه این احساس است.
معمولا تا زمان رسیدن وزن فرزند شما به ۲ کیلوگرم، ضربه‌های او در رحم به وضوح احساس می‌شود و با افزایش وزن در حدود هفته ۳۰، به تدریج کمتر از قبل ضرباتش را احساس می‌کنید.
احساسی که در این شرایط تجربه می‌کنید، تنها ناشی از لگد کوبیدن او به جداره رحم نیست. بلکه شما مشت زدن‌ها، باز و بسته شدن دهان، حرکت دادن سر و حتی انگشتان او را هم به عنوان تکان‌خوردن‌هایش ارزیابی خواهید کرد.

نگران باشید اگر …

بعد از هفته ۳۶ بارداری، فرزند شما فضای محدودتری را برای تکان خوردن در اختیار دارد؛ اما بد نیست بدانید که در هفته‌های قبل از این زمان هم موقعیت بدنی شما، تاثیر قابل توجهی بر تکان‌های جنین می‌گذارد. حرکات بدن شما در بارداری، وضعیتی شبیه قرار داشتن در گهواره را برای جنین ایجاد کرده و او را خواب‌آلوده می‌کند. به همین دلیل پزشکان می‌گویند اگر در طول روز، بیش از حد فعالیت داشته باشید، احتمالا کمتر تکان‌های جنین را احساس می‌کنید.
البته تکان نخوردن جنین، همیشه به دلیل فعالیت بیش از حد مادر نیست. جنینی که به اندازه کافی اکسیژن یا مواد غذایی را دریافت نکند، یا دچار نقص‌های اندامی باشد هم وجود خود را با این تکان‌ها به مادر اثبات نخواهد کرد. برای اینکه اطمینان بیشتری نسبت به سلامت جنینتان پیدا کنید، در حالت آرامش به پهلو بخوابید. در این حالت، خونرسانی به جنین سرعت می‌گیرد و میل او به حرکت کردن افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که این شیوه هم منجر به احساس تکان‌های جنین نشد، حتما با پزشکتان مشورت کنید. شما می‌توانید با انجام سونوگرافی، از وضعیت سلامت فرزندتان باخبر شوید.
با وجود این اگر در یک دوره دو روزه، حرکاتش به شکل محسوس و معناداری کم شد و حتی با ایجاد تغییرات محیطی و موقعیتی یا مصرف خوراکی‌های شیرین هم میلی به حرکت کردن نشان نداد، با پزشکتان مشورت کنید.