علائم و باید و نبایدهای هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری جنین حدود ۷.۵ سانتی‌متر و اندازه یک هلو است. جنین می‌تواند در این هفته انگشت خود را بمکد، مایعات را قورت دهد و ادرار کند. علائم اولیه بارداری مانند حالت تهوع کاهش پیدا می‌کنند و رحم بزرگ می‌شود. در هفته سیزدهم بارداری اندام‌های جنین کامل تشکیل و بیشتر از قبل شبیه به نوزاد انسان شده است. برخی علائم اولیه بارداری کاهش پیدا می‌کنند و علائم جدیدی ظاهر می‌شوند.
هفته سیزدهم بارداری چگونه است؟
در هفته سیزدهم بارداری شما در آخرین هفته سه‌ماهه اول حاملگی هستید. بر اساس تقویم بارداری در این هفته بسیاری از علائم اولیه بارداری برطرف و علائم جدیدی ظاهر می‌شوند. خطر سقط جنین در سه‌ماهه دوم بسیار کمتر می‌شود. به همین دلیل بیشتر زوجین بعد از هفته ۱۳ بارداری این خبر را به اطرافیان خود اعلام می‌کنند.
تمامی اندام‌های جنین تا این هفته تشکیل می‌شوند و باید روند بلوغ را طی کنند. اندام‌های جنسی جنین در داخل و خارج بدن رشد کرده‌اند. ممکن است بتوانید در این مرحله جنسیت جنین را متوجه شوید؛ البته احتمال خطا وجود دارد.در پایان هفته سیزدهم بارداری احتمال سقط جنین بسیار کم شده و شکم شما بزرگ می‌شود؛ بنابراین بهترین زمان است که به نزدیکان خود خبر بارداری را اعلام کنید. در پایان هفته سیزدهم بارداری احتمال سقط جنین بسیار کم و شکم شما بزرگ می‌شود؛ بنابراین بهترین زمان است که به نزدیکان خود خبر بارداری را اعلام کنید.
علائم هفته سیزدهم بارداری
در سه‌ماهه دوم بارداری احتمالا علائمی مانند حالت تهوع کاهش پیدا می‌کند. اما ممکن است مشکلات گوارشی مانند یبوست یا سوزش سر دل هنوز ادامه داشته باشند. معمولا در هفته ۱۳ بارداری علائم زیر ایجاد می‌شوند:
ترشحات واژن:
قبل از بارداری هم ترشحات سفید یا شفاف واژن طبیعی است. اما در دوران بارداری این ترشحات رقیق و سفیدرنگ بیشتر می‌شوند. این عارضه شایع است و جای نگرانی ندارد.
ترک‌های پوستی:
۹۰٪ زنان باردار در دوره بارداری دچار ترک پوستی روی شکم و سینه می‌شوند. رشد رحم و آماده شدن بدن برای شیردهی، باعث کشیدگی پوست در این نواحی می‌شود.
افزایش میل جنسی
احتمالا از این هفته متوجه افزایش میل جنسی خود می‌شوید. زیرا هورمون‌های بارداری تثبیت و خون‌رسانی به لگن بیشتر می‌شود.
تورم لثه و خونریزی
۹۰٪ زنان باردار در دوره بارداری دچار ترک پوستی روی شکم و سینه می‌شوند. رشد رحم و آماده شدن بدن برای شیردهی، باعث کشیدگی پوست در این نواحی می‌شود.
علائم سقط جنین در هفته ۱۳ بارداری
در هفته ۱۲ و ۱۳ بارداری هنوز ممکن است سقط جنین اتفاق بیفتد. احتمال سقط جنین در سه‌ماهه دوم بارداری تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. از علائم اصلی سقط جنین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خروج مایع از واژن
- خروج بافت از واژن
- خونریزی خفیف تا شدید
- گرفتگی و درد در قسمت پایینی شکم یا کمر
- احساس بیماری
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم مربوط به اوایل بارداری مانند تهوع و یبوست در هفته سیزدهم بارداری از بین نرفته است یا دچار علائم خطرناکی مانند خونریزی و گرفتگی شکم شده‌اید، باید برای بررسی علت آن به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از انجام معاینات و آزمایش‌های لازم اقدامات درمانی را انجام می‌دهد.
برای بررسی علائم در هفته سیزدهم بارداری باید به کدام پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم بارداری در هفته سیزدهم شدید است یا علائم مربوط به سقط جنین را تجربه می‌کنید، باید سریعا به متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مراجعه کنید.
وضعیت جنین در هفته سیزدهم بارداری
جنین در هفته سیزدهم بارداری تقریبا ۷٫۵ سانتی‌متر است. می‌تواند در رحم حرکت کند و حتی انگشت خود را بمکد. در این هفته تغییرات زیر ایجاد می‌شود. فولیکول‌های مو روی بدن جنین شروع به رشد می‌کنند. به این موهای نرم و ظریف لانوگو می‌گویند. تا هفته ۲۰ بارداری لانوگو روی پوست جنین وجود دارد. لانوگو ماده‌ای به نام ورنیکس را روی پوست جنین نگه می‌دارد و در برابر مایع آمنیوتیک از جنین محافظت می‌کند.
- جنین توانایی تنفس و قورت دادن مایعات را تمرین می‌کند.
- جنین توانایی بلعیدن پیدا می‌کند و می‌تواند مایع آمنیوتیک را ببلعد.
- کلیه‌ها می‌توانند ادرار تولید کنند و بخشی از مایع آمنیوتیک می‌شود.
- برجستگی‌هایی روی نوک انگشتان ایجاد می‌شوند که همان اثر انگشت هستند. اثر انگشت‌ها تا چند هفته دیگر کامل تشکیل می‌شوند.
- جفت در هفته ۱۳ حاملگی، اکسیژن و مواد مغذی جنین را فراهم و مواد زائد را دفع می‌کند. جفت کامل رشد کرده، اما در طول بارداری باز هم تغییر می‌کند.
- کبد و لوزالمعده در بدن جنین فعالیت می‌کنند.
- تارهای صوتی رشد می‌کنند.
- آلت تناسلی یا کلیتوریس رشد می‌کنند، اما هنوز در سونوگرافی دیده نمی‌شوند.
- جنین در این هفته ۷.۵ سانتی‌متر است و می‌تواند انگشت خود را بمکد.
- جنین در این هفته ۷.۵ سانتی‌متر است و می‌تواند انگشت خود را بمکد.
در هفته سیزدهم بارداری جنین چه شکلی است؟
جنین در این هفته بسیار بیشتر شبیه به انسان شده است. تقریبا ۷٫۵ سانتی‌متر طول دارد و به اندازه یک هلو است. وزن جنین در هفته سیزدهم بارداری حدود ۳۰ گرم می‌شود. تخمدان‌ها یا بیضه‌ها داخل بدن رشد می‌کند و تغییرات نهایی در بخش خارجی اندام تناسلی شکل می‌گیرند. جنین در این هفته می‌تواند حرکت کند. حرکات، تند و تصادفی هستند و به‌مرور آرام می‌شود.
تغییرات بدن در هفته سیزدهم بارداری
احتمالا برآمدگی شکم در این هفته نمایان شود. به دلیل رشد جنین و رحم احساس می‌کنید که رباط‌ها در شکم و ران پا کشیده می‌شوند. رگ‌های خونی روی قسمت‌های مختلف بدن به‌ویژه سینه‌ها مشخص می‌شوند.
یکی از تغییرات ظاهری در هفته سیزدهم حاملگی افزایش انرژی است. شما در اوایل بارداری به دلیل تغییرات هورمونی مدام احساس خستگی می‌کنید. اما در این هفته متوجه می‌شوید که انرژی شما همانند قبل از بارداری است و می‌توانید فعالیت‌های روزمره را انجام دهید.
آزمایش های هفته سیزدهم بارداری
اگر در هفته ۱۲ بارداری برای ویزیت دوم بارداری به متخصص زنان مراجعه نکرده باشید، در این هفته باید موارد زیر را انجام دهید:
- وزن و فشار خون شما اندازه گرفته می‌شود. اضافه‌وزن و فشار خون بالا می‌توانند عوارض بارداری را افزایش دهند.
- آزمایش ادرار باید انجام شود. در این آزمایش سطح قند و پروتئین بررسی می‌شود. اگر سطح قند در ادرار بالا باشد، مبتلا به دیابت بارداری هستید و اگر سطح پروتئین بالا باشد، احتمالا دچار عفونت کلیه یا عفونت ادراری خواهید بود.
- سونوگرافی برای بررسی وضعیت جنین و شنیدن صدای ضربان قلب انجام می‌شود.
- احتمالا ویزیت بعدی شما در هفته ۱۶ بارداری انجام می‌شود.
سونوگرافی در هفته ۱۳ بارداری
اگر پزشک در هفته دوازدهم بارداری سونوگرافی تجویز نکرده باشد، در این هفته باید انجام شود. ممکن است در این سونوگرافی بتوانید جنسیت جنین را متوجه شوید، اما هنوز اندام‌های جنسی جنین بسیار کوچک است. به همین دلیل احتمالا پزشک در هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری جنسیت را اعلام می‌کند.
غربالگری و آزمایش های تشخیصی
اگر تا هفته سیزدهم حاملگی هنوز غربالگری‌ها و آزمایش‌های تشخیصی قبل تولد را انجام نداده‌اید، ممکن است پزشک در این هفته این آزمایش‌ها را تجویز کند. آزمایش‌های ژنتیکی برای همه افراد ضروری نیست. اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، باید این آزمایش‌ها را انجام دهید.
- سن بالای ۳۵ سال
- داشتن فرزند با مشکلات کروموزومی
- سابقه بارداری با مشکلات ژنتیکی
- سابقه مشکلات کروموزومی یا اختلالات ژنتیکی در خانواده
- غربالگری و آزمایش‌های تشخیصی برای بررسی مشکلات کروموزومی مانند سندروم داون انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها عبارتند از:
اسکن شفافیت نوکال
این آزمایش بین هفته ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود. در سونوگرافی باید فضای پر از مایع پشت گردن جنین بررسی شود. اگر نتیجه پرخطر باشد، آزمایش‌های دیگر لازم است.
نمونه‌برداری از پرزهای کریونی (CVS)
این آزمایش بعد از هفته ۱۱ بارداری انجام می‌شود. احتمال سقط جنین را کمی افزایش می‌دهد. به همین دلیل برای همه توصیه نمی‌شود. یک سوزن بسیار کوچک وارد شکم شده و سلول‌ها از جفت برداشته می‌شوند.
خود مراقبتی در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری علائم اولیه حاملگی از جمله حالت تهوع تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند و بهتر می‌توانید غذا بخورید. اما از طرفی پوست شما دچار کشش می‌شود و ترشحات واژن افزایش پیدا کرده‌اند. در این هفته سعی کنید برای مراقبت از خود و جنین موارد زیر را رعایت کنید.
- غذاهای سالم بخورید.
- افزایش وزن شما باید به‌آرامی و مداوم باشد. افزایش وزن سریع علاوه بر افزایش خطرات، کشش پوست را بیشتر می‌کند.
- پوست خود را مرطوب کنید. برخی کرم‌ها نباید در زمان بارداری استفاده شوند.
- به دلیل افزایش ترشحات واژن احتمال خیس شدن لباس زیر بالا است. لباس زیر را در دفعات زیاد تعویض کنید تا خشک بماند.
- اگر ترشح واژن بسیار زیاد، زرد یا سبز است، بو دارد یا باعث خارش شده است، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
- مصرف ویتامین‌های دوران بارداری را در این هفته هم ادامه دهید.
- روزانه ۱۰ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید.
نحوه صحیح خوابیدن در هفته سیزدهم بارداری
از این هفته باید تمرین کنید تا در دوران بارداری درست بخوابید. خوابیدن به پشت وزن رحم را روی ستون فقرات و عضلات پشت می‌اندازد. این حالت باعث کمردرد می‌شود. بهتر است به پهلو بخوابید. بالش‌هایی را برای تنظیم موقعیت خود بین زانو‌ها نزدیک به شکم قرار دهید.خوابیدن به پشت وزن رحم را روی ستون فقرات و عضلات پشت می‌اندازد. این حالت باعث کمردرد می‌شود. بهتر است به پهلو بخوابید.
تغذیه در هفته سیزدهم بارداری
از آن‌جایی‌که در این هفته حالت تهوع شما کاهش پیدا می‌کند و احتمالا راحت‌تر می‌توانید غذاهای مختلف را بخورید. سعی کنید انتخاب‌های سالمی داشته باشید. انواع میوه و سبزیجات تازه را در برنامه خود قرار دهید. موارد زیر را حتما در برنامه غذایی خود جای دهید:
- کلسیم: کلم بروکلی، غذاهای غنی شده مانند شیر سویا، آبمیوه و غلات
- منیزیم: اسفناج، آجیل، لوبیا و غلات کامل
- ویتامین D: زرده تخم مرغ، ماهی چرب و شیر غنی شده
بایدها و نبایدهای هفته سیزدهم بارداری
در دوران بارداری باید به علائم عفونت ادراری توجه داشته باشید. اگر در حین ادرار سوزش دارید، دچار تکرر ادرار شده‌اید یا ادرار شما بوی بدی می‌دهد، باید به پزشک مراجعه کنید. عفونت ادراری می‌تواند برای سلامت مادر و جنین مشکل ایجاد کند و حتی موجب زایمان زودرس شود.
هفته سیزدهم بارداری و تعیین جنسیت
در هفته سیزدهم بارداری اندام‌های تناسلی رشد می‌کنند، بیضه یا تخمدان داخل بدن شکل گرفته‌اند. اندام‌های خارجی نیز در این هفته رشد کرده‌اند. اگر جنین پسر باشد، آلت تناسلی ایجاد شده و اگر دختر باشد، کلیتوریس به وجود می‌آید. اما در هفته ۱۳ بارداری این اندام‌های خارجی بسیار کوچک هستند و در سونوگرافی کامل دیده نمی‌شوند. اگر پزشک در این هفته جنسیت را اعلام کند، باید بدانید احتمال خطا بالا است.
