اصطلاح «بی‌عرضه» قدغن!
حکیمه آقایی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، با بیان این مسئله که کودکان مسئولیت‌پذیر اعتماد به نفس بیشتری دارند، اظهار داشت: متأسفانه برخی تصور می‌کنند وادار کردن کودکان به کار و پذیرفتن مسئولیت نشان‌دهنده خشونت رفتاری نسبت به کودکان و عدم آگاهی والدین از مسائل روانشناختی و تربیتی است.
وی افزود: مسئولیت‌پذیری به شکل‌گیری اعتماد به نفس در کودکان منجر می‌شود، اما نکته‌ای که در این میان اهمیت دارد، توجه به مسئولیت و تناسب آن با سن کودک است.
این متخصص حوزه بهداشت روان ادامه داد: کودکانی که مسئولیت‌پذیر نیستند برای فرار از کاری که برعهده‌شان قرار داده شده است به راههای مختلفی پناه می‌برند که ایراد گرفتن یکی از آنهاست. علاوه بر این می‌توان پرسش‌های مکرر کودکان را نشأت گرفته از عدم مسئولیت‌پذیری آنها دانست.
وی افزود: والدین موقع دادن مسئولیت به کودک نباید از الفاظ ناپسندی مانند «دست و پا چلفتی» و «بی‌عرضه» استفاده کنند، زیرا این الفاظ موجب شکل‌گیری تصویر نادرست از شخصیت کودک در ذهن او می‌شود.
آقایی اظهار داشت: مسئولیت‌پذیری ویژگی اکتسابی است، بنابراین والدین می‌توانند امیدوار باشند که با رفتار و تربیت مناسب خود می‌توانند کودکانی مسئولیت‌پذیر داشته باشند، محیط عاملی اساسی در شکل‌گیری شخصیت افراد است، بنابراین شیوه فرزندپروری در شکل‌گیری شخصیت حائز اهمیت است.
این متخصص حوزه بهداشت روان با بیان بکارگیری تشویق در کودکانی که قرار است مسئولیت‌پذیر تربیت شوند، گفت: تشویق و تنبیه باید متناسب و اصولی باشند چرا که در صورتی که تشویق اصولی باشد، انگیزه کودک را برای تکرار رفتارهای مناسب افزایش می‌دهد.
وی افزود: افرادی که تحمل شکست را در بزرگسالی ندارند کسانی هستند که در کودکی یاد نگرفته‌اند که انسان می‌تواند با شکست مواجه شود، بر این اساس والدین باید به کودکان خود مسئولیت داده و اجازه تجربه شکست را بدهند، چرا که این تجربه آنها را برای آینده و شکست‌های آن دوران آماده می‌کند. همچنین بهتر است والدین در کنار نقاط ضعف، نقاط قوت و مثبت فرزند خود را نیز مدنظر قرار دهند.
این متخصص حوزه بهداشت روان در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توانیم فرزندانمان را مسئولیت‌پذیر تربیت کنیم، خاطرنشان کرد: مصمم بودن والدین در این میان اهمیت بسزایی دارد و بهتر است والدین برای تثبیت عادات مناسب و مسئولیت‌پذیری در کودکان، ابتدا از خود شروع کرده تا کودکان نیز رفتارهای مسئولیت‌پذیرانه را یاد بگیرند. مثلاً مادر باید در امور خانه و شغلی خود منظم باشد تا این رفتار به فرزندش نیز انتقال پیدا کند.
