جراحی انحراف بینی، تمام چیزهایی که باید بدانید!
جراحی انحراف بینی یا سپتوپلاستی نوعی عمل جراحی درمانی برای رفع انحراف تیغه بینی (deviated septum) است. تیغه بینی درواقع غضروفی در وسط بینی است که دو سوراخ بینی را از هم جدا می‌کند. عدم تقارن شدید سوراخ‌های بینی را انحراف بینی می‌گویند که باعث اختلال تنفسی می‌شود. انحراف بینی پدیده نسبتا شایعی است که نزدیک به ۸۰ درصد افراد را درگیر می‌کند.
اگر شدت انحراف زیاد باشد تا حدی که تاثیر منفی روی کیفیت زندگی بگذارد چاره‌ای به‌غیر از جراحی انحراف بینی باقی نمی‌ماند. در ادامه با ما همراه باشید تا با عمل جراحی انحراف بینی، دلایل انحراف بینی، عوارض و مزایای این عمل بیشتر آشنا شوید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
انحراف بینی چیست؟
علایم انحراف بینی
عمل جراحی انحراف بینی
خطرات جراحی انحراف بینی
مزایای عمل جراحی انحراف بینی
کلام آخر
انحراف بینی چیست؟
بینی با دیواره غضروفی به‌نام سپتوم به دو قسمت تقسیم می‌شود که دقیقا باید در وسط قرار گرفته باشد. اما گاهی این دیواره نازک بین دو سوراخ بینی جابجا شده و به یک سمت بیشتر از سمت دیگر کشیده می‌شود. این اختلال را انحراف بینی می‌گویند که باعث می‌شود یکی از سوراخ‌های بینی از دیگری بزگ‌تر شود.
انحراف بینی شدید باعث ایجاد مشکلات تنفسی، عفونت یا عدم تخلیه بینی می‌شود.
انحراف بینی ممکن است خفیف باشد یا شدید. در حالت شدید فرد دچار مشکلات تنفسی، عفونت یا عدم تخلیه بینی می‌شود. در چنین مواردی عمل جراحی انحراف بینی تنها راه‌حل ممکن است. البته پیش از هر اقدامی حتما باید با متخصص مشورت کنید.
علل انحراف بینی
زمانی که تیغه بینی جدا کننده مجرای راست و چپ به یک سمت منحرف و کج می‌شود، انحراف سپتوم روی می‌دهد. از دلایل انحراف تیغه بینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ژنتیک
گاهی اوقات فرد از همان ابتدا با مشکل انحراف بینی متولد می‌شود که از پدر یا مادرش به ارث برده است.
آسیب دیدگی
آسیب دیدگی فیزیکی ناشی از برخورد جسم سنگین یا ضربه به بینی از دیگر علل انحراف بینی محسوب می‌شود که تیغه بینی را از جای اصلی خود جابه‌جا می‌کند. تصادف اتومبیل، بازی‌های خشن، کشتی، ورزش‌های تماسی یا حتی ضربه حین زایمان از موارد آسیب‌دیدگی سپتوم بینی هستند.
افزایش سن و پیری
بالا رفتن سن و پیری روی ساختار بینی تاثیر می‌گذارد و انحراف تیغه بینی کم‌کم بدتر می‌شود.
علایم انحراف بینی
افراد زیادی هستند که نمی‌دانند انحراف بینی دارند چرا که هیچ علایم و نشانه‌ای در فرد نیست. انحراف بینی باعث مسدود شدن یک یا هردو سوراخ بینی و سخت نفس کشیدن می‌شود. در مجموع نشانه‌های زیر را می‌توان دلیل بر وجود انحراف بینی دانست:
- مسدود شدن مجاری سینوس‌ها و شدت گرفتن سینوزیت
- خروپف
- گرفتگی بینی
- کاهش حس بویایی
- خشکی و خون‌ریزی بینی
- درد در صورت و سر
- سوزش گلو
- عفونت مکرر گوش
- ترشحات خلطی در پشت حلق و گلو
- تو دماغی شدن صدا
- اختلال در تنفس
تشخیص انحراف بینی
معمولا پزشک با یک معاینه ساده می‌تواند انحراف بینی را تشخیص دهد. اما در مواردی که علایم چندان مشخص نباشند پزشک برای تشخیص انحراف بینی، دستور سی‌تی‌اسکن و اندوسکوپ را تجویز می‌کند.
مراحل عمل جراحی انحراف بینی
سپتوپلاستی عملی است برای رفع انحراف تیغه بینی و درمان اختلال تنفسی ناشی از آن که تغییرات محسوسی در ظاهر بینی ایجاد نمی‌کند چرا که عمل زیبایی نیست و هدف آن صرفا بهبود تنفس و جابجا کردن تیغه بینی است.
این عمل سرپایی و معمولا با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در مواردی هم ممکن است بسته به شرایط بیمار و صلاحدید جراح، نیاز به بیهوشی عمومی باشد. جراح برش‌هایی را روی یک سمت بینی ایجاد می‌کند تا به تیغه بینی برسد.
بعد از رسیدن به سپتوم، غشای نازک روی تیغه را بلند کرده و استخوان و غضروف تیغه را به جای اصلی جابه‌جا می‌کند. در مواردی جراح قسمتی از غضروف یا استخوان را برداشته یا تغییری در شکل آن‌ها ایجاد می‌کند.
جراح بعد از اصلاح سپتوم، مخاط را دوباره روی تیغه می‌گذارد. و در نهایت بخیه جذب شونده می‌زند. گاهی برای محافظت از تیغه بینی، پزشک از اسپلینت‌های سیلیکونی داخل سوراخ بینی استفاده می‌کند تا از خون‌ریزی احتمالی جلوگیری شود.
سپتوپلاستی عملی است برای رفع انحراف تیغه بینی و درمان اختلال تنفسی ناشی از آن.
معمولا نیازی به بستری شدن نیست و بیمار همان روز عمل مرخص می‌شود. اسپلینت‌ها را هم یک یا نهایتا دو هفته بعد عمل خارج می‌کنند. حتما پیش از هر اقدامی درباره نوع روش انتخابی با جراح و متخصص معتبری مشورت کنید.
می‌توانید سری هم به کلینیک بیا نی نی بزنید و نظرات بیمارانی که سپتوپلاستی انجام داده‌اند را بخوانید.
خطرات جراحی انحراف بینی
سپتوپلاستی مثل هر عمل جراحی دیگری، خطرات خاص خودش را دارد مثل حساسیت به داروی بیهوشی، عفونت یا خون‌ریزی. سایر خطرات سپتوپلاستی عبارتند از:
- تغییر در ظاهر بینی
- از بین نرفتن انسداد بینی
- سوراخ شدن تیغه بینی
- کاهش حس بویایی
- لخته خون داخل بینی
- بی‌حسی موقتی در لثه‌های بالایی یا دندان‌ها
مزایای عمل جراحی انحراف بینی
سپتوپلاستی تنها راهکار برای اصلاح انحراف سپتوم بینی در افرادی است که از اختلال تنفس رنج می‌برند. کج بودن تیغه بینی مشکلات زیادی برای فرد ایجاد می‌کند مثلا فرد نمی‌تواند با بینی نفس بکشد و مجبور است از دهان برای تنفس استفاده کند. از مزایای عمل سپتوپلاستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود حس بویایی
- رفع اختلال تنفسی و بهبود تنفس
- کاهش عفونت سینوس‌ها
- افزایش کیفیت خواب فرد
عوارض احتمالی عمل انحراف بینی
خوشبختانه سپتوپلاستی عوارض جدی و خطرناکی ندارد. اما حتی ساده‌ترین عمل‌های جراحی را هم باید متخصص و جراح ماهر انجام دهد تا از عوارض احتمالی در امان بمانید.
درد، ورم، و کبودی از جمله عوارض موقتی عمل جراحی انحراف بینی هستند که در فاصله چند روز بعد برطرف می‌شوند.
هزینه عمل
هزینه این عمل به عوامل مختلفی مثل تخصص و مهارت جراح، کلینیک جراحی، نوع عمل، امکانات بیمارستان، هزینه پزشک بیهوشی، داروهای بعد عمل، و وضعیت بیمار بستگی دارد.
خوشبختانه سپتوپلاستی عمل درمانی است و زیر پوشش بیمه تکمیلی قرار دارد. برای مقایسه قیمت عمل می‌توانید سری به کلینیک بیا نی نی بزنید.
مراقبت‌های بعد عمل
برای جلوگیری از عوارض احتمالی بعد عمل مثل خون‌ریزی، باید مراقبت‌های بعد عمل را رعایت کنید. مثلا نحوه خوابیدن بعد این عمل بسیار مهم است. حین خوابیدن سرتان را بالاتر از گردن قرار دهید. در ادامه چند راهکار مراقبتی ساده بعد از عمل بینی را باهم بخوانیم:
- انجام فعالیت‌های فیزیکی شدید ممنوع است.
- فین کردن ممنوع است.
- از فرو بردن شی خارجی به داخل بینی پرهیز کنید.
- بهتر است لباس‌های جلوباز بپوشید. پوشیدن لباس‌های با یقه بسته و تنگ ممکن است روی بینی کشیده شود و به بینی آسیب بزند.
سپتورینوپلاستی
گاهی افراد همزمان با عمل جراحی انحراف بینی، عمل زیبایی هم انجام می‌دهند که به آن سپتورینوپلاستی می‌گویند که ترکیب سپتوپلاستی و رینوپلاستی (عمل زیبایی بینی) است.
سپتورینوپلاستی عمل جراحی بینی شایعی است که همزمان مزایای عمل انحراف بینی مثل بهبود کیفیت خواب، بهبود تنفس، کاهش عفونت سینوسی، و بهبود حس بویایی و مزایای عمل زیبایی بینی را دارد. از مزایای سپتورینوپلاستی می‌توان به درمان خروپف، رفع گرفتگی ظاهری بینی، بهبود ظاهر بینی کج، و زیبایی ظاهری بینی اشاره کرد.
سوالات متداول
عمل جراحی انحراف بینی چقدر طول می‌کشد؟
بسته به وضعیت بیمار و شدت انحراف، عمل حدودا ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.
آیا سپتوپلاستی درد زیادی دارد؟
حین عمل معمولا به‌خاطر بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی بیمار دردی حس نمی‌کند اما بعد از عمل که اثر بی‌حسی از بین می‌رود، احتمالا کمی احساس درد خواهید کرد که طبیعی است. با دستور پزشک می‌توانید مسکن مصرف کنید.
بهترین سن برای جراحی انحراف تیغه بینی چه سنی است؟
اگر مشکل تنفسی حاد نباشد بهتر است تا پایان دوره رشد صفحات بینی صبر کنید و بعد برای عمل اقدام نمایید.
مزایای جراحی انحراف بینی چیست؟
بهبود کیفیت خواب، رفع انسداد بینی و باز شدن راه هوایی بینی از مزایای این عمل هستند.
آیا جایگزینی برای عمل جراحی انحراف بینی وجود دارد؟
تنها راه چاره برای اصلاح انحراف بینی، سپتوپلاستی است.
کلام آخر
سپتوپلاستی نوعی عمل جراحی درمانی برای برطرف کردن کجی سپتوم بینی و اصلاح مشکلات ناشی از این انحراف است که معمولا به‌صورت سرپایی توسط جراح انجام می‌شود. خوشبختانه سپتوپلاستی عوارض جدی ندارد و باعث بهبود کیفیت خواب، بهبود تنفس و ارتقای کیفیت زندگی فرد می‌شود.
