جسورانه‌های موفقیت‌آور «روزبه» و « رامین»
«چشمی» و «رضائیان» که تا یک هفته پیش حضورشان در ترکیب تیم‌ملی دور از انتظار بود، چطور ۲ گل فراموش‌نشدنی زدند؟
هیچ کدام از ما بابت گلزنی «مهدی طارمی» در بازی با انگلیس، تعجب نکردیم چون عنصر شگفتی با آن اتفاق همراه نبود، اما در بازی برابر «ولز»، تیم‌ملی کشورمان موفق به زدن ۲ گل شد. ۲ بازیکنی که در این بازی گلزنی کردند چیزی فراتر از شگفتی و تعجب برای تماشاگران به یادگار گذاشتند. در این مطلب، کمی بیشتر از شرایط روانی «روزبه چشمی» و «رامین رضائیان» قبل از شروع این بازی خواهیم گفت و این‌که چطور موفق به زدن ۲ گل فراموش‌نشدنی در تاریخ فوتبال کشورمان شدند. درس‌های موفقیت‌آوری در این اتفاق از منظر روانشناسی، وجود دارد.
اعتمادبه‌نفس بالا و نگاه درست «چشمی» به انتقادها
روزبه چشمی آخرین بازی ملی خود را در مرحله یک‌چهارم نهایی جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ به‌عنوان بازیکن تعویضی مقابل چین انجام داد ولی پس از جدایی «کارلوس کی‌روش» از تیم ملی، فقط یک بار توسط «مارک ویلموتس» به دو دیدار تدارکاتی برابر سوریه و کره‌جنوبی دعوت شد اما پس از آن دیگر رنگ پیراهن ملی را ندید. حتی کی‌روش هم در بازگشت به تیم‌ملی و برای دو مسابقه دوستانه مقابل اروگوئه و سنگال، «چشمی» را به اردوی ایران دعوت نکرد. به این اتفاقات، ماجرای انتقادهای شدید به عملکرد او بعد از بازی اول را هم اضافه کنید که انصافا، به‌جا بود و همه کارشناسان درباره آن هم‌نظر بودند، اما حالا، او نه تنها در هر دو بازی برای کشورمان در جام‌جهانی ۲۰۲۲ به میدان رفته که یک گل سرنوشت‌ساز هم به ثمر رسانده است، اما او چطور بعد از این همه مشکلات، روانش را برای بازی‌کردن و درخشش در زمین آماده نگه داشت؟ نکته درس‌آموزی که از ماجرای «روزبه» می‌توان گرفت، این‌که انسان باید در زمانی که مورد انتقادهای شدید قرار می‌گیرد، به‌جای ناامید شدن، مرور افکار منفی در ذهن، نابود کردن اعتمادبه‌نفس خود، غصه خوردن بیش‌از‌حد و … تمام تلاش خود را بکند تا از اعتمادی که به او شده، بهترین نتیجه را بگیرد. اگر «چشمی» به خودش و توانمندی‌هایش اعتماد نداشت، اگر نگاه درستی به انتقادها نداشت و آن‌ها را به جای ظرفیتی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف‌اش به حساب دشمنی دیگران با خودش می‌گذاشت، قطعا از لحاظ روانی نمی‌توانست این جسارت را به خودش برای زدن شوت در دقیقه ۹۸ بدهد و درنهایت آن را پاس می‌داد! شوت زدن توسط بازیکنی که کلا اهل شوت‌زدن نیست، نکته مهمی است که کمتر به آن توجه شده است.
بردن نهایت استفاده از خوش‌اقبالی
«رامین رضائیان» هم مانند «چشمی»، جایی در ترکیب تیم‌ملی برای مسابقات مقدماتی جام‌جهانی نداشت و فاصله زیادی هم با از دست دادن حضور در قطر نداشت ولی کی‌روش به ایران برگشت و در همان فهرست اول، رامین را دعوت کرد. چیپ زیبای او به ولز در دقیقه ۱۰۱، تیر نهایی بر پیکره یاران «گرت بیل» بود، اما قسمت جالب ماجرا این است که «رضائیان» و «چشمی» تا چند روز پیش اصلا فکرش را هم نمی‌کردند که در قطر به ترکیب اصلی راه یابند اما بر اساس شانس و خوش‌اقبالی که به آن‌ها رو کرد، توانستند از این فرصت به دست آمده به نحو احسن استفاده کنند. به همین دلیل است که داشتن تلاش و پشتکار یک فرمول ثابت موفقیت است چراکه اگر در این حالت کمی خوش‌شانسی هم برای فرد رقم بخورد، نتیجه چشمگیرتری رقم خواهد خورد. درباره گل «رضائیان» هم ردپای اعتماد به نفس بالا و جسارتش را از یاد نبرید. او در موقعیتی بود که می توانست با یک پاس، بازیکن دیگری را صاحب موقعیت کند اما وقتی دید که خودش شرایط گلزنی دارد، بی‌پروا گزینه چیپ را انتخاب کرد و گل هم به زیبایی هرچه تمام‌تر به ثمر رسید.
راهکارهای حفظ انگیزه در ناامیدی
یک نکته مهم دیگر درباره «چشمی» و «رضائیان»، ناامید نشدن برای دعوت نشدن به تیم‌ملی در مسابقات مقدماتی جام‌جهانی است. هم چشمی در استقلال و هم رضائیان در پرسپولیس و سپاهان، جزو بازیکنان تاثیرگذار تیم‌شان بودند اما اگر مدام به این فکر می‌کردند که شانسی برای حضور در قطر ندارند، قطعا با این کیفیت نمی‌توانستند در مستطیل سبز بدرخشند. هر دوی این بازیکنان، طعم تلخ نبودن با تیم‌ملی را در چند سال اخیر چشیده بودند اما هیچ‌گاه به ناامیدی‌شان ختم نشده بود. به همین بهانه می‌خواهم چند راهکار طلایی برای حفظ و افزایش انگیزه در شرایط ناامیدکننده را مطرح کنم که به درد همه ما خواهد خورد.
۱- انگیزه‌‌های‌تان و عواملی را که باعث ایجاد انگیزه در شما می‌شوند همیشه جلوی چشم خود نگه دارید: چسباندن آن‌ها روی دیوار، ثبت روی دسکتاپ کامپیوتر شخصی یا بک گراند گوشی و … چون بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
۲- مسئولیت‌پذیر باشید و هدف‌‌های‌تان را به همه دوستان و آشنایان خود اعلام کنید تا شرایط برای رسیدن به آن‌ها فراهم شود.
۳- برای داشتن انگیزه بر امروز تمرکز داشته باشید. فکر کردن به گذشته و نگرانی از آینده فقط سرعت حرکت شما را کند و تمرکز شما را بر حال و اکنون کم می‌کند.
کی‌روش، استاد انگیزه‌بخشی به بازیکنان
علاوه بر این دو بازیکن، حیف است که به قدرت انگیزه‌بخشی «کی‌روش» به بازیکنانش اشاره نکنیم. شاید ترکیب او در بازی اول خوب نبود اما احیای انگیزه و جسارت به بازیکنانش بعد از شکست ۶ بر ۲ مقابل انگلیس از عهده هرکسی برنمی‌آید. بدون شک یکی از نکات مهم در پیروزی تیم‌ملی کشورمان، داشتن انگیزه زیاد بازیکنان بود و در واقع می‌توان انگیزه را نیروی محرکه‌ای برای رسیدن به هدف دانست. خوشحالی خاص و جالب سردار آزمون، کریم انصاری‌فرد، رضائیان و … با «کی‌روش» بعد از گل‌ها، حاکی از ارتباط مناسب او با همه بازیکنان و انگیزه‌ای است که همه را به تلاش بیشتر مجبور می‌کند.
نویسنده : دکتر سیدعلی ظریفی| روان‌شناس
