دفاع از زنانگی و مسلمانی
«کمکم داشت حالم از اون شرایط به هم میخورد. بچهها متوجه نمیشدن که من دارم سر کار میذارمشون یا واقعا متن شعر همینقدر سخیفه. خدا خدا میکردم که هرچه زودتر اثر فاخری (!) که میشنیدیم بساطش جمع بشه اما همیشه درست توی همین شرایط، زمان کش میآد و واحد گذشت زمان از ثانیه به شبانهروز تغییر پیدا میکنه! سیلون دستبهسینه وایساده بود و داشت سعی میکرد عمق نداشته شعر رو بفهمه! چند بار به سرم زد بهشون بگم: ببینید بچهها، این اصلا در سطحی نیست که اسمش رو شعر بذارم! طرف یه چیزی خونده رفته. اما نمیشد. آبروریزی بود. بعد از اون همه افاضات درباره شعر و ادب پارسی و مردم ادیب کشورم، جای همچین حرفی نبود. ویدد که سمت چپ مغی نشسته بود و تا اون موقع ساکت بود گفت: من فکر میکنم اصلا با معشوقش مؤدب حرف نمیزنه! گفتم: خب، البته بله. کلا شعرش جوری گفته شده که با آدم با فرهنگی طرف نباشیم! مغی گفت: خب، بعدش چی میشه؟»
آنچه خواندید بخشی از کتاب «خاطرات سفیر» به قلم نیلوفر شادمهری است، کتابی شامل ۳۱ خاطره در ۲۲۳ صفحه که انتشارات سوره مهر منتشر کرده است. به گفته نویسنده، برخی از این خاطرات پیشتر در وبلاگی به نام «سفیر» منتشر شده است. این اثر چالشهای یک بانوی مسلمان را به عنوان دانشجوی ممتاز ایرانی در فرانسه با لحنی کاملا دوستانه و خودمانی و راحت به نمایش میگذارد.نویسنده برای تحصیل دوره دکتری طراحی صنعتی، موفق به کسب بورسیه دانشگاه شهر آنژه میشود، شهری کوچک در کشور فرانسه که به تسهیلات دانشگاهی و کمک به دانشجویان برای انجام پروژههای علمی مشهور است. این سفر ابتدا با هدف رسیدن به سطح علمی بالاتر و کسب مدرک دکترا در رشته تخصصی نویسنده انجام میشود، اما با حضور در فضا و موقعیتی تازه که خصوصا با عقاید شادمهری بسیار متفاوت است، معنای دیگری به خود میگیرد و انگار هدف به وسیله تبدیل میشود. مواجهه او با آدمهای مختلف، اتفاقات متفاوت و پیشامدهای غیرمنتظره این خاطرات را جذابتر میکند.شادمهری در این کتاب زمانها و موقعیتهای متفاوتی را به تصویر میکشد: از قبول نشدن در بهترین دانشگاه فرانسه تنها به دلیل حجاب و دست ندادن با سرشناسترین استادان مرد تا برگزاری دعای عهد در اتاق خوابگاه و خواندن دعای کمیل. در همه این موقعیتها، نویسنده شرایطی را ترسیم میکند که هرچند در یک کشور اروپایی اتفاق میافتد، برای مخاطب بسیار آشنا و قابل درک و همذاتپنداری است.«خاطرات سفیر» قلمی نه زنانه بلکه دخترانه دارد. اثری است که بیشک برای مخاطب نوجوان میتواند جذابیت داشته باشد. بارزترین موضوع کتاب حجاب است و مبتنی بر خاطرات شخصی، با نگاهی فرهنگی و مردمشناسانه نگارش شده است. این کتاب به دلیل درونمایه و محتوای آن مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. رهبر معظم انقلاب نیز در جریان یکی از دیدارها با اشاره به این کتاب گفتند: توصیه کنید خانمهایتان این کتاب را بخوانند.
خواننده در «خاطرات سفیر» با مباحثات و گفتوگوهای عقیدتی نیلوفر شادمهری در خوابگاه دانشجویی روبهروست و او بیشتر از این گفتوگوها برای خواننده خود سخن گفته است به طوری که درباره دلیل شروع نوشتن این خاطرات گفته است: آن زمانی که من شروع به مکتوب کردن این خاطرات کردم، تعدادی از دانشجویان مسلمان را میدیدم که همان اتفاقاتی که برای من پیش آمده، برای بعضی از اینها نیز افتاده بود.
دکتر سمانه پورمحمد پژوهشگر ارتباطات و رسانه