زردی نوزاد، علائم و عوارض عدم درمان
زردی نوزاد، زرد شدن پوست و چشم نوزاد است. زردی نوزاد بسیار شایع است و زمانی رخ میدهد که نوزادان دارای سطح بالایی از بیلیروبین هستند. با زردی نوزاد، علائم و عوارض عدم درمان آشنا شوید.
در نوزادان بزرگتر و بزرگسالان، کبد بیلیروبین را پردازش میکند و سپس آن را از طریق دستگاه روده عبور میدهد. با این حال، کبد نوزاد که هنوز در حال رشد است به اندازه کافی برای حذف بیلیروبین بالغ نیست.
خبر خوب اینکه در بیشتر موارد، زردی نوزاد بهخودی خود از بین میرود، چون کبد کودک رشد میکند و با شروع تغذیه نوزاد، به عبور بیلیروبین از بدن کمک میکند.
در بیشتر موارد، زردی در عرض ۲ تا ۳ هفته از بین میرود. زردی که بیش از ۳ هفته ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه یک بیماری زمینهای باشد.
علاوه بر این، سطوح بالای بیلیروبین میتواند کودک را در معرض خطر ناشنوایی، فلج مغزی یا سایر اشکال آسیب مغزی قرار دهد.
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه میکند که همه نوزادان تازه متولد شده، یک بار قبل از ترخیص از بیمارستان و بعد زمانی که نوزاد ۳ تا ۵ روزه است، از نظر زردی معاینه شوند.
چه چیزی باعث زردی نوزاد میشود؟
نوزادانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به زردی نوزاد هستند عبارتند از:
اولین علامت زردی نوزاد، زرد شدن پوست و چشم او است. زردی ممکن است در عرض ۲ تا ۴ روز پس از تولد شروع شود. سطح بیلیروبین معمولا بین ۳ تا ۷ روز پس از تولد به اوج خود میرسد.
۱- نوزادان نارس
نوزادان متولد شده قبل از هفته سی و هفتم بارداری.
۲- نوزادانی که به اندازه کافی شیر مادر یا شیر خشک دریافت نمیکنند
نوزادانی که به اندازه کافی شیر مادر یا شیر خشک دریافت نمیکنند، یا در تغذیه مشکل دارند، یا به دلیل اینکه مادرشان به اندازه کافی شیر تولید نمیکند.
۳- نوزادانی که گروه خونی آنها با گروه خونی مادرشان سازگاری ندارد
نوزادی که گروه خونیاش با گروه خونی مادرش سازگار نیست، میتواند آنتیبادیهایی ایجاد کند که باعث میشود گلبولهای قرمز خون از بین برود و باعث افزایش ناگهانی سطح بیلیروبین شود.
سایر علل زردی نوزاد عبارتند از:
- کبودی در بدو تولد یا سایر خونریزیهای داخلی
- مشکلات کبدی
- عفونت
- کمبود آنزیم
- ناهنجاری در گلبولهای قرمز خون کودک
علائم زردی نوزاد چیست؟
اولین علامت زردی نوزاد، زرد شدن پوست و چشم او است. زردی ممکن است در عرض ۲ تا ۴ روز پس از تولد شروع شود.
سطح بیلیروبین معمولا بین ۳ تا ۷ روز پس از تولد به اوج خود میرسد.
اگر کمی انگشتتان را روی پوست نوزاد فشار دهید که باعث زرد شدن آن ناحیه از پوست شود، احتمالا نشانهای از زردی است.
چه زمانی با پزشک تماس بگیرید؟
زردی شدید خطر عبور بیلیروبین به مغز را افزایش میدهد که میتواند باعث آسیب دائمی مغز شود.
بیشتر موارد زردی طبیعی هستند، اما گاهی اوقات زردی میتواند نشاندهنده یک بیماری زمینهای باشد. زردی شدید همچنین خطر عبور بیلیروبین به مغز را افزایش میدهد که میتواند باعث آسیب دائمی مغز شود.
در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک متخصص اطفال بگیرید:
- زردی گسترش مییابد یا شدیدتر میشود.
- کودک بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد تب دارد.
- رنگ زرد کودک عمیقتر میشود.
- کودک بد تغذیه میکند، بیحال به نظر میرسد و گریههای شدید دارد.
زردی نوزاد چگونه تشخیص داده میشود؟
اکثر مادران و نوزادان ظرف ۷۲ ساعت، از بیمارستان ترخیص میشوند. برای والدین بسیار مهم است که نوزادان خود را چند روز پس از تولد برای معاینه مجدد نزد پزشک ببرند چون سطح بیلیروبین بین ۳ تا ۷ روز پس از تولد به اوج خود میرسد.
رنگ زرد نوزاد تایید میکند که او زردی دارد، اما ممکن است برای تعیین شدت زردی به آزمایشات بیشتری نیاز باشد.
در نوزادانی که در ۲۴ ساعت اول زندگی دچار زردی میشوند، باید بلافاصله سطح بیلیروبین از طریق آزمایش خون اندازهگیری شود.
ممکن است برای بررسی اینکه آیا زردی نوزاد به دلیل یک بیماری زمینهای است، آزمایشهای بیشتری لازم باشد که شامل آزمایش نوزاد برای شمارش کامل خون (CBC)، گروه خونی و ناسازگاری فاکتور رزوس (Rh) است.
علاوه بر این، ممکن است برای بررسی افزایش تجزیه گلبولهای قرمز خون هم آزمایش انجام شود.
زردی نوزاد چگونه درمان میشود؟
زردی خفیف معمولا با شروع بلوغ کبد نوزاد، خود به خود برطرف میشود. تغذیه مکرر (بین ۸ تا ۱۲ بار در روز) به نوزادان کمک میکند تا بیلیروبین را از بدن خود دفع کنند.
زردی شدیدتر ممکن است به درمانهای دیگری نیاز داشته باشد. فتوتراپی، یک روش درمانی رایج و بسیار موثر است که از نور برای تجزیه بیلیروبین در بدن کودک استفاده میکند.
در فتوتراپی، کودک در حالی که فقط پوشک و عینک محافظ مخصوص به چشم دارد، روی تخت مخصوص زیر نور طیف آبی قرار میگیرد. همچنین ممکن است یک پتوی فیبر نوری زیر کودک قرار داده شود.
در موارد بسیار شدید، ممکن است نیاز به تعویض خون باشد که در آن نوزاد مقادیر کمی خون از اهداکننده یا بانک خون دریافت میکند.
این کار، گلبولهای قرمز سالم را جایگزین خون آسیبدیده نوزاد میکند. همچنین تعداد گلبولهای قرمز نوزاد را افزایش و سطح بیلیروبین را کاهش میدهد.
آیا میتوان از زردی نوزاد پیشگیری کرد؟
هیچ راهی برای جلوگیری از زردی نوزاد وجود ندارد. در دوران بارداری، میتوانید گروه خونی خود را آزمایش کنید.
مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی از طریق شیر مادر تغذیه میکند. تغذیه کودک به مقدار ۸ تا ۱۲ بار در چند روز اول تضمین میکند که کودک دچار کمآبی نشود که به عبور سریعتر بیلیروبین از بدن او کمک میکند.
پس از تولد، در صورت لزوم، گروه خونی کودک شما آزمایش میشود تا احتمال ناسازگاری گروه خونی که میتواند منجر به زردی نوزاد شود، رد شود.
اگر نوزاد شما زردی دارد، راههایی هست که میتوانید از شدیدتر شدن آن جلوگیری کنید:
- مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی از طریق شیر مادر تغذیه میکند. تغذیه کودک به مقدار ۸ تا ۱۲ بار در چند روز اول تضمین میکند که کودک دچار کمآبی نشود که به عبور سریعتر بیلیروبین از بدن او کمک میکند.
- اگر به نوزاد خود شیر خشک نمیدهید، در هفته اول هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار به او شیر خشک بدهید.
- اگر نگران این هستید که کودکتان شیر خشک را خیلی کم یا بیش از حد مصرف میکند، یا اگر از خواب بیدار نمیشود تا حداقل ۸ بار در ۲۴ ساعت شیر بخورد، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
- در پنج روز اول تولد نوزاد، او را به دقت از نظر علائم زردی مانند زردی پوست و زردی چشمها زیر نظر بگیرید.
- اگر متوجه شدید که نوزادتان علائم زردی دارد، او را نزد پزشک ببرید.
به کلینیک بیا نی نی سر بزنید.