علائم رفلاکس نوزاد و راه‌های درمان آن

فکر میکنید نوزادتان رفلاکس دارد اما نه تنهای علائم رفلاکس را نمی‌دانید بلکه حتی نمی‌دانید چطور درمان می‌شود. بهتر است در این مطلب با علائم رفلاکس نوزاد و راههای درمان آن آشنا شوید. 

رفلاکس نوزاد چیست؟

یکی از مهمترین سرفصل های درمان بیماری های نوزاد، رفلاکس نوزادی است.رفلاکس زمانی اتفاق می افتد که شیری که نوزاد نوشیده و قورت داده است دوباره در مری بالا می آید و باز به دهان او بر می گردد. البته رفلاکس فقط مخصوص نوزادانی که شیر مادر می نوشند نیست، فرقی ندارد که نوزاد از شیر مادر شیر تغذیه می شود یا شیرخشک، هر دو نوزاد، مستعد مبتلا شدن به رفلاکس هستند.

چه عاملی باعث رفلاکس می‌شود؟

لوله ارتباطی دهان و معده، مری است. جایی که مری و معده به یکدیگر می رسند، یک حلقه ماهیچه ای (دریچه) وجود دارد. وقتی نوزاد شیر می‌نوشد، این دریچه ماهیچه ای باز می‌شود و پس از عبور غذا دوباره بسته می‌شود تا غذا در معده باقی بماند. در نوزادان هنوز این دریچه به طور کامل رشد نکرده و کامل نیست به همین دلیل نمی‌تواند به خوبی این کار را انجام دهد. به همین دلیل است که بیشتر نوزادان به رفلاکس معده مبتلا هستند. وقتی معده نوزاد پر می‌شود، بقیه شیر یا غذایی که نوشیده دوباره به مری و دهان او بر می‌گردد و رفلاکس اتفاق می‌افتد.

آیا رفلاکس نوزاد طبیعی است؟

متخصصان معتقدند که رفلاکس نوزاد تا ۶ ماهگی کاملا طبیعی است اما اگر بیشتر از این زمان باشد، نوعی بیماری محسوب می‌شود. رفلاکس نوزاد با بیماری رفلاکس متفاوت است.نوزادان به علت اینکه شیر زیاد می‌خورند، اغلب به استفراغ هم مبتلا می‌شوند، بنابراین آن‌ها شیر را به شکل پنیر بالا می‌آورند. اگر استفراغ به صورت فیزیولوژیک باشد حال نوزاد بعد از استفراغ خوب است اما اگر نوزاد بعد از ۲ سالگی استفراغ داشت و بعد از آن هم حالش مساعد نبود، این حالت بیماری به حساب می‌آید. 

علائم رفلاکس نوزادان چیست؟

یکی از مهمترین علائم رفلاکس نوزاد این است که نوزاد شیری که خورده بالا می‌آورد. سکسکه طولانی یکی از شایعترین علائم رفلاکس است. سکسه های طولانی همراه با احساس ناخوشایند و بی‌قراری نوزاد در زمان شیر خوردن و یا بلافاصله بعد از شیر خوردن، خروج شیر از گوشه لب و در موارد شدیدتر استفراغ شیر و محتویات معده با خروج از دهان و بینی نوزاد، بی قراری و گریه های شدید و طولانی از دیگر نشانه های رفلاکس نوزادان است. اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس خواب ناآرامی دارند و علاوه بر اینکه زود از خواب می پرند در طول مدت خواب نیز بسیار تغییر جا می دهند و گاه با شدت پاهای خود را روی تشک می کوبند. نوزادانی که رفلاکس دارند اغلب دیرتر از بقیه نوزادان هم سن خود دندان در می آورند و درآمدن دندان در آنها سختر و با بی قراری بیشتری همراه است.

درمان رفلاکس معده نوزاد

• خوابیدن: نوزادی که رفلاکس معده دارد خیلی سخت می خوابد. برای درمان رفلاکس نوزاد باید زیر سر نوزاد را بلند کنید یا زاویه تخت را سی درجه بالاتر بیاورید. وقتی قسمت بالاتنه نوزاد بالاتر است، برگشت محتویات معده به مری کمتر می‌شود.
• بعد از شیر خوردن حتما چند دقیقه نوزاد را در آغوش بگیرید و کاری کنید آروغ بزند.
• ورزش درمانی: یکی دیگر از روشهای درمان خانگی رفلاکس نوزاد است. نوزاد را بخوابانید. پاهایش را به صورت خم در دست نگه دارید. خیلی آرام پاهایش را تکان دهید انگار در حال دوچرخه سواری است. این کار را بین پنج تا ده دقیقه انجام دهید.
• کنترل رژیم غذایی مادر: بهتر است از لبنیات کمتر استفاده کنید پروتئین موجود در آن ها به سیستم گوارش نوزاد فشار می‌آورد. بهتر است از مواد غذایی که حساسیت زا مثل آجیل، سویا و تخم مرغ پرهیز کنید. غذاهای چرب و تند و نوشیدنی های گازدار و شکلات و کافئین نخورید.حواستان به میزان آبی که در روز می نوشید باشد.
• اجتناب از نشاندن یا خواباندن به‌صورت طاقباز: خواباندن شیرخوار با زاویه یعنی همیشه سر کودک بالاتر از معده باشد.
• شیر‌دهی باید به‌طور کامل باشد تا کودک سیر شود و نیاز به شیر خوردن مکرر کمتر شود.
• پرهیز از تکان دادن یا قرار دادن کودک در گهواره یا روی پا بلافاصله پس از شیردهی.
• پرهیز از قرار دادن کودک در کرییرهایی که حرکت جلو به عقب دارند و کودک با نشستن در آنها به‌گونه‌ای قرار می‌گیرد که سر معده زاویه‌دار می شود.
• پرهیز از سرشیشه‌ای که سوراخ‌های آن گشاد شده و باعث می‌شود در زمان کوتاهی شیرخوار حجم زیادی شیر بنوشد.

هشدار متخصصان درباره رفلاکس نوزاد

‌متخصصان معتقدند تکرار زیاد رفلاکس گوارشی نوزاد باعث التهاب در بافت مری می‌شود. برگشت محتویات معده، از معده به داخل مری به علت خاصیت اسیدی محتویات معده و تماس این مواد با بافت مری باعث سوزش و ایجاد التهاب در بافت مری می‌شود که در این شرایط نوزاد بی‌قرار و تحریک‌پذیر می‌شود. رفلاکس نوزاد طبیعی است اگر این حالت گاهی اتفاق بیفتد و مشکلی برای نوزاد ایجاد نکند عادی است، اما اگر رفلاکس زیاد باشد ممکن است به بافت مری نوزاد آسیب بزند. به همین دلیل حتما باید درباره نوع و تکرار رفلاکس نوزاد با پزشک متخصص مشورت کنید.
نکته: این بیماری ریفلاکس معده نام دارد اما به اشتباه به رفلاکس معروف شده است.