بانوی شهر/ عادات عصبی دوران کودکی رفتارهای مختلفی از قبیل مکیدن انگشت شست، ناخن جویدن، پیچ دادن یا کشیدن مو و دندان قروچه کردن را شامل می شود که در این بین ناخن جویدن کودکان شایعترین نوع عادت عصبی محسوب می شود.

این عادت های ممکن است در دوران بزرگسالی نیز ادامه یابند. دلایل مختلفی برای ناخن جویدن کودکان وجود دارد. آنان ممکن است از سر کنجکاوی، کسالت،کاهش استرس، عادت یا تقلید به این رفتار روی آورند.

والدین زمانی که متوجه این عادت ناپسندیده فرزندشان می شوند اغلب نگران شده و در پی یافتن راه چاره هستند. بانوی شهر در این مقاله شما را با علل ناخن جویدن کودکان و راه های درمان آن آشنا می سازد.

علت ناخن جویدن کودکان چیست؟
کودکان با بزرگ شدن دچار اضطراب  می شوند هر چند ممکن است این تنش ها و فشارها برای والدین قابل رویت نباشد.

اضطراب و نگرانی ها ریشه ی اصلی ناخن جویدن در کودکان هستند.

درواقع رفتار نامناسب جویدن ناخن در شرایط استرس زا روی می دهد و معمولاً با کمبود اعتماد به نفس در کودک، بی حوصلگی و کاهش فعالیت مرتبط است.

اگر فرزند شما به ندرت و به طور ناخودآگاه ناخن های خود را در دهان می گذارد (مثلاً در هنگام تماشای تلویزیون)، یا اگر او در پاسخ به موقعیت های خاص (مانند اجرای نمایش یا انجام آزمونی خاص) تمایل به جویدن ناخن هایش دارد، جای نگرانی نیست و با چند روش ساده درمانی قابل حل است.

روش های درمانی برای ناخن جویدن کودکان
رفع تنش و نگرانی های کودک
نگرانی های کودک را کشف و تلاش کنید آن ها را رفع کنید. هر چند اولین واکنش والدین به مشاهده ناخن جویدن فرزندشان نگران شدن است، اما برای حذف این رفتار ضروری است که با علل اساسی پدیدآورنده ی آن مقابله کرده و به این فکر کنید که آیا استرسی در زندگی فرزند شما وجود دارد که باید آن را رفع کرد یا خیر؟

بدین منظور بایستی ویژگی های فردی، خانودگی و محیطی را وارسی کنید. برای مثال بحران های اخیر خانواده( طلاق یا متارکه در خانواده)، رفتن به مدرسه جدید یا انجام آزمون عملی مثل پیانو زدن یا مسابقه ورزشی.

قرارگرفتن کودک در حالت آرامش و رفع نگرانی های وی، باعث درمان ناخن جویدن می شود.

از تنبیه یا سرزنش کودک خودداری کنید

بیشتر کودکان متوجه رفتار آسیب رسان خود نیستند و در واقع خودشان نیز نمی دانند که چرا این کار را انجام می دهند؛ پس تنبیه و آزار جسمی یا سرزنش کردن وی راهبردی بی ثمر است.

اگر کودک را مجبور به متوقف کردن رفتارشان کنید، فقط به میزان استرس او افزوده و خطر ادامه این عادت رفتاری را افزایش می دهید.

با این حال اگر این عادت واقعاً شما را آزار می دهد بهتر است با وضع قوانین یا محدودیت هایی خاص به مرور از شدت آن بکاهید، یا با گفتن جملاتی احساسات ناخوشایند خود را نسبت به این رفتار به کودک ابراز کنید.

به او اطمینان دهید که صرف نظر از وضعیت ناخن هایش، او را دوست دارید.

آموزش بهداشت دست به کودک

یکی از راه های موثر در حذف رفتاری ناخن جویدن، این است که به فرزندتان بطور مرتب یادآوری کنید که دست های خود را بشویند و بهداشت ناخن و دست را رعایت کنند.

رعایت بهداشت فردی و آموزش آن به کودک روش مناسبی برای درمان جویدن ناخن محسوب می شود.

مشارکت دادن کودک برای ترک عادت
با کودکان در مورد عادات عصبی و چگونگی ترک آنها صحبت کنید. بعد تصمیم بگیرید که چقدر باید در برنامه وی را شرکت دهید. کودک خود را تشویق کنید و به وی کمک کنید تا از این عادت مضر آگاه شود.

بعضی از والدین نشانه های بدنی یا ایما و اشاره چهره ای را برای یادآوری های ترک عادت بین خود و فرزندشان تعیین می کنند. البته توجه داشته باشید که این نشانه استرس زا و تنش آور نباشد. زیرا جنبه ی تنبیهی پیدا می کند و اثر درمانی نخواهد داشت.

درمان ناخن جویدن کودکان با ارائه فعالیت جایگزین 
 

برای حذف ناخن جویدن به فکر گزینه های جایگزین باشید. والدین یا درمانگر باید زمان هایی که کودک اقدام به جویدن ناخن هایش می کند را شناسایی کنند و برای این زمان ها فعالیت های جایگزین(مانند بازی فکری یا بازی هایی که همراه با مشغولیت دست هستند) را انتخاب کنند. . زمانی که کودک درحال جویدن ناخن است سعی کنید توجه او را به طور غیرمستقیم به چیز دیگری متمرکز کنید(مثلاً از وی بخواهید نقاشی بکشد یا بازی کند).

*برای دختران می توانید با لاک زدن و زیبایی بخشیدن به انگشتان کودک مانع جویدن ناخن ها شوید. برخی افراد از لاک تلخ نیز استفاده می کنند.

استفاده از تکنیک های آرامش بخش
تکنیک های آرامش (تنفس عمیق: دم و بازدم عمیق همراه با رها کردن عضلات)را به کودکان یاد بدهید تا در صورت احساس نیاز آن را امتحان کنید.

به طور کلی برای رفع ناخن جویدن در کودکان به موارد ذیل توجه کنید:

اطمینان حاصل کنید که او فرصت مناسبی برای دویدن و بازی کردن دارد.
تشویق کودکان به کارهای هنری و ساخت صنایع دستی روشی مناسب برای حذف این عادت بوده و مشغولیت صحیح دست را به همراه دارد..
برای بعضی از کودکان آموزش موسیقی می تواند اثر بخش باشد.
سعی کنید به فرزندتان توضیح دهید که افراد مختلف به تکنیکهای متنوعی پاسخ می دهند و اگر روش های اولیه بکارگرفته شده موجب ترک این عادت نشد، ناامید نشوید و به تلاش ادامه دهید. البته هر چه کودک بزرگتر باشد، مسئولیت بیشتری در رفع این مشکل می تواند به عهده بگیرد.