چگونه خدیجه (س) از رسول خدا خواستگاری کرد؟

رسول خدا (ص) از خدیجه دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله و چهار دختر به نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و فاطمه سلام‌الله علی‌ها داشت؛ بنابراین همه فرزندان پیامبر (ص) به جز ابراهیم، از خدیجه (س) بودند.

خانواده‌‏اى که‏ خدیجه را پرورش داد، از نظر شرافت ‏خانوادگى و نسبت‏‌هاى ‏خویشاوندى، در شمار بزرگ‌ترین قبیله‌‏هاى عرب جاى داشت. این ‏خاندان در همه حجاز نفوذ داشت. آثار بزرگى و نجابت و شرافت ازکردار و گفتار خدیجه پدیدار بود. وجود ویژگی‌های آسمانی این بانوی بزرگوار و نیز نسب پاک ایشان سبب شد خداوند به او چنین توفیقی دهد که بانوی برترین خلق خدا و مادر سیده نساء العالمین شود.

وجود ویژگی‌های تحسین برانگیز در حضرت خدیجه (س) او را مقرب درگاه الهی و محبوب پیامبر (ص) قرار داد تا جایی که آن حضرت در تفسیر آیه ۲۷ و ۲۸ سوره مطففین آنجا که خداوند می‌فرماید «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنیمٍ؛ و [ این باده ناب مُهر و موم شده]آمیخته‌‏اى از «تسنیم» است‏»، «عَیْناً یَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ؛ همان چشمه بهشتی که مقربان از آن می‌نوشند.»

حضرت خدیجه (س) را یکی از مقربان معرفی کرده و فرمود: «آن (باده بهشتی) بهترین نوشیدنى بهشت است که آل محمد از آن مى‌‏نوشند و آنان هستند که مقربان و سابقان هستند: رسول اللَّه و على بن ابى‌طالب و فاطمه و خدیجه و فرزندان آن‌ها که از نظر ایمان پیروانشان بوده‌‏اند، این نهر از بلندی‌هاى قصر بهشتى آن‌ها فرو می‌ریزد.

هُوَ أَشْرَفُ شَرَابٍ فِی الْجَنَّهِ یَشْرَبُهُ مُحَمَّدٌ وَ آلُ مُحَمَّدٍ وَ هُمُ الْمُقَرَّبُونَ‏ السَّابِقُونَ‏ رَسُولُ اللَّهِ وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ الْأَئِمَّهُ وَ فَاطِمَهُ وَ خَدِیجَهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى ذُرِّیَّتِهِمْ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِیمَانٍ تُسَنَّمُ‏ عَلَیْهِمْ مِنْ أَعَالِی دُورِهِمْ.» (تأویل الآیات الظاهره فی فضائل العتره الطاهره، ص ۷۵۳)

همگام با پیامبرخدا (ص) در سختی‌ها
با آشکار شدن دعوت پیامبراسلام (ص)، رفتار مشرکان سرسخت مکه با ایشان تغییر کرد. سخت‌گیری بر رسول‌خدا (ص)، هر روز بیشتر می‌شد و طبعاً، افراد خانواده ایشان نیز، از این سخت‌گیری مصون نبودند. «ابولهب»، عموی پیامبراکرم (ص)، که در همسایگی ایشان زندگی می‌کرد، در آزار رسول‌خدا (ص) و خانواده‌اش، گوی سبقت را از دیگر مشرکان ربوده بود. در آن شرایط سخت، رنج تنهایی رسول مهربانی‌ها، با همدلی و همراهی بانوی بزرگواری همچون خدیجه (س) التیام می‌یافت. او از فقر و محنتی که به واسطه صرف ثروت و مکنتش در راه دعوت الهی پیامبراسلام (ص) به وجود آمده‌بود، تأثری نداشت. با هجرت گروهی از مسلمانان به حبشه و شکست مشرکان در بازگرداندن آن‌ها، مسلمانان مکه تحت فشاری مضاعف قرار گرفتند. در همین راستا، تحریم اقتصادی رسول‌خدا (ص) و یارانش، برای وادار کردنشان به تسلیم، در دستور کار مشرکان مکه قرار گرفت. «یعقوبی» در جلد نخست کتاب «تاریخ» خود می‌نویسد: «نامه‌ای ستمگرانه را نوشتند که با احدی از بنی‌هاشم خرید و فروش نکنند.

 چگونه خدیجه (س) از رسول خدا خواستگاری کرد؟

به آن‌ها زن ندهند و از آن‌ها زن نگیرند و هیچ‌گونه داد و ستدی با آن‌ها نداشته باشند تا آن‌که محمد (ص) را به آن‌ها تسلیم کنند.» شرایط بحرانی به وجود آمده و تهدید جان پیامبراکرم (ص)، باعث شد ابوطالب پیشنهاد کند بنی‌هاشم و سایر مسلمانان، همراه با پیامبراسلام (ص)، راهی دره‌ای در نزدیکی مکه شوند تا بتوانند بهتر و راحت‌تر از رسول‌خدا (ص) حفاظت کنند. به این ترتیب، مسلمانان به مدت سه سال، گرسنگی، تشنگی و گرمای طاقت‌فرسای صحرا را در «شعب ابوطالب» تحمل کردند. در آن شرایط دهشتناک، حضرت خدیجه (س)، همراه با همسر بزرگوارش به شعب ابوطالب کوچ و باقی مانده ثروت خود را در راه کمک به مسلمانان گرفتار شده در تحریم، صرف کرد.

بانوی اسلام، که پس از ورود به ِشعب ابوطالب، اندکی بیمار و ناتوان شده‌بود، حاضر به بهره‌مند شدن از حمایت خویشان ثروتمندش نشد. او حاضر نبود پیامبرش را در چنین شرایطی تنها بگذارد. آن بانوی بزرگوار، در آخرین سال محاصره اقتصادی، بر اثر بیماری و رنج حاصل از اقامت در شعب ابوطالب، درگذشت.

به یاد همسر مهربان
پیامبراکرم (ص)، همواره قدردان فداکاری‌های همسر مهربان خویش بود. او هیچ‌گاه همراهی و همدلی خدیجه (س) را از یاد نمی‌برد. رسول‌خدا (ص)، حتی دوستان و نزدیکان حضرت خدیجه (س) را به احترام همسر والامقامش دوست می‌داشت و به آن‌ها احترام می‌گذاشت. «مقریزی» در «امتاع‌الاسماء»، به نقل از «صحیح بخاری»، احادیثی از پیامبراکرم (ص)، درباره احترام ایشان به دوستان حضرت خدیجه (س)، نقل کرده، از آن جمله نوشته است: «هرگاه پیامبر (ص) گوسفندی قربانی می‌کرد، مقداری از گوشت آن را برای دوستان و نزدیکان خدیجه (س) می‌فرستاد و می‌فرمود: اذهبوا به إلی فلانه، فإن‌ها کانت صدیقه خدیجه؛ این را به منزل فلان بانو ببرید چراکه او دوست خدیجه بود.» «آیت‌ا… سبحانی» در کتاب «فروغ ابدیت»، ماجرای یکی از همسران رسول‌خدا (ص) را نقل می‌کند که به محبت ایشان به حضرت خدیجه (س)، خرده گرفته بود و پیامبر (ص)، با ناراحتی، در پاسخ به وی فرموده‌بودند: «بهتر از او نصیب من نشده‌است! او هنگامی به من ایمان آورد که سراسر مردم در کفر و شرک به سر می‌بردند. او اموال خود را در سخت‌ترین مواقع در اختیار من گذارد، خدا از او فرزندانی نصیبم کرد که به دیگر همسرانم نداد.»

وصیت‌های خدیجه (س)
حضرت خدیجه (س) در آخرین لحظات زندگی وصایایی به شرح زیر به پیامبر اکرم نمود:

۱ ـ برای او دعای خیرکند.

۲ ـ او را به دست خود در خاک قرار دهد.

۳ ـ پیش از دفن در قبر او وارد شود.

۴ ـ عبایی را که به هنگام نزول وحی بردوش داشت، روی کفن او قرار دهد حضرت خدیجه که همه اموال منقول و غیرمنقولش را به حبیب خود بخشیده بود، در مقابل فقط یک عبا مطالبه نمود. حضرت خدیجه (س) در آن لحظات آخر در مورد حضرت زهرا (س) ابراز نگرانی کرد، اسماء بنت عمیس تعهد نمود که در شب زفاف او به جای خدیجه نقش مادری ایفا کند.