قلقلک دادن نوزاد مضر است یا سرگرم کننده؟
قلقلک دادن نوزاد به حریم شخصی و استقلال فیزیکی کودک لطمه وارد میکند. بهتر است به جای این کار، بازیهای خلاقانهتری را به کار گرفت.
چرا قلقلک دادن نوزاد مضر است؟
قلقلک دادن یک روش قطعی برای بازی است که افراد را در تماس با یکدیگر قرار میدهد. بازیای که همچنین به طور حتم خندههای فراوانی را در پی دارد؛ بنابراین قلقلک دادن، ظاهرا، نوعی بازی است که به نظر میرسد کودکان از آن لذت میبرند. در واقع، گاهی کودکان از والدین خود میخواهند که آنها را قلقلک دهند و ما نیز به عنوان والدین، بسیار از این پیشنهاد خوشحال میشویم.
اما پتی ویپفلر، میگوید: «در سالهای زیادی که با مراجعانم در رابطه با چالشهای عاطفیشان صحبت میکردم، بارها و بارها به موضوع قلقلک دادن برخوردم که از آن به عنوان یک تجربهی ناخوشایند یاد میشود. من کسانی را دیدم که وقتی در نزدیکی دیگران قرار میگیرند، نمیتوانند آرام باشند. برای مثال آنها نمیتوانند در کنار همسرشان بخوابند یا همواره در نزدیکی با کسانی که دوست دارند، حالت تدافعی پیدا میکنند. هنگامی که از این افراد سوال میکردم که از چه چیز میترسند، در خاطراتشان به مواقعی برمیخوردم که قلقلک داده میشدند و آنها نمیتوانستند از بزرگسالان بخواهند که این کار را متوقف کنند.»
اما پتی ویپفلر، میگوید: «در سالهای زیادی که با مراجعانم در رابطه با چالشهای عاطفیشان صحبت میکردم، بارها و بارها به موضوع قلقلک دادن برخوردم که از آن به عنوان یک تجربهی ناخوشایند یاد میشود. من کسانی را دیدم که وقتی در نزدیکی دیگران قرار میگیرند، نمیتوانند آرام باشند. برای مثال آنها نمیتوانند در کنار همسرشان بخوابند یا همواره در نزدیکی با کسانی که دوست دارند، حالت تدافعی پیدا میکنند. هنگامی که از این افراد سوال میکردم که از چه چیز میترسند، در خاطراتشان به مواقعی برمیخوردم که قلقلک داده میشدند و آنها نمیتوانستند از بزرگسالان بخواهند که این کار را متوقف کنند.»
- مهمترین چیزی که قلقلک دادن نوزادان را به یک بازی نامناسب تبدیل میکند آن است که آنها در حین بازی نمیتوانند از شما بخواهند که متوقف شوید. خنده یک پاسخ ناخواسته در برابر قلقلک است و چیزی نیست که کودک بتواند به ارادهی خود از آن خودداری نماید. اکثر ما اوقات ناخوشایند یا حتی ترسناکی را به یاد داریم که میخواستیم دیگر قلقلک داده نشویم، اما به قدری در حال خنده بودیم که نمیتوانستیم این را بگویم و به ناچار سعی میکردیم فرار کنیم.
- ما به عنوان بزرگسال، برعکس آنچه که فکر میکنیم، قادر به خواندن ذهن کودکان نیستیم! ما معمولا تصور میکنیم که میتوانیم تشخیص دهیم چه زمانی باید قلقلک دادن را پایان داد. اما حقیقت این است که بسیاری از ما این مرز باریک را به سادگی رد میکنیم. گذشته از این واقعیت که بسیاری از اوقات کودک نوپای شما ممکن است نتواند به شما بگوید که آیا از این بازی لذت میبرد یا نه.
- وادار کردن کودک به اینکه به شما اجازه دهد او را قلقلک دهید، یک پیغام خطرناک در رابطه با استقلال بدنشان به آنها مخابره میکند. از دید کودک، قلقلکهای ناخواسته و اجباری بدان معناست که یک فرد بالغ حق دارد کاری که میخواهد را با بدن آنها انجام دهد، حتی اگر آنها از این کار خوششان نیاید. این یک فکر ترسناک است و شما به عنوان والدین وظیفه دارید که از سنین پایین استقلال فیزیکی را به کودکانتان آموزش دهید. آنها باید بدانند که تنها کسی هستند که حق دارد بدنشان را کنترل کند و کسی نباید بدون اجازهی آنها، لمسشان کند.
در نتیجه، لازم است که به کودکان این اختیار را بدهیم که خودشان تصمیم بگیرند. به عبارت دیگر، اینکه اجازه دهیم کودکان نوپا نقش فعالتری در تصمیمگیریها داشته باشند، میتواند به مغز آنها در رشد تواناییها و مهارتهای لازم در تمام طول زندگی کمک کند.
چه بازیهایی سالم هستند؟
منظور از آنچه تا اینجا گفتیم، آن نیست که قلقلک با هدف سوءاستفاده از کودکان انجام میشود، بلکه متخصصان معتقدند که روشهای سالمتری وجود دارند که میتوانند جایگزین قلقلک دادن نوزادان و کودکان شوند. در یک بازی سالم، عموما قوانین زیر رعایت میشوند. این دستورالعملها کمک میکند تا یک بازی هم آموزنده و هم سرگرم کننده باشد. در یک بازی سالم:
- به کودک احترام گذاشته میشود.
- کودک راهی برای موفقیت شدن دارد.
- سهم و نقش هر کودک به رسمیت شناخته میشود.
- کودک میداند که از انتقاد و تحقیر در امان است.
- کودک میتواند هرآنچه که میخواهد یا فکر میکند را بیان کند. ایدههای او ممکن است کارایی نداشته باشند و حتی لازم باشد محدودیتهایی درنظر گرفته بشود، اما افکار کودک در هر صورت ارزشمند شناخته و مورد استقبال واقع میشوند.
- کودک مجبور نمیشود یک نقش تابع داشته باشد.
- بزرگسال همواره در نزدیکی او حضور دارد تا از ایمنی کافی اطمینان حاصل شود.
- برای ایجاد خنده در بازی، بزرگسالان نقش کمتری ایفا میکنند و این نقش آگاهانه به کودک واگذار میشود.
والدین و فرزندان همواره به دنبال لحظاتی سرشار از خنده و بازیگوشی هستند. بازی کردن و ارتباط داشتن با هم بسیار خوب است و ما بزرگسالان به این دلیل قلقلک دادن را دوست داریم که به نظر میرسد یک میانبر سریع برای رسیدن به خنده و ارتباط برقرار کردن با کودک است. ما دوست داریم خوشحالی کودکان را ببینیم و قلقلک دادن یکی از راههایی است که ما را به این مقصود میرساند.
اما به جای خندهی اجباری بدین طریق، میتوانیم در کودکانمان اعتماد به نفس ایجاد کنیم. میتوانیم کودک را دعوت کنیم تا ما را بغل کند و با هم بازی کرده و بخندیم. اگر ما راهی بیابیم که از طریق آن به کودک قدرت بیشتری بدهیم، آنگاه شاهد خندههای واقعی و ممتدشان خواهیم بود. با کودک قایم باشک بازی کنید، اجازه دهید او روی پشت شما سوار شود و شبیه به یک سوارکار بخندد، یا به دنبال او بدوید و سعی کنید او را بگیرید و همزمان بخندید و لذت ببرد و شکست بخورید، تا کودک از قدرت خود بیاموزد. برای برقراری ارتباط بیشتر همچنین میتوانید با کودک کتاب بخوانید، او را ماساژ دهید و ….
اما به جای خندهی اجباری بدین طریق، میتوانیم در کودکانمان اعتماد به نفس ایجاد کنیم. میتوانیم کودک را دعوت کنیم تا ما را بغل کند و با هم بازی کرده و بخندیم. اگر ما راهی بیابیم که از طریق آن به کودک قدرت بیشتری بدهیم، آنگاه شاهد خندههای واقعی و ممتدشان خواهیم بود. با کودک قایم باشک بازی کنید، اجازه دهید او روی پشت شما سوار شود و شبیه به یک سوارکار بخندد، یا به دنبال او بدوید و سعی کنید او را بگیرید و همزمان بخندید و لذت ببرد و شکست بخورید، تا کودک از قدرت خود بیاموزد. برای برقراری ارتباط بیشتر همچنین میتوانید با کودک کتاب بخوانید، او را ماساژ دهید و ….
بازی با کودک، به خلاقیت بیشتری نسبت به قلقلک دادن نیاز دارد، اما به ما این امکان را میدهد تا مدت بیشتری با او در ارتباط باشیم، قبل از آنکه دوباره از دست ما فرار کند. شما فرصت دارید تا دقایقی او را مهربانانه در آغوش گرفته و در نهایت مهرتان را بدون هیچ اجباری به کودک انتقال دهید. به این ترتیب و با بازیهایی که راه گریز دارند، به آنها این فرصت را میدهید تا ابتکار عمل داشته باشند.
اگر کودک از ما خواست او را قلقلک بدهیم چه کنیم؟
وقتی قلقلک دادن تنها گزینه برای نزدیکی و بازی کردن در یک خانه باشد، تعجبی نیست که کودک آن را از شما بخواهد. نیاز آنها به صمیمیت و احساس لذت بردن، بیشتر از ترس گرفتاری زیر دست یک قلقلک دهنده است؛ بنابراین ممکن است بخواهند که آنها را قلقلک بدهید.
برای آنکه بیشتر به سمت بازیهای سالم و فیزیکی بروید، میتوانید وقتی کودک از شما میخواهد که او را قلقلک دهید، وانمود به این کار کنید. انگشتان خود را نزدیک شکم کودک ببرید، اما از آن فاصله داشته باشید و شروع کنید به خندیدن؛ بدون آنکه شانس فرار را از او بگیرید. اگر کودک سعی کرد در مقابل شما را قلقلک دهد، شروع به بازی و ورجه ورجه کنید و سعی کنید از دست او بگریزید و بازی را به سمت مواردی که گفته شد سوق دهید.
برای آنکه بیشتر به سمت بازیهای سالم و فیزیکی بروید، میتوانید وقتی کودک از شما میخواهد که او را قلقلک دهید، وانمود به این کار کنید. انگشتان خود را نزدیک شکم کودک ببرید، اما از آن فاصله داشته باشید و شروع کنید به خندیدن؛ بدون آنکه شانس فرار را از او بگیرید. اگر کودک سعی کرد در مقابل شما را قلقلک دهد، شروع به بازی و ورجه ورجه کنید و سعی کنید از دست او بگریزید و بازی را به سمت مواردی که گفته شد سوق دهید.
سخن پایانی
مراقبت از کودک در حین بازی، بدان معنا نیست که بیش از حد محافظه کار باشید. بلکه تنها به این معناست که باید دستورالعملهایی را در حین بازی پیش بگیرید که موجب حفظ تعادل قدرت میان شما و کودک شود. هنگامی که به مرور قلقلک دادن را از بازیهایمان حذف کنیم، در عوض کودکان شروع به اختراع بازیهای خلاقانه خواهند کرد که در آنها احساس خوب ایجاد میکند.
میتوانید با خواندن مطلب «بازیهای خلاقانه برای کودکان ۳ تا ۶ سال» به ایدههای بیشتری دست یابید. سپس ما میتوانیم از آنها حمایت کنیم و این احساس را گسترش دهیم. شما چگونه و از طریق چه بازیهایی با کودک خود ارتباط برقرار میکنید؟
برگرفته از: handinhandparenting ،verywellfamily