مراحل رشد نوزاد: اولین سال تولد، نوزادان چگونه رشد می‌کنند؟
مراحل رشد نوزاد از ابتدای تولد تا یک سالگی، دارای تحولات زیادی است. والدین باید به تغییرات رشدی نوزاد خود توجه کنند و در صورت عدم مشاهده تغییرات رشدی، به پزشک مراجعه نمایند. در این مقاله مراحل رشد نوزاد به ترتیب از یک ماهگی تا دوازده ماهگی در جدول بر اساس رشد بدنی، رشد ذهنی، زبان/شناختی و رشد اجتماعی نوزاد آورده شده است. 
مراحل رشد نوزاد: ۱ تا ۳ ماهگی
در طول مرحله اول رشد در زندگی، ذهن نوزاد تازه متولد شده، در خارج از جهان واقعی زندگی می‌کند. بین تولد و سه ماهگی کودک شما ممکن است رفتارهای زیر را شروع کند:
- لبخند، در اوایل فقط مخصوص خود اوست. اما در عرض سه ماه، او سعی می کند در پاسخ به لبخند شما لبخند بزند.
- بالا گرفتن سر و گردن خود
- با چشم‌های خود اشیا را دنبال می‌کند.
- باز و بسته کردن دستان خود؛ می‌تواند دستان خود را به سمت دهان ببرد.
- اشیا را در دستانش می‌گیرد.
- برای گرفتن اشیای آویزان تلاش می‌کند، هر چند که نمی‌تواند به آنها دست بزند.
مراحل رشد نوزاد: ۴ تا ۶ ماهگی
در طی این ماه‌ها، نوزادان در حال آموختن و لمس کردن جهان اطرافشان هستند. تسلط در گرفتن اشیا در آنها پرورش می‌یابد. آن ها در این سن می‌توانند صدای خود را کشف کنند.
از چهار تا شش ماهگی کودک شما ممکن است رفتارهای زیر را انجام دهد:
- غلط خوردن از هر دو طرف جلو و عقب. نوزاد خود را به جلو و پشت می خواباند.
- می‌تواند صداهایی بسازد که به زبان واقعی شبیه باشد.
- خندیدن
- برای کشیدن و گرفتن اشیا تلاش می کند و می تواند اسباب بازی های خود را خراب کند.
- با حمایت شما می تواند به راحتی بر روی زمین بنشیند.
مراحل رشد نوزاد: ۷ تا ۹ ماهگی
در طول نیمه دوم سال اول تولد، نوزاد شما همچنان در حال رشد است. بعد از اینکه کودک یاد گرفت می‌تواند غلط بخورد، باز هم یاد می گیرد که چطور به سمت عقب و جلو حرکت کند.
در طول این دوره ممکن است:
- کودک شروع به خزیدن کند. این قسمت می‌تواند شامل کشیدن خود از طریق دست ها و پاها نیز باشد و یا به صورت چهار دست و پا رفتن با دست‌ها و زانوها باشد. برخی از کودکان هرگز چهار دست و پا نمی‌روند و به طور مستقیم راه می‌افتند.
- بدون تکیه گاه می‌نشیند.
- پاسخ به کلمات آشنا مانند نام او. همچنین ممکن است کلمات خلاصه‌ای مانند “نه” را بگوید و یا کلماتی مانند مامان و بابا را ادا کند.
- دست زدن و بازی کردن مانند دالی کردن و یا شعر کودکانه را زمزمه کردن.
- یاد می گیرد که خود را بکشد تا بایستد.
مراحل رشد نوزاد: ۱۰ تا ۱۲ ماهگی
آخرین مرحله رشد نوزاد در سال اول تولد مرحله انتقال است. او دیگر یک نوزاد نیست و ممکن است نگاه کند و عکس العمل نشان دهد و بیشتر شبیه یک کودک نوپا است. اما در بسیاری از موارد او هنوز یک کودک کوچک است. در این مرحله کودک یاد می‌گیرد:
- خودش غذا بخورد. کودکان در این مرحله رشد عمل تکاملی “گرفتن و بدست آوردن با دست” را یاد می‌گیرند. به این معنی است که او می‌تواند اجسام کوچک را بین انگشت شصت و سایر انگشتانش بگیرد.
- حرکت در اطراف اتاق در حالی که به میز، مبلمان و … تکیه می‌دهد و به کمک آنها می‌ایستد.
- گفتن یک یا دو کلمه و کلمات مامان و بابا و یا اسم خاص والدین. به طور متوسط در سال اول تولد کودکان سه کلمه صحبت می‌کنند ولی این میانگین متغیر است.
- کپی کردن رفتارهای والدین و نمایش دادن کارهایی که از روی والدین تقلید می‌شود، مثلاً تظاهر به صحبت کردن با تلفن.
- اولین قدم را برداشتن که این معمولاً در طول سال اول تولد اتفاق می‌افتد ولی می‌تواند تا حد زیادی متفاوت باشد.
چه زمانی باید با پزشک متخصص صحبت کنیم؟
چه کار باید انجام دهیم اگر متوجه شدیم کودکمان مراحل رشد و تکامل را به درستی طی نمی‌کند؟ شما باید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید زیرا اگر مشکلی واقعاً وجود داشته باشد پزشک باید به سرعت آن را تشخیص داده و رفع کند. مداخله زودهنگام والدین برای رشد و سلامتی نوزاد بسیار مهم است.
اما به یاد داشته باشید زمانی که کودک خودش می‌تواند بشیند و یا چند کلمه‌ای را به زبان می‌آورد، این نشان می‌دهد که رشد کودک در حال پیشرفت و بهبود است. در واقع برای مشاهده رشد کودک خود به زمان توجه نکنید و به خود فرزندتان توجه کنید که آیا تغییری کرده است یا خیر.
مراحل رشد ماه به ماه نوزاد
جدول زیر مراحل رشد نوزاد را نشان می‌دهد. نوزادان در طول سال اول، در هر ماه در چهار دسته اصلی قرار می‌گیرند. به یاد داشته باشید که مراحل رشد نوزادان متفاوت است و هر کودک با سرعت معینی رشد می‌کند. این مهارت‌ها اغلب بدون نیاز به زمان، ظاهر می‌شود. در صورتی که یک ماه از مراحل رشد نوزاد شما، در این نمودار ذکر نشده است، رشد نوزاد شما کاملاً طبیعی است و نگران نشوید زیرا این یک نمودار میانگین و کلی است.
مراحل رشد نوزاد را در این جدول مشاهده و بررسی کنید:
| یک ماهگی | |
| رشد بدنی | وقتی بر روی شکم قرار می‌گیرد، سر را به این طرف و آن طرف می‌چرخاند. |
| رشد ذهنی | اشیا را به قدرت می‌گیرد. |
| زبان / شناختی | به دست و انگشتان خود خیره می‌شود. |
| اجتماعی | صدا را با چشمان خود دنبال می‌کند. |
| دو ماهگی | |
| رشد بدنی | سر و گردن نگه می‌دارد در حالی که هنوز بر روی شکم است. |
| رشد ذهنی | دست‌ها را باز و بسته می‌کند. |
| زبان / شناختی | شروع به بازی با انگشتان دست می‌کند. |
| اجتماعی | با لبخند پاسخ می‌دهد. |
| سه ماهگی | |
| رشد بدنی | می‌تواند اشیا را در دست بگیرد. |
| رشد ذهنی | اشیا را به راحتی در دست می‌گیرد. |
| زبان / شناختی | سر و صدایی مانند سرخپوستان درمی‌آورد. |
| اجتماعی | از شما تقلید می‌کند. اگر شما زبان را بیرون آورید او هم زبان خود را بیرون می‌آورد. |
| چهار ماهگی | |
| رشد بدنی | بر روی بازوها فشار می‌آورد در حالی که بر شکم است. |
| رشد ذهنی | به اشیا چنگ می‌زند و آنها را می‌گیرد. |
| زبان / شناختی | با صدای بلند می‌خندد. |
| اجتماعی | از بازی کردن لذت می‌برد. ممکن است اگر بازی متوقف شود گریه کند. |
| پنج ماهگی | |
| رشد بدنی | شروع به غلطیدن در جهات مختلف می‌کند. |
| رشد ذهنی | می‌تواند یاد بگیرد که اشیا را از یک سو به سمت دیگر ببرد. |
| زبان / شناختی | حباب‌هایی با آب دهانش ایجاد می‌کند. |
| اجتماعی | دنبال پدر و مادرش می‌گردد و اگر آنها را نبیند گریه می‌کند. |
| شش ماهگی | |
| رشد بدنی | از هر دو طرف می‌غلتد. |
| رشد ذهنی | با دست‌ها اشیا کوچک را می‌گیرد. |
| زبان / شناختی | سخنان نامفهوم می‌گوید. |
| اجتماعی | چهره‌های آشنا، دوستان و خانواده خود را تشخیص می‌دهد. |
| هفت ماهگی | |
| رشد بدنی | حرکت در اطراف – شروع به خزیدن، چهار دست و پا رفتن بر روی زمین |
| رشد ذهنی | یاد می‌گیرد که از انگشتان دست استفاده کند. |
| زبان / شناختی | به کلمات آشنا پاسخ می‌دهد. |
| اجتماعی | به بیان دیگر به احساسات پاسخ می‌دهد. |
| هشت ماهگی | |
| رشد بدنی | بدون حمایت می‌تواند بر روی زمین بنشیند. |
| رشد ذهنی | می‌تواند با دست‌ها کف بزند. |
| زبان / شناختی | به کلمات آشنا عکس العمل نشان می‌دهد مانند زمانی که نامش را صدا می‌زنید. |
| اجتماعی | برخی بازی‌ها را می‌تواند انجام دهد مانند دالی کردن |
| نه ماهگی | |
| رشد بدنی | ممکن است سعی کند بر روی پاهای خود بایستد. |
| رشد ذهنی | درک کامل نسبت به همه چیز دارد. |
| زبان / شناختی | یاد می‌گیرد اشیا و انسان‌ها وجود دارند حتی اگر آن لحظه آن را نبیند. |
| اجتماعی | ممکن است در کنار یک غریبه اضطراب داشته باشد. |
| ده ماهگی | |
| رشد بدنی | می‌ایستد. |
| رشد ذهنی | از وسایل و انواع اسباب بازی‌ها استفاده می‌کند. |
| زبان / شناختی | برای برقراری ارتباط بلند صحبت می‌کند. |
| اجتماعی | می‌آموزد که علت و معلول را درک کند (گریه می‌کنم، مامان می‌آید) |
| یازده ماهگی | |
| رشد بدنی | با استفاده از مبلمان می‌ایستد. |
| رشد ذهنی | صفحه‌ای از یک کتاب را که خواندید، ورق می‌زند. |
| زبان / شناختی | می‌تواند مادر یا پدر خود را صدا بزند. |
| اجتماعی | استفاده از بازی‌های غذاخوری (رها کردن قاشق، کشیدن غذا) برای اینکه واکنش مادر را ببیند. |
| دوازده ماهگی | |
| رشد بدنی | بدون هیچ مشکلی می‌تواند گام‌های اول را بر زمین بگذارد. |
| رشد ذهنی | به لباس پوشیدن خود کمک می‌کند (دست‌ها را به سمت آستین هل می‌دهد) |
| زبان / شناختی | به طور متوسط دو یا سه کلمه می‌گوید (اغلب مامان و بابا) |
| اجتماعی | انجام بازی‌های تقلیدی؛ مانند تظاهر به استفاده از تلفن مانند والدین خود |
برگرفته از: webmd
گروه مادر و کودک بیا نی نی
