خراسان/ سلام من یک پسر ۲۰ساله دارم که حرف من را نمی فهمد، سرگردان است، نه درس می خواند و نه سرکار می رود. تمام وقتش را با دوستانش می گذراند و خیلی پرخاشگر هم هست.

پاسخ
در ابتدا سلام عرض می کنم خدمت شما و ممنون از همراهی تان با صفحه مشاوره. در سوال شما چندین مسئله وجود دارد، یکی مشکل در برقراری رابطه با فرزندتان، دیگری نگرانی شما نسبت به بی مسئولیتی آینده تحصیلی و شغلی او و در نهایت مشکل پرخاشگری که هر کدام نیاز به بررسی ها و راه کارهای متفاوتی دارد. اگر مشکلاتی که ذکر کرده اید به قدری شدید است که به آسیب به خود فرزندتان یا دیگران منجر می شود حتما به درمانگر مراجعه کنید.

بهبود رابطه
در ابتدا باید قبول کنید که شما نمی توانید فرزندتان یا هر کس دیگری را تغییر دهید، فقط می توانید انعکاسی از رفتارهای خود را در او ببینید. شما می توانید در تصمیم گیری و انتخاب هایش به او کمک کنید که اولین عامل، همان طور که خودتان هم ذکر کرده اید برقراری رابطه ای صحیح است تا صحبت های شما را درک کند.
برای داشتن رابطه ای بهتر، سعی کنید اوقات لذت بخشی را فراهم کنید. داشتن چنین موقعیت هایی به صرف هزینه و وقت زیادی نیاز ندارد بلکه با گفتن یک صبح بخیر همراه با لبخند و خوردن صبحانه با یکدیگر و داشتن روحیه ای شاد و پرانرژی فراهم می شود.
* سعی کنید فرزند خود را در کارهای روزانه مانند خرید و آشپزی همراه خود کنید. می توانید در همین اوقات درباره کارهای روزمره با یکدیگر صحبت کنید.
* تلاش کنید شوخ طبع باشید و به اشتباهات خود بخندید و با این کار به فرزند خود یادآوری کنید که انسان می تواند اشتباه کند و او می تواند اشتباهاتش را با شما در میان بگذارد.
* سعی کنید او را تشویق و همواره او را به توانایی هایش دلگرم کنید. با این کار پیامی که به او می رسانید این است که “من به تو اعتماد دارم”.
* برای برقراری یک رابطه دوطرفه همواره به فرزندتان احترام بگذارید.
* به او ابراز عشق کنید. برای این کار علاوه بر این که می توانید به صورت کلامی به او بگویید که دوستش دارید، می توانید با کارهایی مثل ضربه به شانه او به همراه یک لبخند این پیام را برسانید.
* از جمله کارهایی که نباید در برقراری رابطه صحیح انجام دهید: داد و فریاد، غر غر کردن، تذکر دادن، سخنرانی و التماس است.

نگرانی نسبت به بی مسئولیتی
گاهی نوجوانان و جوانان در راه استقلال و احساس شایستگی به طور افراطی به محیط خارج از خانواده روی می آورند در حالی که توقع دارند خانواده مسئولیت زندگی آن ها را به عهده بگیرد یا بالعکس، والدین توقع دارند فرزندانشان مسئولیت خودشان را بپذیرند، در حالی که به آن ها استقلال نمی دهند.
* سعی کنید بین توقعتان از استقلال و مسئولیت پذیری فرزندتان تعادل ایجاد کنید. در این راه، هر چه بیشتر سعی کنید که او را نصیحت و از جملات دستوری استفاده کنید، به آن ها توجهی نمی کند چون او استقلال فکری خود را در خطر می بیند. کارهایی که از او می خواهید به‌صورت پیشنهاد مطرح کنید و این پیشنهادها همراه با دلیل باشند.
* فرصت هایی برای مسئولیت پذیر شدن برایش فراهم و بعضی از امور را به او محول کنید در عین حال تا به انجام رسانیدن آن ها صبور باشید.
* وقتی انگیزه وجود داشته باشد، تنها کاری که باید انجام داد، رفتن و گام برداشتن است. در او انگیزه ایجاد کنید تا مثلا برای رفت و آمدهایش یک ماشین بخرد و در عین حال خودتان سریع آن را برآورده نکنید، بگذارید پسرتان احساس نیاز کند. از او بخواهید که بخش اعظم پول آن را خودش تهیه کند تا نیاز به کسب درآمد در او ایجاد شود.
* خودتان الگویی از مسئولیت پذیری برای او باشید و سعی کنید با چنین افرادی معاشرت کنید تا همواره الگوهای مناسبی در دسترس فرزندتان قرار داشته باشد. مواظب باشید که او را با کسی مقایسه نکنید.
* در عین داشتن صمیمیت و حمایت گری، زمانی که فکر می کنید لازم است، تصمیم های قاطعی بگیرید؛ مثلا زمانی که مطمئن هستید دوستی او را به سمت رفتارهای پرخطری مانند اعتیاد سوق می دهد.
* در نهایت این که سعی کنید توقعات خود را از جوان ۲۰ ساله خود زیاد بالا نبرید. صبور باشید و به او فرصت دهید.

پرخاشگری
در واقعیت، پرخاشگری روش موثری است که باعث می شود دیگران خیلی سریع تسلیم شوند و با فرد پرخاشگر کنار بیایند و او سریع به خواسته هایش برسد. در صورتی که شما قاطع باشید و نه دعوا کنید و نه تسلیم شوید، فرزندتان متوجه می شود که روش پرخاشگری دیگر کارساز نیست و این رفتار در او کاهش پیدا می کند.
* سعی کنید رابطه شما با فرزندتان به جنگ قدرت تبدیل نشود. برای این کار نباید درزمان عصبانیت با وضع قدرت، رفتار فرزندتان را تغییر دهید چرا که به طور معمول نتیجه عکس می دهد و به بدرفتاری بیشتر منجر می شود. در صورتی که لازم است دستوری بدهید یا نه بگویید باید صریح و بدون انتقاد و سرزنش آن را بیان کنید.
در صورتی که پرخاشگری زیاد باشد و احتمال آسیب به دیگران وجود داشته باشد، لازم است که از روان درمانی و یادگیری مهارت های کنترل خشم استفاده کنید.