ردپای سندروم آینه در توهم خوشتیپی!
یک پژوهش جدید ثابت کرده در این که ما خودمان را در آینه جذاب‌تر از واقعیت می‌بینیم اما از بعضی عکس‌های‌مان خوش‌مان نمی‌آید، عوامل روانی دخالت پررنگی دارند
نتایج یک پژوهش نشان داده که هر شخصی خودش را در آینه پنج برابر جذاب‌تر و زیباتر از واقعیت می‌بیند. بعد از انتشار این آمار، روان‌شناسان دانشگاه تورنتو کانادا برای پاسخ به این سوال که آیا وقتی در آینه نگاه می‌کنید، مغزتان شما را فریب می‌دهد؟ تحقیقات‌شان را آغاز و به‌تازگی نتایج آن را منتشر کردند. در ابتدای این مقاله نوشته شده: «حتما برای شما هم پیش آمده است که در آینه نگاه و با خود فکر کنید چقدر زیبا شده‌اید. سپس از خودتان در همان زاویه یک عکس می‌گیرید و بلافاصله آن را پاک می‌کنید زیرا آن عکس را دوست ندارید و از آن خوش‌تان نیامده است. علت آن چیست؟ آیا فریب مغز ماست؟ با ما همراه باشید تا توضیح دهیم که چرا ما در آینه زیباتر به نظر می‌رسیم!»
احاطه شده توسط آینه‌ها
ما در طول روز با آینه‌ها احاطه شده‌ایم؛ در سرویس‌بهداشتی، پشت فرمان، در حمام، وقتی لباس می‌پوشیم یا برای بررسی ظاهر خود قبل از این که از خانه بیرون برویم. خلاصه ما در دنیای امروز با آینه‌ها احاطه شده‌ایم. در پاسخ به این سوال که آیا وقتی در آینه نگاه می‌کنید، مغزتان شما را فریب می‌دهد؟، باید بگوییم بله! وقتی در آینه نگاه می‌کنیم، مغز ما را فریب می‌دهد. هرچه زمان بیشتری را صرف نگاه کردن به خود در آینه کنیم، مغز ما بیشتر تصویری از خودمان می‌سازد که واقعی نیست.
نارضایتی از عکس همانند نارضایتی از صدا
احساس نارضایتی در باره عکس دقیقا همان حسی است که اغلب درباره صدای ضبط شده خودمان هم داریم. بسیاری از ما با شنیدن صدای ضبط شده خودمان بسیار تعجب می‌کنیم. به نظرمان آن صدا دروغین، بیگانه و زشت است! معمولا هم بعد از شنیدن صدای‌مان سوالی که با وحشت خاصی به ذهن ما خطور می‌کند این است که آیا من واقعاً این‌طور صحبت می‌کنم و چنین صدایی دارم؟
تفاوت تصویرمان در آینه با عکس‌های‌مان
اولین توضیح این است که آینه، تصویری وارونه را نشان می‌دهد و از آن جایی که هیچ چهره انسانی متقارن نیست، این اولین چیزی است که وقتی به عکس نگاه می‌کنیم، تفاوتش به چشم‌مان می‌آید. عکس را می‌توان از متنوع‌ترین زوایا و فاصله ها گرفت. این کار می‌تواند ویژگی‌هایی را که در انعکاس روزمره از خودمان مورد توجه قرار نمی‌گیرند، تقویت یا پررنگ کند. همین موضوع می‌تواند در باره انواع مختلف نور در زمان گرفتن عکس یا میزان تمرکز روی قسمت‌های خاصی از صورت یا بدن اتفاق بیفتد. علاوه بر این، عکس ثبت یک لحظه است که می‌تواند به ژست‌های غیرمنتظره منجر شود، از چشمان بسته شده یا یک لحظه پلک زدن که حتی شخص از آن آگاه نیست، گرفته تا یک حالت خنده‌دار در چهره که در عکس ثبت می‌شود اما در آینه به چشم نمی‌آید. گذشته از همه این ویژگی‌های عکاسی، در این موضوع که ما اغلب خودمان را در عکس‌ها دوست نداریم، عوامل روانی هم دخالت دارد، مثلا این واقعیت که به طور کلی، ما فکر می‌کنیم خوش‌تیپ‌تر از آن چیزی هستیم که واقعاً هستیم. مطالعه‌ای جدید توسط دانشگاه تورنتو کانادا انجام و نتایج آن در یک مجله تخصصی منتشر شده که این موضوع را تایید می‌کند.
انتخاب پرتره‌های رتوش شده به‌جای تصویر واقعی خود
در این آزمایش پرتره‌های مختلفی از فرد را به او نشان می‌دادند و می‌خواستند تصویری را انتخاب کند که بیشتر شبیه خودش است و در اغلب موارد افراد پرتره‌های رتوش شده را به عنوان تصویر واقعی خودشان انتخاب می‌کردند. تحقیق دیگری هم سال گذشته میلادی در این باره انجام شده بود. این تحقیق توسط محققان استرالیایی روی ۱۳۰ دانش‌آموز صورت گرفت. محققان ابتدا از دانش‌آموزان عکاسی کردند و بعد از آن‌ها خواستند عکس واقعی خودشان را از میان عکس‌ها انتخاب کنند. سپس از افرادی که دانش‌آموزان حاضر در آزمایش را نمی‌شناختند و آن‌ها را فقط از طریق یک ویدئوی یک دقیقه‌ای دیده بودند سوال کردند و نتیجه بسیار شگفت‌آور بود. غریبه‌ها عکس‌های دقیق‌تر و بدون رتوش را انتخاب می‌کردند.
نکته نهایی
این مشکل یعنی این که ما خودمان را در آینه جذاب‌تر از واقعیت می‌بینیم و از بعضی عکس‌های‌مان خوش‌مان نمی‌آید، در علم روان‌شناسی به عنوان «سندروم آینه» شناخته می‌شود که ردپای مسائل روانی در آن پررنگ است. ابتلا به این سندروم به این دلیل است که در آینه راحت‌تر از دیدن نقص فرضی جلوگیری می‌شود، چیزی که در یک عکس شاید غیرممکن باشد. نتایج این پژوهش پاسخی به این سوال است که چرا در آینه، خودمان را خوش‌تیپ‌تر می‌دانیم اما از عکس‌های‌مان خوش مان نمی‌آید.
مترجم : فرنگیس یاقوتی
