رشد ماه به ماه نوزاد تا ۱۲ ماهگی
از زمان تولد تا یکسالگی شاهد رشد ماه به ماه نوزاد خواهیم بود که این رشد شامل رشد حرکتی، رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها، رشد شنوایی و تکلم، رشد اجتماعی و بازی کردن کودک می‌باشد. در این مقاله توضیحاتی در مورد همه انواع رشد نوزادان از ابتدای تولد تا ۱۲ ماهگی بیان شده است.
رشد نوزاد در ۳۰ روز اول تولد سریع است، گرچه در هفته‌ی اول تولد، نوزاد ۱۰ درصد وزن خود را به علت شیر کافی نخوردن و کاهش آب بدن، از دست می‌دهد ولی این کاهش وزن، در آینده جبران شده و روزانه ۳۰ گرم به وزن او اضافه می‌شود. نوزاد در این دوره حرکاتی به بدن و اندام‌های خود می‌دهد و دست‌های خود را باز و بسته می‌کند. در این دوران نوزاد سر خود را به طرف صدای مادر می‌چرخاند و این عمل نشانه‌ی رشد شناختی نوزاد است.
رشد ماه به ماه نوزاد در سه ماه اول تولد
رشد ماه به ماه نوزاد: رشد حرکتی
- موقعی که نوزاد سالم را به شکم بخوابانیم، صورت خود را به یک طرف می‌چرخاند تا تنفس کرده و خفه نشود.
- کودک در ۴ تا ۶ هفتگی، هنگام عوض کردن کهنه‌ها ممکن است تبسم نماید (لبخند واکنشی) که موجب خوشحالی مادر می‌شود.
- در این سن انگشتان دست او که قبلا بسته بوده باز شده است. موقعی که او را به شکم بخوابانید سر خود را مختصری بالا می‌برد.
- کودک در سن ۱۲ هفتگی سعی می‌کند با دست خود با اشیا مختلف تماس پیدا کند. اگر این تماس کامل باشد، کودک می‌تواند برای زمان کوتاهی چیزی در دست بگیرد.
- اگر کودک را در این سن به پشت بخوابانیم، دست‌ها را نزدیک به هم می‌کند و بازوهایش را تکان می‌دهد و جلو و عقب می‌برد.
رشد چشم‌ها و حرکات با دست
- نوزاد معمولاً قادر است در روز‌های اول زندگی به روشنایی یا به جسمی شفاف و روشن توجه کند و حتی می‌تواند چند درجه‌ای با چشمانش چیزی را دنبال کند.
- نوزاد در چهار هفتگی به پنجره یا دیوار شفاف و به صورت مادر خود در هنگام شیر خوردن خیره می‌شود.
- در شش هفتگی به عنوان دفاع، قادر است چشمک بزند.
- در سن دو ماهگی در یک کمان ۱۸۰ درجه روشنایی را دنبال می‌کند.
- در سه ماهگی می‌تواند جغجغه‌ای را برای مدت کوتاهی در دست بگیرد.
رشد شنوایی و تکلم
- در یک ماهگی، صدای شدید و ناگهانی سبب سفت شدن، دراز کردن دست‌ها یا چشمک زدن و گریه کردن نوزاد می‌شود.
- در سه ماهگی صدای بلند سبب پریشانی و اضطراب کودک می‌شود، ولی با شنیدن صدای مادر آرام می‌گیرد.
- در این سن اگر احساس رضایت و خشنودی کند، صدای بغبغو و غل غل از خود در می‌آورد.
- موقعی که صدای مربوط به تهیه شیر را می‌شنود، ممکن است لب‌های خود را بمکد یا به هم بزند.
رشد اجتماعی و بازی کردن کودک
- کودک در سه ماهگی، هنگام شیر خوردن، بدون به هم زدن پلک‌ها به صورت مادر خیره می شود.
- حمام کردن و شیر دادن کودک سبب تبسم او می‌گردد و با دست و پا و صورت واکنش خشنودی از خود نشان می‌دهد.
- اگر در این سن کودک قلقک شود، ممکن است واکنش ارضا و خوشی نشان دهد.
- اگر کودکی در این سن، در زمان برقرار کردن رابطه و صحبت کردن لبخند نزند و واکنشی از خود نشان ندهد، ممکن است از نظر رشدی عقب باشد یا هنوز این مهارت را نیاموخته باشد.
برای مطالعه کامل تغییرات و مراحل رشد نوزاد در این دوران و آشنایی با فعالیت‌های آموزشی متناسب با هر مرحله به مقالات زیر مراجعه کنید:
- راهنمای کامل رشد نوزاد یک ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد دو ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد سه ماهه
رشد ماه به ماه نوزاد از سه تا شش ماهگی
رشد ماه به ماه نوزاد: رشد حرکتی
- اگر کودک را در سه ماهگی به شکم بخوابانیم، در حالی که روی دست‌هایش تکیه کرده سر خود را بلند می‌کند.
- در پنج تا شش ماهگی اگر کودک را به پشت بخوابانیم و دست هایش را بگیریم سر خود را بالا می‌برد.
- در این سن، کودک دست‌هایش را بالا می‌آورد تا او را بلند و بغل کنید. اگر دست او گرفته شود سعی می‌کند تنه خود را بالا بکشد و بنشیند.
- در شش ماهگی اگر اطراف او چند بالش گذاشته شود، در حالی که سر و گردن و پشت او صاف است، می‌تواند بنشیند.
- بعضی از کودکان در سن پنج تا شش ماهگی یاد می‌گیرند که بغلتند، ابتدا از جلو به پشت، سپس از پشت به جلو. عمل غلتیدن موجب خوشحالی کودک می‌گردد.
- در این زمان به علت زیاد شدن تحرک کودک، ممکن است از ارتفاعی بیفتد، بنابراین مادر باید کاملاً مواظب او باشد و در جایی بلند حتی در وسط تختخواب او را رها نکند.
رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها
- اگر اسباب بازی یا چیز دیگری توجه کودک را جلب کند، سر و چشم خود را در جهات مختلف حرکت می‌دهد و دست‌های خود را بالا می‌برد تا آن را بگیرد.
- اسباب بازی را با تمام دست می‌گیرد و از یک دست به دست دیگر می‌دهد.
- اگر اسباب بازی بیفتد، آن را دنبال می‌کند و پس از افتادن، اگر در معرض دید او نباشد به آن اهمیت نمی‌دهد.
رشد تکلم و شنوایی
- کودک صداها را با آهنگ خوش، ادا می‌کند.
- صداهای یک سیلابی مانند آ آ، گو گو، از خود در می‌آورد.
- سر خود را به طرفی که صدای مادرش را می‌شنود می‌گرداند. او خوشحالی خود را با غو غو کردن یا جیغ زدن نشان می‌دهد.
رشد اجتماعی و بازی کردن
- کودک در چهار ماهگی، در هنگام تماس و برقرار کردن رابطه با دیگران ممکن است بلند بخندد و در موقعی که این رابطه قطع می‌شود، اظهار ناخشنودی کرده و گریه می‌کند.
- کودک از چهار ماهگی ممکن است صورت مادرش را از اشخاص دیگر تشخیص دهد.
- در پایان شش ماهگی کودک طبیعی ترجیح می‌دهد با افرادی که از او حفاظت می‌کنند تماس داشته باشد و به آن‌ها نزدیک شود.
- کودک در این سن دو دست خود را به طرف اسباب بازی برده، آن را می‌گیرد و به دهان می‌برد.
- موقعی که کودک از وجود پا و انگشتان پای خود آگاه گردید، آن را در دست می‌گیرد و حتی به دهان می‌برد.
برای مطالعه کامل تغییرات و مراحل رشد نوزاد در این دوران و آشنایی با فعالیت‌های آموزشی متناسب با هر مرحله به مقالات زیر مراجعه کنید:
- راهنمای کامل رشد نوزاد چهار ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد پنج ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد شش ماهه
رشد ماه به ماه نوزاد از شش تا نه ماهگی
رشد ماه به ماه نوزاد: رشد حرکتی
- کودک در هفت ماهگی در حالی که روی شکم خوابیده است، قادر است شیء را تعقیب کند و اگر در دسترس او باشد آن را بردارد.
- در هشت ماهگی بدون کمک و تکیه گاه در حالی که ستون فقرات او خم نیست، می‌نشنید.
- در سن نه ماهگی اگر دو دست او گرفته شود، می‌تواند برای مدت کوتاهی بایستد و حتی چند قدم بردارد.
- در نه تا ده ماهگی بیشتر کودکان یاد گرفته‌اند که چهار دست و پا راه بروند.
رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها
- کودک از شش تا نه ماهگی به جای گرفتن اشیا با کف دست خود، آن‌ها را با شست و انگشتانش می‌گیرد.
- در نه ماهگی به دلیل حس کنجکاوی، انگشت سبابه (انگشت نشان) خود را به اشیا می‌زند و لمس می‌کند.
- در این سن است که کودک با شست و انگشتان خود می‌تواند یک گلوله را به صورت حرکت گاز انبری بردارد و تکه شکلات و شیرینی را پس از برداشتن با انگشتان خود نگه دارد.
رشد تکلم و شنوایی
- کودک از هفت ماهگی می تواند سر خود را به طرف محل صدایی که در اطراف او ایجاد شده است بچرخاند.
- کودک در هشت ماهگی امکان دارد کلمات بی صدا و نامفهومی مانند بابا، بابا، ماما، ماما، دادا بدون اینکه برای او معنی واقعی داشته باشند، ادا کند.
- در نه ماهگی ممکن است سرفه یا صدای افراد را تقلید کند و برای جلب توجه دیگران فریاد بکشد و یا دست خود را به عنوان خداحافظی تکان دهد.
رشد اجتماعی و بازی کردن
- کودک در نه ماهگی، هنگام شیر خوردن، بطری شیر را با هر دو دست می‌گیرد.
- نان و بیسکویت را با دست گرفته و گاز می‌زند و می‌خورد.
- صورت خود را در مقابل نا آشنایان مخفی می‌کند.
- موقعی که شی مطلوب او یا اسباب بازیش را مخفی کنند، گریه می‌کند تا آن را به دست آورد.
- زنگوله و جغجغه را می‌تواند با دست بگیرد و بجنباند.
- در نه ماهگی برای مادر دیگر مشکل است کودکی را که قبلا به سادگی به خواب می‌رفته، به راحتی بخواباند. موقعی که مادر می‌خواهد از اتاق برود کودک گریه می‌کند و صحبت کردن مادر با او آرامش می‌کند.
برای مطالعه کامل تغییرات و مراحل رشد نوزاد در این دوران و آشنایی با فعالیت‌های آموزشی متناسب با هر مرحله به مقالات زیر مراجعه کنید:
- راهنمای کامل رشد نوزاد هفت ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد هشت ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد نه ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد ده ماهه
- راهنمای کامل رشد نوزاد یازده ماهه
رشد ماه به ماه نوزاد در دوازده ماهگی (یک سالگی)
مادر پس از ۱۲ ماه پرستاری طاقت فرسا از کودک خود، موقعی که شمع اولین جشن تولد او را روشن می‌کند، خود را در دلپذیرترین و خوش‌ترین لحظات زندگی احساس می‌کند.
رشد ماه به ماه نوزاد: رشد حرکتی
- کودک در ۱۲ ماهگی در حالی که می‌خزد، می‌تواند دو دست خود را به لوازم خانه تکیه دهد و خود را بالا بکشد و هم چنین در حالی که می‌خزد، از پله‌ها بالا برود.
- در ۱۲ ماهگی کودک ممکن است اولین قدم‌های ناثابت خود را بدون کمک بردارد، او ابتدا پا‌ها را گشاد می‌گذارد و دست‌ها را برای تعادل بدن باز نگه می‌دارد. شما باید به او اجازه دهید بدون کفش در اتاق و با کفش خارج از اتاق راه برود.
- چون کودک در این سن ارزش راه رفتن را درک می‌کند، علاقه او به اسباب بازی مخصوصاً چیزی که بتواند هل بدهد بیشتر می‌شود و بدین طریق به او کمک می‌شود که راه رفتن را یاد بگیرد.
رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها
- کودک در ۱۲ ماهگی به حیوانات و وسایل موتوری علاقه‌مند می‌شود.
- در این سن به عکس‌ها نگاه می‌کند، از این رو خواندن داستان و نشان دادن عکس‌ها به آموختن او کمک می‌نماید.
- کودک در ۱۲ ماهگی احساس استقال و خود مختاری می‌کند، مخصوصاً از نظر غذا خوردن و برای خوردن به غذا‌هایی که بتواند با انگشتان خود بگیرد تمایل بیشتری دارد، بنابراین آزاد گذاشتن او سبب می‌شود که کودک غذای بیشتری بخورد.
- کودک در این سن تکه نان یا شیرینی را با شست و نوک انگشتانش می‌گیرد و حتی ترجیح می‌دهد که این کار را با یک دست انجام دهد.
- هم چنین می‌تواند مکعب‌های کوچک را به هم بزند و اسباب بازی را از دست خود بیندازد و آن را تماشا کند.
- او برای ارضای حس کنجکاوی، دست‌های خود را به عنوان وسیله‌ای برای درک اشیا و اجسام و حتی لمس صورت پدر خود، به کار می‌گیرد.
رشد تکلم و شنوایی
- کودک در یک سالگی ممکن است یک کلمه را بفهمد و تکرار کند.
- ممکن است با رفتار خود نشان دهد که نام بعضی از اشیا را می‌داند.
- او در این سن به فرمانی که به او داده می‌شود عمل می‌کند و شی را که در دست دارد اگر از او خواسته شود، به خواهنده می‌دهد.
- در سن ۱۲ ماهگی اگر نام کودک را صدا کنید، معمولاً سر خود را برمی‌گرداند.
رشد اجتماعی و بازی کردن
- کودک در ۱۲ ماهگی می‌تواند فنجان را بدون کمک با دو دست بگیرد و از لیوان مایعات بنوشد.
- کودک از اسباب بازی‌هایی که حرکت و صدا دارند خوشش می‌آید و می‌تواند مکعب‌های چوبی را داخل فنجان بیندازد و آن را دوباره درآورد، بنابراین مادر باید تعدادی مکعب و اشیا پلاستیکی در اختیار او قرار دهد تا ساعت‌ها با آن‌ها بازی کند.
- کودک در این سن ممکن است موقعی که شانه را در دست می‌گیرد بفهمد که شانه برای شانه زدن موی سر به کار می‌رود و سر خود را شانه کند.
برای مطالعه کامل تغییرات و مراحل رشد نوزاد در این دوران و آشنایی با فعالیت‌های آموزشی متناسب با هر مرحله به مقاله زیر مراجعه کنید:
- راهنمای کامل رشد کودک یک ساله (دوازده ماهگی)
برای مطالعه بیشتر در مورد رشد کودک مقاله “مراحل رشد نوزاد: اولین سال تولد، نوزادان چگونه رشد می کنند؟” را بخوانید و از نمودارهای رشد نوزاد نیز کمک بگیرید.
