نذری گرفتن هم آدابی دارد

در یکی از شب‌های ماه محرم بعد از برگشت از محل کارم در حال و هوای خودم بودم که صفی طولانی نظرم را جلب کرد، قطعا خودتان هم اگر بودید کنجکاو می‌شدید که اینجا چه خبر است؟ چه چیزی پخش می‌کنند؟ عطر غذا در مشامم پیچید. انسان شکم پرستی نیستم اما این عطر غذا از خود بیخودم کرده بود. جلوتر رفتم. از خانمی که در انتهای صف ایستاده بود پرسیدم، «صف چیه؟» خانم جلویی نگاهی به من کرد و گفت: «قیمه میدن».

کمی دو دل بوم که بایستم یا بروم در خیال خود غرق بودم که همان خانم جلویی گفت: «من هرشب به اینجا می‌آیم. کسانی که نذری می‌دهند یک خانم و آقای پیر هستند که ۳۰ سال است که در ایام محرم نذری می‌دهند. این صف بلند و بالا بی دلیل نیست».

حدودا نیم ساعتی در صف ماندم. غذا را که به دستم دادند از عطرش مست شدم. برای رسیدن به خانه  و خوردن آن طعام بهشتی سر از پا نمی‌شناختم. نتوانستم تحمل کنم در ظرف را باز کردم. یک قاشق روی برنج بود. بلافاصله برداشتمش و قاشق اول را بر دهان گذاشتم. حالا می فهمیدم که چرا مردم به عشق چشیدن غذای نذری ساعت‌ها ایستادن درصف های طولانی را به جان می‌خرند. مزه بهشت می‌داد.

صدایی مرا از حال خود بیرون آورد. غذا تمام شده بود و دختر بچه‌ای که همراه مادرش برای گرفتن نذری آمده بود، با «لب و لوچه ای آویزون» چادر مشکی مادرش را می‌کشید و نق می‌زد. مادرش درمانده به موکب کوچکی که نذری پخش می کرد نگاه کرد. منتظر بود که آنجا از غذا پر شود. اما وقتی خانم و آقای متصدی نذری گفتند غذا تمام شده، انگار اندک امیدی که برای مادر کودک مانده بود از نگاهش رخت بست. احساس کردم وضع مالی خوبی ندارند. دخترک با لهجه شیرینی با دمپایی های رنگ و رو رفته کوچکش بالا و پایین می‌پرید و مدام تکرار می‌کرد: «مامان من گشنمه»

به ظرف غذایم نگاه کردم، تنها یک قاشق از آن را خورده بودم. تصمیم گرفتم آن را به کودک بدهم. جلو رفتم و به دخترک گفتم «من دو تا غذا گرفتم این یکی برای تو.» کودک نگاهی به مادرش برای گرفتن تایید انداخت و با شوق غذا را از دستم گرفت. همان یک قاشق سهم من بود!

میزبان سفره داری که میهمانان زیادی دارد

این  روز‌ها شهر حال و هوای دیگری دارد. مردمانی که برای رسیدن این ماه مبارک لحظه شماری می‌کردند با جامه‌های مشکی بر تن از میهمانان امام شان پذیرایی می‌کنند. در کوچه و خیابان ها، سقاخانه هایی که به عشق امام تشنه‌مان برپا شده به چشم می خورد. خیمه‌های برپا شده، دسته‌های عزاداری، نوای «یا حسین یا حسین»، نذری های «جور و واجور» از چای و خرما گرفته تا شربت و نان و پنیر  شله زرد و قیمه،  همه و همه نشان از فراوانی در این ماه پر برکت دارد.

همه ما برای یک بار هم که شده، میهمان اباعبدالله شده ایم و طعم متفاوت نذری هایی که در این ماه پخش می شود را چشیده ایم. به نظر می‌رسد حداقل در این ماه هیچ خانواده ای گرسنه سر بر بالین نمی‌گذارد. میزبان‌مان سفره دار است و ما را دور هم جمع می‌کند.

فلسفه نذری دادن در چیست؟

نذر کردن همان تقسیم اموال است و نتیجه آن از بین رفتن فاصله طبقاتی در جامعه می‌شود. نذر باعث می شود مردم، فقیران جامعه را هم در ثروت خود شریک کنند.امام رضا (ع) در این باره فرمودند: «خداوند می دانست که همگان قدرت بر آزاد سازی بردگان ندارند لذا برای آنها راهی برای رسیدن به بهشت قرار داد و آن اطعام طعام است. (المحاسن ص۳۸۹)»

با حجت الاسلام «علی مولایی» کارشناس دینی به گفت وگو نشستیم تا از چند و چون نذری دادن ها بپرسیم :« نذری دادن یا اطعام مردم در مناسبت های دینی که هم در دین اسلام و هم بسیاری از ادیان مرسوم است، به نوعی کمک کردن به هم نوع در بحث تغذیه با لحاظ معنویت و محبت الهی است.

روایات زیادی نیز در این رابطه وارد شده  که اطعام دیگران را مورد توجه و تشویق قرار می‌دهد. معتقدین این عمل نیز با توجه به این روایات که اطعام کردن را برترین اعمال می شمرد، اقدام به این کار می کنند و حتی انجام آن را برای خود نذر و واجب می دانند و ثواب فراوان آن را به روح اهل بیت(ع)  هدیه می دهند تا به این واسطه رضایت الهی را برای حل مشکلات یا برآورده شدن حاجاتشان جلب کنند.

مولایی به حدیثی که در مورد نذری دادن در بحارالانوار از امام علی (ع) آمده  است اشاره می کند: «همانا خداوند ما را برگزید و گروهی را برای ما برگزید تا یاری مان کنند و به سبب شادی ما شاد باشند و به خاطر حزن ما اندوهگین باشند و اموال و جان هایشان را در راه ما بذل کنند. آنان از ما و به سوی ما هستند.»

نذری دادن چه فوایدی دارد؟

از حجت الاسلام مولایی درباره فوائد نذری دادن پرسیدیم و می گوید: اطعام دیگران (طبق آیه ۲۷۴ سوره بقره) در واقع مجاهده مالی و انفاق در راه خداست. نذری دادن باعث تزکیه روح و تقرب به خداوند است. همچنین عمل صالح و موجب آباد کردن آخرت است و باعث شادی قلب مومنان است.

مولایی به حدیثی از پیامبر اکرم (ص)، اشاره می کند که فرمودند : به درستی که شاد کردن مؤمنان، دوست داشتنی ترین کارها در نزد خدای متعال است. بنابراین نذری دادن موجب گسترش فرهنگ مهرورزی و تعاون بر تقوا است. به نوعی دستگیری از افراد فقیر و نیازمند است که موجب برکت مال نذری دهنده می شود. در قرآن آمده است؛کسی که اموالش را در راه خدا خرج کند چند برابر به او داده می شود.