زنگ خطر مواد در مدارس
عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفته که الان حتی در مقاطع ابتدایی مدارس استفاده از موادروان‌گردان مثل گل و شیشه فزونی پیدا کرده است؛ والدین چه کنند؟
دانش‌آموزان ابتدایی، شما چرا؟! این سوالی است که برخی والدین باید به آن پاسخ دهند که چطور در سایه غفلت آن‌ها، گل و شیشه به جیب دانش‌آموزان‌شان راه یافته است. به‌تازگی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به کاهش سن مصرف موادمخدر در کشور، اظهار کرده: «در گذشته سن اعتیاد ۵۰ تا ۶۰ سال بود، بعد از آن به ۳۰ سال رسید. الان حتی در مقاطع ابتدایی استفاده از مواد روان گردان مثل گل و شیشه فزونی پیدا کرده که جای نگرانی دارد»(منبع خبر: شفقنا). این خبر حاکی از یک تهدید جدید است که اگر دانش‌آموزان و خانواده‌ها با این مواد، علایم مصرف‌شان و راه‌های ترک آن‌ها آشنا نباشند، خطرهای جدی‌تری آن‌ها را تهدید خواهد کرد.
در جست‌و‌جوی سرخوشی و ناآگاهی
جوانان و نوجوانان چون دنبال سرخوشی هستند، فکر می‌کنند با مصرف گل یا مواد مخدر دیگر به این حالت دست می‌یابند در حالی که این حس فقط به روزهای اول استفاده از این مواد برمی‌گردد و بعد از آن، دیگر هیچ خبری از سرخوشی نیست. البته نباید از این مسئله چشم‌پوشی کرد که خیلی از دانش‌آموزان به‌خصوص در مقطع ابتدایی واقعا نمی‌دانند که این مواد، مخدر هستند و نباید از آن‌ها استفاده کرد. بنابراین یکی از دلایل رشد بی‌رویه مصرف این مواد، ناآگاهی است. یکی دیگر از علل گرایش نوجوانان به سوء مصرف گل و شیشه، نداشتن مهارت و آموزش درباره فرایند «حل مسئله» و «مهارت نه گفتن» است و از آن جا که در این دوران گروه همسالان برای نوجوانان اهمیت زیادی دارد، لازم است والدین این مهارت‌ها را به فرزندان خود بیاموزند.
گل، توهم‌زا و شیشه، محرک مرگبار
مواد صنعتی به دسته بزرگی از مواد اطلاق می‌شود که منشأ طبیعی ندارند و طی فرایندهای پیچیده شیمیایی در آزمایشگاه های صنعتی ساخته می‌شوند. به طور کلی این مواد را می‌توان در سه گروه طبقه‌بندی کرد:
۱- توهم‌زاها: این دسته مواد روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارند و عملکردهای ادراکی را تغییر می‌دهند مانند LSD، اکستازی، گل و … .
۲- محرک‌ها: این دسته از مواد با تحریک سیستم عصبی مرکزی حالت سرخوشی به وجود می‌آورند مانند: شیشه، کریستال و … .
۳- نارکوتیک‌ها (کندکننده‌ها): این دسته از مواد سیستم کنترل عصبی را دچار ضعف می‌کنند و می توانند درد را کاهش دهند.
والدین این نشانه‌ها را جدی بگیرند
گل در رده مواد توهم‌زا قرار دارد و پر واضح است که مهم‌ترین نشانه مصرف این ماده، بروز توهمات گسترده در افراد مصرف‌کننده است. همچنین فرد پس از مصرف ضمن احساس دریافت انرژی بالا، سرخوش می‌شود و این مواد پس از آثاری که روی عملکرد مغز می‌گذارد، باعث خنده‌های بی‌دلیل و بروز رفتارهای نامتعارف می‌شود. از دیگر نشانه‌های مصرف می‌توان به قرمزی چشم، اشتهای زیاد، خشکی دهان، فراموشی(حافظه کوتاه‌مدت)، خیره شدن به یک شیء خاص به مدت زیاد، پرخاشگری و در نهایت افسردگی و انزوا اشاره کرد و به تبع این علایم، افت تحصیلی در فرد مصرف کننده هم کاملا مشهود است. واضح است که این نشانه‌ها قطعی نیستند اما می‌توانند تلنگری به والدین برای نظارت بیشتر بر فرزندان‌شان باشند.
غفلت والدین از آموزش به کودکان دبستانی
همین‌جاست که باید یادآوری کنیم، همان‌طور که از قدیم گفته‌اند پیشگیری از اولویت بالایی در این حوزه برخوردار است. پیشگیری در ابتدا برای کودکان و دانش‌آموزان دبستانی بسیار حائز اهمیت است چرا که کودکان به نسبت بزرگ سالان، راحت‌تر با برنامه‌های تربیتی ارتباط برقرار می‌کنند. برنامه‌های آموزشی در مدارس و برگزاری کلاس‌های آگاه‌سازی برای والدین در خصوص خطرات مواد از جمله اقدامات پیشگیرانه محسوب می‌شود.
نویسنده : مصطفی نجمی| پژوهشگر حوزه اعتیاد
