خراسان/ مادری هستم که سواد آن چنانی ندارم. نگران پسر ۲۰ ساله‌ام هستم. پسر خوبی است و اهل کار اما هر شب تا دیروقت، فیلم خارجی می‌بیند. یک بار از او پرسیدم این‌ها چیست که تو را از خواب و زندگی انداخته؟ گفت که فیلم خون‌آشامی است، تو هم بیا ببین! ولی من ۵۶ ساله هستم و حوصله این چیزها را ندارم. نگران پسرم باشم یا نه؟

دسترسی آسان و متنوع به انواع منابع با فرمت‌های مختلف اعم از فیلم، بازی، وب‌سایت و همین‌طور برقراری ارتباط صوتی و تصویری آسان بین افراد، می‌تواند مانند شمشیر دو لبه‌ای برای فرزندان و عزیزان‌مان عمل کند. نحوه استفاده  یا سوء استفاده از این منابع یکی از دغدغه‌های جدی والدین و خانواده‌هاست به خصوص پس از شیوع پاندمی کرونا این موضوع رایج‌تر هم شده است. بی‌شک دیدن فیلم‌هایی با محتوای غیرمعمول یا انجام بازی‌های خشن رایانه‌ای بر روحیه فرزند شما تاثیر خواهد داشت. موضوع وقتی نگران‌کننده می‌شود که فرزند شما رفتار اعتیادگونه به این کار پیدا کند، با این علایم که وقت زیادی را صرف دیدن آن ها کند، گفته‌ها و رفتارهای غیر معمول پیدا کند و امور روزمره و معمول خود را به تعویق بیندازد یا تعطیل کند مثلا کمتر سرکار برود یا کلا نرود. افت تحصیلی، عصبی و زود رنج شدن، میل به تنهایی و انزوا و … از دیگر علایم نگران کننده این ماجراست.

 ۳ دلیل احتمالی فرزندتان برای دیدن چنین فیلم‌هایی
یادآوری می شود معمولا نوجوانان در دیدن و بازی کردن انواع محتواها ممکن است هر از   گاهی تغییراتی بدهند مثلا امروز به انواع فیلم‌ها یا بازی‌های ژانر وحشت و قتل عام علاقه دارند و چند ماه بعد محتوای دیگری را انتخاب می کنند. اما چه کاری از دست والدین بر می‌آید؟ دانستن این که  چرا فرزندان ما به سمت چنین پدیده‌هایی کشانده می‌شوند، خود مسیر درمان و مدیریت ماجرا را به ما نشان خواهد داد.
۱- بن‌بست لذت: اگر دقت کنید این موضوع معمولا در خانواده‌هایی بسیار شایع‌تر و جدی‌تر است که روابط قوم و خویشی و بین اعضا به شدت مختل و گاه حذف شده است. لذت دیدن و ملاقات و بازی  با همسن و سالان و فامیل و همسایه جای خود را به لذت بردن از دنیای مجازی داده است.
۲-  فرار از واقعیت با پناه بردن به فضای‌مجازی: شیوه‌های کاهش ناکامی و درد در  دنیای جدید تغییر کرده است که یکی از آن‌ها لذت حضور در دنیای‌مجازی است، برای مثال یکی از علایم بارز افسردگی یا اضطراب بالا میل افراطی فرد به دنیای مجازی با انواع محتواست؛ حال بازی باشد یا فیلم و سریال.
۳- همرنگی با جمع: فرزند شما از بسیاری جوانان دیگر مبتلا به این اعتیاد تقلید می کند، گاه صرف این که موضوعی شایع است و همه به آن مشغول .
 اما شما باید چه کنید؟
بر اساس دلایل طرح شده، هرچه فرصت‌ها و امکانات بیشتری در اختیار نوجوان یا جوان ما قرار گیرد تا لذت های دنیای واقعی را بچشد، بی‌شک احتمال رجوع به دنیای مجازی کاهش می‌یابد؛ از تغییر سبک ارتباطی نظام خانواده بگیرید تا تغییر در نوع تفریحات سالم و طبیعت محور. فرزندان ما نیاز به بودن با ما دارند ولی وقتی به دلایل بی شمار این فرصت کم  وگاه حذف می‌شود، انتظار نداشته باشید به دنیای مجازی پناه نبرند که متاسفانه گاه این مجاز را با انواع روان‌گردان هم خلق می کنند. همچنین داشتن زندگی با برنامه و درخواست مسئولیت از نوجوان حتی اگر قدری با چالش روبه‌رو شود، توصیه می‌شود، نه رها کردن وی با این توجیه که درست بشو نیست.

نویسنده : رضا زیبایی | روان‌شناس عمومی و استاد دانشگاه