چطور خرید مدرسه را به خاطره ای زیبا برای کودک تبدیل کنم؟
مروری بر چند نکته روان‌شناسی که برای خرید نوشت‌افزار در شروع سال تحصیلی اهمیت دارد.
با نزدیک شدن به شروع سال تحصیلی حضوری، بعد از دو سال درس و کلاس مجازی، دوباره خرید نوشت‌افزار اهمیت پیدا کرده است. موضوعی که اگر درست مدیریت شود، با چالش کمتری به پایان می‌رسد و به یک خاطره خوش از شروع سال تحصیلی تبدیل می‌شود. نکته‌هایی که در ادامه می‌گوییم، می‌تواند بخشی از این مدیریت هوشمندانه برای والدین باشد.
آموزش هوش مالی حین خرید
بهتر است بچه‌ها را از همان ابتدا در انتخاب وسایل خودشان دخالت بدهیم و همراه خود به فروشگاه نوشت‌افزار ببریم. پس توصیه می‌شود که خانواده‌ها فروشگاهی را برای خرید انتخاب کنند که با بودجه‌شان متناسب است. باید این نکته را درنظر داشت که اگر بچه‌ها در خرید لوازم تحریر والدین را همراهی نکنند، به‌هرحال در طول سال و در مدرسه با تنوع نوشت‌افزار مواجه می شوند. این خیلی طبیعی است و بهتر و باارزش‌تر این که کودک بتواند این علاقه را با پدر و مادر خود مطرح کند. ضمن این‌که وقتی کودک را برای خرید نوشت‌افزار با خود همراه می‌کنیم، به او نحوه مدیریت و هوش مالی را هم آموزش می‌دهیم. به‌طور مثال بودجه خاصی را درنظر بگیرید و به او بگویید می‌توانیم تا این مقدار خرید کنیم و بعد از خرید وسایل ضروری ممکن است بتوانیم چند وسیله فانتزی را بخریم که دوست داری.
برنامه‌ریزی برای خاطره‌سازی با خرید
ممکن است در خرید نوشت‌افزار به همراه کودک با اصرار و پافشاری او برای خرید یک وسیله مواجه شویم. در این‌طور مواقع احساس کودک را درنظر می‌گیریم و نشان می‌دهیم متوجه علاقه‌اش شده ایم اما درباره این که آن وسیله را حتما در آن زمان بخریم یا نه، باید برنامه‌ریزی کنیم. اگر در برنامه خانوادگی‌مان نیست که بعضی از وسایلی را بخریم که بچه اصرار به خریدشان دارد، می‌توانیم به او حق انتخاب‌های دیگری بدهیم. به‌طور مثال می‌گوییم «از این وسیله خیلی خوشت آمده؟ درباره اش توضیح می‌دهی؟ بیشتر چه چیزی از آن توجهت را جلب کرده که به آن علاقه‌مند شده ای؟» با این سوال‌ها اجازه می‌دهیم درباره علاقه کودک گفت‌و‌گو شود و از او فاصله نمی‌گیریم. خرید نوشت‌افزار با کودک می‌تواند یک فرایند لذت‌بخش و دوست‌داشتنی در شروع سال تحصیلی باشد. همان‌طور که بسیاری از بزرگ‌سالان با شروع پاییز، دلتنگ این ایام می‌شوند و خاطره خریدهای‌شان در کودکی را مرور می‌کنند، خیلی اهمیت دارد که والدین زمانی را برای این فرایند انتخاب کنند که هم خودشان و هم دانش‌آموز حوصله و وقتش را داشته باشند و کودک هم در آن مشارکت کند.
ناکام نکردن علاقه و سلیقه کودک
بعضی خانواده‌ها فکر می‌کنند اگر علاقه کودک‌شان به یک سری نوشت‌افزار خاص را بفهمند و درک کنند به معنی این است که باید آن‌ها را خریداری کنند اما این‌طور نیست. در فرایند خرید، اصل بر این است که احساس و سلیقه کودک را متوجه شویم. اگر مایل هستید وسیله‌ای مشخص را بخرید اما در مقطع دیگری، بگویید می‌توانیم ماه بعد آن را بخریم. اگر هم قرار نیست تهیه کنید، می‌توانید از موارد مشابه برای او بگویید. به طور مثال به او توضیح دهید که «هفته آینده به فروشگاهی می‌رویم تا بتوانی از بین جامدادی‌ها، یکی را انتخاب کنی چون جامدادی نداری.» در اصل یا برای خریدکودک برنامه‌ریزی می‌کنیم یا حق انتخاب‌های دیگری به او می‌دهیم. می‌گوییم، «متوجه شدم. از چه کیف جالبی خوشت آمده.» و با این جمله‌ها علاقه و سلیقه کودک را درک می‌کنیم به جای این که ناکامش کنیم. اگر کودک اصرار کرد، می‌توان گفت، اگر اصرار داری این وسیله را بخریم، می‌توانیم آن را برای یک مناسبت خاص مانند تولدت به تو هدیه بدهیم چون خرید آن در برنامه ما نبوده‌است و تو هم الان از این وسیله داری یا این‌که اصلا وعده‌ای ندهیم.
عوض شدن جای والدین و بچه‌ها در خرید
در بعضی موارد جای والدین و بچه‌ها عوض می‌شود و پدر و مادر اصرار دارند مجموعه‌های بزرگ و کامل نوشت‌افزار برای فرزندشان تهیه کنند، در صورتی که ممکن است بعضی از وسایل این مجموعه تا مدت‌ها به‌درد کودک نخورد و حتی آن‌ها را گم کند.
این علاقه به خرید ممکن است یکی از نیازهای پدر و مادر در طول دوره تحصیل خودشان بوده باشد که به این شکل بروز پیدا می‌کند. بهتر است میزان نیاز دانش‌آموز به نوشت‌افزارهای مختلف در طول سال تحصیلی را از معلمش جویا شویم. والدین اطلاع داشته‌باشند که بعضی وسایل اصلا موردنیاز کودک نیست و شاید میل به خرید آن‌ها به علاقه خودشان در کودکی برگردد. بعضی بچه‌ها دوست دارند از یک نوشت‌افزار خاص مانند پاک‌کن ۱۰ مدل داشته باشند و آن را به یک کلکسیون تبدیل کنند. در این طور موارد هم می‌توان با توجه به مسئله مالی، سلیقه و علاقه کودک به داشتن یک کلکسیون کوچک را درنظر گرفت و در خرید لحاظ کرد اما اول ضروریات و بعد علایق غیرضروری. توجه به علاقه کودک همیشه اولویت است. به علاقه او توجه می‌کنیم اما تصمیم درباره این‌که چه چیزی می‌خریم، مبتنی‌بر مدیریت مالی خودمان است.
دکتر مهناز عباس‌زاده | روان‌شناس کودک و بازی درمانگر
