از بین رفتن شکاف نسل‌ها، هویت یافتگی جمعی، الهام بخشی برای زندگی و … از فواید روان شناسانه تماشای مسابقات فوتبال در کنار دیگر اعضای خانواده است
انتظارها به پایان رسید و دیروز بالاخره جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر شروع شد. این اتفاق، بهانه خوبی است تا بتوان دورهمی‌های خانوادگی را که در زندگی‌های امروزی به دلایل مختلف کمتر شده، بیشتر از قبل تجربه کرد. به دلیل علاقه ویژه‌ای که نسل‌های مختلف در ایران به ورزش فوتبال دارند و کمتر خانواده‌ای است که حداقل یک نفر «فوتبالی» نداشته باشد، می‌توان یک پیشنهاد ویژه را مطرح کرد. حالا که یکی از بزرگ ترین رویدادهای جهان فوتبال در حال شکل‌گیری است و تیم‌های ملی ۳۲ کشور از جمله ایران در این مسابقات حضور دارند، به بهانه‌اش سود مضاعفی از باهم بودن را نصیب خانواده‌ها کنید. در این مطلب قصد داریم به چند فایده روان‌شناسانه تماشای مسابقات فوتبال به همراه خانواده بپردازیم. امیدواریم از این فرصت به وجود آمده نهایت استفاده را ببرید.

خانواده موفق زیر سایه یک پروژه مشترک
به نقل از دکتر «دوایی» روان‌شناس تربیتی، هر خانواده موفق باید حداقل ۱۹ پروژه مشترک در ماه با هم داشته باشند. هر کاری که در خانواده با حضور همه اعضا انجام شود، پروژه مشترک نام دارد مانند سر یک سفره غذاخوردن، نشستن پای تلویزیون، مشورت درباره یک موضوع برای تصمیم‌گیری و …. انجام یک پروژه مشترک به ارتباط بیشتر اعضای خانواده و صحبت کردن با هم و تبادل بیشتر نظرات منجر می‌شود. حال چه خوب است به بهانه دیدن فوتبال، اعضای خانواده دور هم جمع شوند و لذت یک فعالیت دسته جمعی را تجربه کنند. قطعا این کار می‌تواند شروعی باشد تا در مواقع دیگر هم به بهانه دیدن مسابقات ورزشی اعضای خانواده دور هم جمع شوند و یخ ارتباط بین اعضا آب شود.
از بین رفتن شکاف نسل‌ها
هر نسلی ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد. استفاده از موبایل و غرق شدن در آن اگرچه به پدیده‌ای فراگیر تبدیل شده، اما در بین نسل جدید به مراتب رایج‌تر است. همین موضوع باعث شده والدین و فرزندان در یک خانه باشند اما هرکدام در دنیای خود و از دنیای دیگری بی‌خبر باشند. حال این که علاقه به فوتبال پیر و جوان نمی‌شناسد و همه می‌توانند از این ورزش زیبا لذت ببرند. یک علاقه مشترک می‌تواند بسیاری از تفاوت‌ها را کم رنگ کند و باعث شود والدین و فرزندان یک بهانه برای شروع صحبت داشته باشند و به بهانه فوتبال وارد دنیای یکدیگر شوند.
هویت یافتگی جمعی
هویت‌یابی، یکی از مهم‌ترین وظایف برای هر فردی است زیرا کسی که هویت خودش را به خوبی بشناسد، می‌تواند دست به انتخاب‌های مطلوب بزند مثلا در انتخاب شغل یا انتخاب همسر. در موضوع هویت‌یابی جای بحث بسیار زیاد است اما یکی از ابعاد هویت‌یابی که به موضوع ما در این مطلب مرتبط است، هویت اجتماعی است. افراد دوست دارند خود را به گروه بزرگ تری منتسب کنند  و ارزش‌های آن گروه را در رفتار خود نشان دهند. به همین دلیل است که طرفدار یک حزب یا تیم فوتبال می‌شوند. هویت اجتماعی می‌تواند انسان‌ها را از فرورفتن در تنهایی و زندگی انزواگرایانه دور کند. والدین با هواداری از تیم محبوب خود یا فرزندان شان می‌توانند زمینه فعالیت‌های اجتماعی را در بین آن ها ایجاد کنند. یکی از متخصصان حوزه روان شناسی ورزشی، مزایای طرفداری از یک تیم ورزشی را این گونه بیان می‌کند: «ارتباطات جدید ایجاد می‌کند، دوستی‌ها را تحکیم می‌بخشد، به فرد هویت جمعی می‌دهد و قدرت ابراز احساسات و رفتار جمعی را بیشتر می‌کند». بنابراین چه خوب است حالا که تیم‌ملی کشورمان در جام جهانی حضور دارد، همه اعضای خانواده با طرفداری از تیم ملی، از مزایایی که گفته شد هم بهره ببرند.
الهام بخشی برای زندگی
بازی فوتبال یک جریان زنده از زندگی روزمره است. بنابراین اتفاقات جالب توجهی در آن رخ می‌دهد که می‌تواند یک درس برای زندگی واقعی قلمداد شود. بارها اتفاق افتاده که تیمی دو یا سه گل عقب بوده اما امید خود را از دست نداده و با تلاش فراوان در دقایق پایانی توانسته نتیجه بازی را عوض کند و برنده از زمین بیرون بیاید. اتفاقی که از آن با نام «کامبک» یاد می‌شود. چرا جای دور برویم. همین تیم ملی خودمان در دوره قبل که با اسپانیا و پرتغال هم گروه بود؛ مهار پنالتی رونالدو توسط بیرانوند و امیدی که بعد از آن در بین بازیکنان به وجود آمد، تیم را تا آستانه صعود از مرحله گروهی پیش برد. همه این‌ها نشان دهنده آن بود که حریف هر چقدر هم توانمند باشد، اگر امید، تلاش و نظم در کنار هم قرار بگیرند، می‌توانند حریف قدرتمند را از میدان کنار بگذارند. آیا جام‌جهانی برزیل و بازی زیبایی را که در مقابل آرژانتین به نمایش گذاشتیم ،هنوز به خاطر دارید؟ اگر گل دقیقه ۹۰ مسی نبود، شاید سرنوشت دیگری در آن دوره برای ما رقم می‌خورد. همه این‌ها می‌تواند یک موضوع جذاب برای صحبت بین اعضای خانواده باشد و درس های فراوانی را در زندگی به ما بیاموزد.
افزایش بهداشت روانی
خانواده ها با تماشای فوتبال می‌توانند از واقعیت‌های نامطلوب دنیای بیرونی برای ساعاتی رهایی یابند که در کاهش چشمگیر استرس‌های زندگی تأثیر مثبتی دارد. همچنین تماشای فوتبال مجموعه‌ای از احساسات و نوسانات خلقی را به همراه دارد که اعضای خانواده در زمان پیروزی یا باخت تیم مورد علاقه‌شان تجربه می‌کنند و همه این‌ها به بهتر شدن ریتم هیجانی در زندگی کمک می‌کند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید در تحقیقاتی ثابت شده گردهمایی‌هایی که به صورت منظم برای تماشای مسابقات ورزشی برگزار می شود، می‌تواند به طول عمر انسان‌ها بیفزاید. همچنین تماشای فوتبال در کنار اعضای خانواده یک سرگرمی سالم محسوب می‌شود که برای پر شدن اوقات‌فراغت، گزینه مناسبی در این شب و روزهای فوتبالی است. افزایش عزت‌نفس، هیجان‌خواهی، گریز از روزمرگی و … هم که با تماشای دورهمی مسابقات فوتبال با خانواده به دست می‌آید، از دیگر مزایای روان‌شناسانه این ماجراست.
مهدی خراسانی| کارشناس ارشد روان شناسی بالینی