مسمومیت غذایی در کودکان؛ هر آنچه باید بدانید
بیا نی نی | بخش مادر و کودک – هنگامی که با پوشک کثیف، استفراغ در ماشین و انواع مشکلات گوارشی و دل درد در مدرسه یا مهدکودک فرزندتان روبرو می‌شوید، خجالت زده نشوید. بله ممکن است کودک شما دچار مسمومیت غذایی شده باشد. مشکلی که ممکن است چندین روز طول بکشد. طبیعتا طول دوره مسمومیت کودکان با مسمومیت بزرگسالان متفاوت است. پس بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید اینست که آرامشتان را حفظ کنید.
معمولا خوردن غذا یا آشامیدن آبی که باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و سموم در آن لانه کرده‌اند باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. معمولا کودکان زیر ۵ سال بیشتر در معرض مسمویت هستند، زیرا سیستم ایمنی بدنشان هنوز در مبارزه با میکروب‌ها کم می‌آورد. علاوه بر این اسید معده‌شان هنوز مقداری ضعیف است. چه در هضم غذا چه در از بین بردن میکروب‌ها!
اسهال و استفراغ ناشی از مسمومیت، برای بدن کودکان خطرات و عوارض بیشتری دارد. پس به مواردی که در ادامه گفته می‌شود توجه کنید.
در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست زیر، به موضوع دلخواه خود برسید:
- علائم مسمومیت غذایی در کودکان
- درمان مناسب برای کودک شما
- چگونه مراقبت کردن از کودک مسموم
- زمان مراجعه به پزشک
- رفتن به هدکودک و مدرسه
علائم مسمومیت غذایی در کودکان
بطور معمول علائم مسمومیت غذایی ۳۰ دقیقه تا ۲ روز پس از خوردن غذای آلوده خود را نشان می‌دهد. براساس علت دقیق مسمومیت کودک، ممکن است علائم متفاوتی وجود داشته باشند. اما بطور معمول یک یا چند علامت زیر به شما در تشخیص مسمومیت غذایی در کودکان کمک می‌کند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تب
- احساس ناراحتی در معده
- درد در ناحیه شکم
- احساس ضعف
- سر درد
درمان مناسب برای کودک شما
اگر معده کودک شما به هیچ عنوان مایعات را تحمل نمی‌کند و کودک استفراغ می‌کند ممکن است بدنش دچار کم‌آبی شود. پس اگر در او نشانه‌های کم‌آبی بدن را مشاهده کردید زودتر به بیمارستان بروید تا با استفاده از تزریق وریدی و سرم، آب از دست رفته بدن احیا شود و تعادل الکترولیت‌های بدن بهم نخورد. الکترولیت‌ها مواد معدنی مانند سدیم و پتاسیم هستند که تقریبا در تمام فعالیت‌های حیاتی بدن نقش دارند. از کنترل ضربان قلب شما تا تنظیم مقدار آب موجود در بدن.
برای مسمومیت‌های شدید ناشی از بعضی از باکتری‌ها، مانند لیستریا، کودک شما ممکن است آنتی بیوتیک دریافت کند. اما برای اکثر باکتری‌ها، فرزند شما هیچ دارویی دریافت نخواهد کرد، مگر اینکه سیستم ایمنی بسیار ضعیفی داشته باشد. فرزند شما همچنین ممکن است برای مسمومیت غذایی ناشی از انگل دارو دریافت کند، اما برای ویروس‌ها، هیچ دارویی وجود ندارد.
چگونه از کودکم مراقبت کنم؟
- برای نوزادان، از هرچیزی که تغذیه می‌کند بهره ببرید. شیر مادر یا شیرخشک. همچنین می‌توانید از نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت استفاده کنید. (مانند پودر او آر اس حل شده در آب)
- برای کودکان می‌توانید از آب، آب میوه و نوشیدنی‌های طعم دار که در ترکیب خود آب فراوان دارند استفاده کنید. نوشیدنی را می‌توانید مملو از تکه‌های یخ کنید و از آنها بخواهید جرعه جرعه آن را بنوشند.
هنگام مسمومیت غذایی در کودکان رعایت نکات زیر نیز می‌تواند مفید باشد:
- از دادن غذا به کودک تا چند ساعت بعد از استفراغ خودداری کنید تا معده‌اش آرام بگیرد.
- اجازه بدهید هر موقع خودشان احساس آمادگی کردند شروع به خوردن غذا کنند. با مقادیر بسیار کم و غذا‌های بسیار سبک مانند نان، برنج، نان تست، غلات خشک و کراکر‌ها شروع کنید.
- از کودک بخواهید استراحت کند.
- همچنین، برای بند آوردن اسهال کودکتان به او چیزی ندهید. این بخشی از فعالیت سیستم ایمنی بدن او برای رهایی از میکروب‌هاست. دارو‌های ضد اسهال ممکن است مدت علایم را طولانی‌تر کند یا عوارض جدی برای بدن کودک بوجود بیاورد.
چه زمانی باید با دکتر تماس بگیرم؟
- گیجی
- خشکی دهان
- تشنگی شدید
- چشمان گود رفته
- گریه بدون اشک یا با اشک کم
- انرژی کافی نداشتن
- نداشتن ادرار یا دفع ادرار به میزان بسیار کم
- ضربان قلب سریع
- احساس وجود فرورفتگی ملاج کودک
- ضعف، سرگیجه، احساس خستگی
شما در خانه مراقبت بهتری می‌توانید از کودکتان داشته باشید، اما بهتر است در موارد زیر کودک تحت نظر پزشک باشد:
- مسمومیت غذایی در کودکان زیر ۵ سال
- مسمومیت کودکانی که به بیماری‌های مزمن و مداوم مبتلا هستند مثلا مشکلات کلیوی دارند.
در صورتیکه بعد از ۲۴ ساعت هیچ بهبودی در حال کودکتان حاصل نشد یا هر یک از علایم زیر را داشت با دکتر تماس بگیرید:
- استفراغ یا اسهال خونی
- تاری دید اسهال و تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- دل پیچه‌ای که پس از دفع اسهال از بین نمی‌رود
- ضعف عضلانی
- مشکلات تنفسی
- استفراغ بیش از ۱۲ ساعت
- لرزش دست‌ها
رفتن به مهدکودک و مدرسه
برای نوزادان، اطمینان حاصل کنید که اسهالشان با پوشک قابل کنترل است. بچه‌های بزرگتر ممکن است نیاز داشته باشند سریعا به سمت حمام یا دستشویی بدوند (برای اسهال یا استفراغ) لذا بهتر است در خانه بوده و همچنین مراقبت باشید مسیر دویدن آنها ایمن باشد.
