مهم‌ترین علل ناباروری در زوج‌های جوان چیست؟

عوامل موثر در ناباروری مردان و زنان

ناباروری در مردان و زنان دلایل زیادی دارد که جداگانه به آنها می پردازیم اما عواملی به صورت مشترک می تواند روی زنان و مردان تاثیر بگذارد به شرح زیر است:

• عوامل فیزیکی:

امواج تلفن همراه، رادیو، تلویزیون بر ناباروری موثر هستند. امواج الکترومغناطیس با شدت خاص می‌تواند بر تکثیر و فعالیت‌های سلولی تاثیرگذار باشد، افزایش ایـن ارتعاشات می‌تواند بر کیفیت اسپرم و تخمک موثر باشـد. اگر فرد در مقابل تابش مستقیم میدان‌های الکترومغناطیس قرار گیرد باعث آسـیب در DNA سلول خواهد شد.
بیشتر بخوانید: تاثیر موبایل در بارداری بر جنین

• استرس و فشارهای روانی:

استرس درمدت زمان طولانی می‌تواند عوارضی مثل ناباروری، زایمان زودرس و سقط جنین ایجاد کند. استرس عام مداخله گر در عملکرد هورمون‌های محرک تولید اسـپرم اسـت، تعداد اسپرم‌ها زمانی که فرد تمرین‌هـای سـخت و بیش از اندازه دارد و در مواقعی که فرد درگیر فشار‌های روانی دراز مـدت اسـت تحت تأثیر قرار می‌گیـرد، از طرفی مشکلات ناباروری، باعث استرس بیشتری می‌شود. ایجاد محیطی آرام و دور از استرس قبل از تصمیم به بارداری می‌تواند از ایجاد عوارض پیشگیری کند.

• سبک زندگی:

چاقی، لاغری، کمبود مواد غذایی مورد نیاز و مصرف مواد غذائی مضر، تغذیه درمانی و تغییر شـیوه زندگی بـر زوج‌هـای نابـاروری کـه پزشکان علت ناباروری آنها را غیر قابل توضیح و نامـشخص بیـان کرده‌اند، مؤثر است. کنترل وزن یکی از روش‌هایی است که در پیشگیری از ابتلای مردان و زنـان به ناباروری مـؤثر است و کاهش وزن می‌تواند باعث بارور شدن افراد شود، به طوری که آمار‌ها نشان می‌دهد زنانی با شاخص توده بدنی بـین ۲۵ تـا ۳۹ دو برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند.
بیشتر بخوانید: علل اصلی ناباروری در زنان و مردان

• سیگار و قلیان:

سیگار یکی دیگر از عـواملی اسـت کـه شـانس باروری را به میزان قابـل تـوجهی کم می کند. سیگار کشیدن در حـاملگی تـأثیر سـوء دارد و قدرت باروری را هم در زن و هم در مرد کاهش می‌دهـد، خطـرات مـصرف دخانیات بـا افزایش سن بیشتر می‌شود، بـین تعـداد سـیگار مصرفی و ناباروری رابطه مستقیم وجود دارد.

• تمرینات ورزشی سنگین و داروهای غیر مجاز

ورزشهای سنگین در مردان و زنان می تواند با ناباروری همراه باشد. دوندگان ماراتون و زنان و مردانی کـه تمرینـات ورزشـی سـنگین دارند و از داروهای غیر مجاز برای پرورش اندام استفاده می کنند، مستعد ناباروری هستند.

دلایل ناباروری زنان

• اختلال در تخمک گذاری

یکی از مهمترین دلایل ناباروری زنان اختلال در تخمک گذاری است. به طوری که ۳۹ درصد از علل ناباروری زنان مربوط به همین موضوع است . بدون تخمک گذاری لقاح انجام نمی شود و بنابراین زن باردار نمی شود . بعضی از زن ها ممکن است تخمک گذاری نکنند و یا به طور نامنظم و کم تخمک گذاری کنند و بنابراین ممکن است یا عادت ماهیانه نداشته باشند و یا عادت ماهیانه آنها کم و نامنظم باشد. حتی بعضی خانم ها با اینکه دوره های عادت ماهیانه منظم دارند اما همچنان اختلال در تخمک گذاری هم دارند.
 

• اختلال در لوله های رحمی

لوله های رحمی در بعضی زنان به طور کامل و یا ناقص بسته است. در نتیجه اسپرم به تخمک نمی رسد. عفونت، آندومتریوز و یا چسبندگی هایی پس ازعمل جراحی مهمترین عوامل تاثیر گذار در بسته بودن لوله های رحمی می تواند باشد.

• آندومتریوز

آندومتریوز علت ۱۳ درصد موارد ناباروری است و حدود ۷۰ درصد زنان دارای آندومتریوز، نابارور هستند. آندومتریوز، حالتی است که در آن سنگفرش رحم (آندومتر)‌ رشد می کند و از رحم هم فراتر می رود و لوله های رحمی را نیز می پوشاند و حتی آنها را می بندد و در عمل تخمک گذاری اختلال به وجود می آورد.

• اختلال درگردن رحم یا رحم

اختلال در گردن رحم می تواند باعث ناباروری شود که می توان به مشکلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت های گردن و رحم و یا کیفیت نامناسب ترشحات رحم اشاره کرد. همچنین تومورهای بدخیم رحم و یا بعضی جای زخم های موجود در دیواره رحم باعث ناباروری است.

• عوامل ایمونولوژیک و دستگاه ایمنی بدن

دستگاه ایمنی بدن و عوامل ایمونولوژیک نقش مهمی در ایجاد ناباروری دارند. در بدن بعضی زنان‌ علیه اسپرم مرد ماده ای بنام آنتی بادی ترشح می شود که اسپرم ها را از بین می برد و یا آنها را غیرفعال می کند و یا حتی باعث سقط خود به خود در بعضی بارداری ها می شود.

دلایل ناباروری مردان

• واریکوسل

یکی از دلایل شایع ناباروری در مردان واریکوسل است. واریکوسل نام اختلالی است که به دلیل اتساع و پیچ خوردگی وریدهایی بیضه ایجاد می‌شود. این اختلال باعث ایجاد آسیب‌های جدی در بیضه می‌شود، به نحوی که دیگر قادر به تولید منی سالم نخواهد بود.

• مشکلات مربوط به اسپرم

‌تعداد کم اسپرم، عدم بلوغ اسپرم، شکل غیرطبیعی اسپرم، عدم توانایی حرکت مناسب اسپرم
بیماری های عفونی مهمترین عاملی است که می تواند در تولید، حرکت وشکل اسپرم تاثیر بگذارد. : بیماری های عفونی مثل اوریون باعث عفونت مجاریی تناسلی یا التهاب و از بین رفتن بیضه ها در مرد می‌شوند.

• مشکلات هورمونی

مشکلات هورمونی هم می تواند یکی از دلایل ناباروری در مردان باشد. تولید نامناسب هورمون های FSH و LH بر تولید هورمون مردانگی یا تستوسترون و تولید اسپرم تأثیر دارند.

• مشکلات دستگاه ایمنی بدن

بدن بعضی مردان علیه اسپرم خودشان ماده ای به نام آنتی بادی می سازد که باعث کاهش حرکت اسپرم یا به هم چسبیدن آنها می شود.

• ناهنجاری های ساختمان بدن

بسته بودن لوله های خروج اسپرم (دفران، اپیدیدیم)‌ باعث ناباروری در مردان می شود . بسته شدن لوله های خروج اسپرم می تواند به علل مادرزادی، نقص ژنتیکی، عفونت ها یا التهاب های دستگاه ادراری – تناسلی باشد.
‌