نظر دهه ۸۰دی ها درباره چندوچون محصولات فرهنگی نوجوانانه
نوجوانها روزهایشان را چطور میگذرانند؟ چطور خودشان را سرگرم میکنند؟ در زمینههای مورد علاقهشان از کجا اطلاعات به دست میآورند و جواب سوالهایشان را کجا جستوجو میکنند؟ آیا در تلویزیون، سینما، نشریات و سایر حوزههای فرهنگی، جایی دارند؟
دنیای نوجوانی در ایران ناشناخته است
محمد حسین ۱۸ساله
من به تازگی چند فیلم خوب دیدم که همگی مال سینمای ژاپناند، مثل «رب لوبیای شیرین» و «پنج قدم فاصله» . مجموعه «هری پاتر» و سریال «چیزهای عجیب» تولید آمریکا را هم خیلی دوست داشتم اما فقط یک فیلم ایرانی دیدهام که مناسب نوجوانها بود به نام «منطقه پرواز ممنوع». فیلم ایرانی نوجوانانه خیلی کم ساخته میشود، همه تولیدات یا کودکانه اند یا مال بزرگ سالان و اصولا انگار بزرگترها در ایران شناختی از دنیای نوجوانانه ندارند. ببینید مثلا «هری پاتر» به خاطر دنیای فانتزی و استفاده از سحر و جادو برای نوجوانها جالب است و بیشتر شخصیت هایش همسن و سال خود ما هستند یا نسخه جدید فیلم «سیندرلا» برای این خیلی طرفدار دارد که با کلیشهها مبارزه میکند و از نگاه جنسیتزده دور است؛ در این فیلم، فرمانروا یک زن است و پری مهربان، یک مرد. دختر خدمتکار، منتظر شاهزادهای نیست که بیاید و آیندهاش را تغییر بدهد و خودش سرنوشتش را میسازد. برای همین من بیشتر فیلم و سریال خارجی میبینم چون هم زیاد تولید میشوند و هم تنوع خوبی دارند. من البته غیر از سینما، عاشق مطالعه هم هستم اما فقط کتاب میخوانم، چون هیچ نشریه نوجوانانهای سراغ ندارم. در مدرسه تا دوران راهنمایی، مجله رشد میخواندم اما الان اصلا مجله نمیخوانم.
نه فیلم داریم، نه سریال، نه مجله!
سارا ۱۵ساله
از بین همه محصولات فرهنگی، تنها کتاب است که مشخصا برای مخاطب نوجوان تولید میشود. من دغدغهها و موضوعات مورد علاقهام را فقط در کتابها پیدا میکنم و ژانر علمی- تخیلی را از همه بیشتر دوست دارم. تا چند سال پیش مجله «همشهری بچهها» را میخواندم ولی چون مطالبش به درد بچههای حداکثر ۱۲ساله میخورد، سنم که بیشتر شد، گذاشتمش کنار. فیلم و سریال ایرانی مناسب نوجوان هم خیلی کم داریم. از خارجیها، فیلمهای «شگفتی» و «خطای ستارگان بخت ما» و سریالهای «آنشرلی» و «امیلی در نیومون» را دوست داشتم. آخرین بار که سینما رفتم، سه سال پیش بود؛ «منطقه پرواز ممنوع» را دیدم که به نظرم فیلم خوبی بود. چند تا نوجوان، هدفی داشتند که برای رسیدن به آن تلاش میکردند. هم هیجانانگیز بود، هم آموزنده. اصولا فیلم نوجوانانه به نظر من باید از علایق و مسائل مربوط به نوجوانها بگوید و کارگردان و نویسندهاش باید با دنیای نوجوانی آشنایی کامل داشته باشند؛ چیزی که خیلی کم پیدا میشود.
خلأ محصولات نوجوانانه را با جایگزینهای نامناسب پر میکنیم
اشکان ۱۶ساله
در دنیا فیلم و سریال نوجوانانه زیاد تولید میشود. در ایران اما هیچ محصولی اختصاصی نوجوانها نیست و بچهها طبق سلیقه خودشان ازبین محصولات موجود، چیزی انتخاب میکنند. مثل سریال «قورباغه» که بیشتر نوجوانها آن را دیدند چون هم جذابیت و هیجان داشت و هم سناریوی قوی. مشکل ما اما فقط به فیلم و سریال ختم نمیشود. در ایران تا دلتان بخواهد نشریه کودک و جوان و بزرگ سال داریم ولی نشریه اختصاصی نوجوان؟ تقریبا هیچ. نوجوانهای علاقهمند به مجله، باید از بین مطبوعات موجود چیزی برای خودشان دستچین کنند. مثلا وقتی راهنمایی بودیم، یک سری از بچهها مجله ماشین میخواندند و بعضیها هم مجله دانستنیها را که خب هیچ کدامش مخصوص نوجوان ها نیست. تازگیها نشریهای منتشر میشود که مال نوجوانهاست ولی درواقع هیچ سنخیتی با ما ندارد. اکثر نویسندههایش در فاز روشنفکربازی و قلمبه سلمبه نوشتن گم شدهاند. موسیقی هم که خب گفتن ندارد! حالا این وسط ما جای خالی اینها را با چی پر میکنیم؟ خب البته که پای سلیقه درمیان است و هرکس سراغ چیزی میرود اما به نظر من بیشتر جایگزینها نامناسب اند و فقط برای پر کردن خلأ موجود. مثلا رپ فارسی و کیدراما دوتا از پرطرفدارترین جایگزینها هستند.
نویسنده : الهه توانا| روزنامه نگار