چگونه فرزند شش انگشتی میشود؟

سوال مخاطب بیا نی نی: من ۳۱ ساله ام. یک پسر ۷ ساله دارم.  وقتی به دنیا آمد انگشت یکی از دست هاش ۶ تا بود. آیا ممکن بچه آینده ام این مشکل را داشته باشد، اگر بچه دار بشم؟

پاسخ دکتر ناهید خداکرمی، رئیس انجمن مامایی:
احتمال رخ دادن مجدد این مشکل کم است. البته بستگی به وضعیت ارثی شما دارد. اگر در خانواده شما این مشکل مرسوم باشد و یا ازدواج فامیلی داشته باشید، احتمال رخ دادن مجدد وجود دارد. این مشکلی نیست که با زندگی مغایر باشد و شما یا فرزندتان را دچار مشکلات دیگری کند. به همین دلیل جای نگرانی وجود ندارد.

در این مقاله می‌خوانید:

• «پلی داکتیلی» چیست؟
• شش انگشتی و نتیجه یک تحقیق در دانشگاه فرایبورگ
• آیا افراد شش انگشتی، دچار نقص هستند؟
• منابع عصبی اختصاصی در مغز
• چگونه فرزند شش انگشتی میشود؟
• علائم «پلی داکتیلی» چیست؟
• انواع «پلی داکتیلی» یا شش انگشتی

«پلی داکتیلی» چیست؟
چگونه فرزند شش انگشتی میشود؟ وضعیتی را که کودک با بیش از پنج انگشت دست یا پا به دنیا بیاید، «پلی داکتیلی» می‌نامند.

برخی از افراد در سراسر جهان «پلی داکتیلی» دارند، به این معنی که آن‌ها با انگشت‌های اضافی روی دست یا انگشتان اضافی روی پا متولد می‌شوند.
برخی از پزشکان ممکن است از این وضعیت به عنوان ناهنجاری یاد کنند، اما آیا «پلی داکتیلی»، یک ناهنجاری است؟ یا این‌که فوایدی برای فرد به همراه دارد؟

شش انگشتی و نتیجه یک تحقیق در دانشگاه فرایبورگ
در مطالعه‌ای که در Nature Communications منتشر شده، محققان دانشگاه فرایبورگ، برای اولین بار مهارت‌های حرکتی و مناطق مغز افراد مبتلا به «پلی داکتیلی»را بررسی کردند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که داشتن یک انگشت اضافی می‌تواند توانایی و مهارت‌های حرکت دست را به طور قابل توجهی گسترش دهد.
این افراد می‌توانند بعضی از کارها را فقط با یک دست انجام دهند، در صورتی که افرادی که پنج انگشت دارند، برای انجام همین مهارت‌ها به هر دو دستشان نیازمندند.

توانایی‌های حرکتی تقویت‌شده در افراد شش انگشتی توسط مناطق حسی-حرکتی در مغز امکان‌پذیر است.
پروفسور «کارستن مهرینگ» از دانشگاه فرایبورگ دراین‌باره توضیح می‌دهد: «ما می‌خواستیم بدانیم که آیا این افراد، دارای مهارت‌های حرکتی فراتر از افراد دارای پنج انگشت هستند یا نه و چگونه مغز قادر به کنترل این حرکات اضافی است؟»
محققان برای پی بردن به میزان توانایی افراد شش انگشتی، آزمایش‌های متعددی روی آن‌ها انجام دادند و فعالیت مغز این گروه با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) کنترل شد.
نتایج نشان داد که انگشت‌های اضافی به طور مستقل از سایر انگشت‌ها حرکت می‌کنند.

آیا افراد شش انگشتی، دچار نقص هستند؟
بجز این‌که داشتن انگشت ششم، یک پدیده غیر معمول است، هیچ نقصی در عملکرد افراد شش انگشتی نسبت به افراد پنج انگشتی وجود ندارد.
تخمین زده می شود از هر ۷۰۰ تا هزار نوزاد، یک نفر با «پلی داکتیلی» متولد می‌شود یعنی این نوزادان روی پا یا دست یا هر دو دارای انگشتان اضافی هستند.

این افراد می‌توانند بعضی از کارها را فقط با یک دست انجام دهند، در صورتی که افرادی که پنج انگشت دارند، برای انجام همین مهارت‌ها به هر دو دستشان نیازمندند.

از آنجا که «پلی داکتیلی» بسیار غیرمعمول است، برخی ممکن است آن را ناهنجاری بدانند.
بسیاری از پزشکان ممکن است در هنگام تولد نوزاد، انگشتان اضافی دست و پای نوزاد را با جراحی بردارند، زیرا داشتن شش انگشت را مفید نمی‌دانند. آن‌ها همچنین ممکن است نگرانی‌هایی در مورد تصویر شخصی فرد در زندگی داشته باشند.

با این وجود، «پلی داکتیلی» ممکن است برخی مزایا را برای افراد به ارمغان آورد.
حداقل این مزایا چیزی است که مطالعه دانشگاه فرایبورگ آلمان به آن دست یافته است.
در این مطالعه کوچک، محققان روی دو داوطلب کار کردند که هر دو در هر دست شش انگشت داشتند. این دو نفر یک زن ۵۲ ساله و پسر ۱۷ ساله او بودند.

منابع عصبی اختصاصی در مغز
نتاریج دیگری که از مطالعه به دست آمده، نشان می‌دهد که مغز دو داوطلب، منابع خاصی را برای کنترل انگشت ششم سازماندهی کرده است.
این یافته‌ها نه تنها درک بهتری از «پلی داکتیلی» ارائه می‌دهند، بلکه این امکان را برای دانشمندان فراهم می‌سازند که ببینند چگونه مغز افراد با کنترل اعضای بدن که بخشی از «اعضای اصلی» نیستند، سازگار می شود.
افراد مبتلا به «پلی داکتیلی» فرصتی منحصر به فرد برای تجزیه و تحلیل کنترل عصبی اندام‌های اضافی و احتمالات مهارت‌های حسی- حرکتی را فراهم می‌کنند.

چگونه فرزند شش انگشتی میشود؟
«پلی داکتیلی» ممکن است در خانواده‌ها انتقال یابد که در این صورت به عنوان «پلی داکتیلی» خانوادگی شناخته می‌شود. این شکل از «پلی داکتلی» به طور جداگانه اتفاق می‌افتد، به این معنی که فرد ممکن است علائم مرتبط را تجربه نکند.
«پلی داکتیلی» همچنین ممکن است با یک بیماری یا سندرم ژنتیکی همراه باشد، به این معنی که ممکن است همراه با یک بیماری ژنتیکی منتقل شود. اگر «پلی داکتیلی» منتقل نشود، به دلیل تغییر ژن‌های کودک در حالی که در رحم است، اتفاق می‌افتد.
شرایط مرتبط با «پلی داکتیلی» شامل موارد زیر است:

• سنداکتیلی (دست یا پاهای تار)
• دیستروفی قفسه سینه خفه‌کننده
• سندرم کارپنتر
• سندرم الیس ون‌کرولد
• سندرم لورنس-مون-بیدل
• سندرم روبنشتاین
• تریزومی ۱۳

برخی از انواع «پلی داکتیلی» بیشتر منتقل می‎شوند و موارد دیگر به احتمال زیاد با یک بیماری ژنتیکی در ارتباط هستند.
تکثیر انگشت کوچک، اغلب ارثی است. این شکل از این بیماری در بین مردم آفریقایی-آمریکایی، ۱۰ برابر بیشتر از گروه‌های دیگر یافت می‌شود.

این مورد، کمتر شایع است و از هر ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار تولد زنده، یک مورد اتفاق می‌افتد. در این نوع، انگشت اضافی در قسمت بیرونی انگشت شست قرار می‌گیرد که به «شعاعی» معروف است.

در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار، تکثیر انگشت کوچک به صورت جداگانه و از ژن غالب خاص به ارث می‌رسد، اما در قفقازی‌ها، احتمالا بیشتر با یک بیماری یا سندرم ژنتیکی همراه است.
تکثیر شست اغلب به صورت جداگانه و فقط در یک دست یا پا اتفاق می‌افتد.
افرادی که دارای «پلی داکتیلی» میانی هستند، ممکن است دست یا پاهای به هم تنیده داشته باشند.

علائم «پلی داکتیلی» چیست؟
نحوه نمود «پلی داکتیلی» می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است به شکل‌های زیر ظاهر شود:

• توده کوچک و برجسته بافت نرم، فاقد استخوان
• انگشت یا انگشت‌های پا که تا حدی تشکیل شده و بدون مفصل است

انواع «پلی داکتیلی» از راست: «اولنار»، «میانی» و «شعاعی» 

انواع «پلی داکتیلی» یا شش انگشتی
«پلی داکتیلی»، سه نوع دارد: 

۱- «پلی داکتیلی» اولنار یا تکثیر انگشت کوچک
این نوع، رایج‌ترین شکل بیماری است و انگشت اضافی در خارج انگشت کوچک قرار دارد. این نوع به «اولنار» معروف است.
وقتی وضعیت انگشتان پا تحت تاثیر قرار می‎‌گیرد، «پلی داکتیلی»، «فیبولار» نامیده می‌شود.

این نوع، نادر است و در آن انگشت اضافی به انگشت اشاره، حلقه، میانی یا چند انگشت متصل می‌شود.

۲- «پلی داکتیلی» شعاعی یا پرآکسیال یا تکثیر انگشت شست
این مورد، کمتر شایع است و از هر ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار تولد زنده، یک مورد اتفاق می‌افتد.
در این نوع، انگشت اضافی در قسمت بیرونی انگشت شست قرار می‌گیرد که به «شعاعی» معروف است.
وقتی این شکل، وضعیت انگشتان پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، «درشت‌نی» نامیده می‌شود.

۳- «پلی داکتیلی» میانی
این نوع، نادر است و در آن انگشت اضافی به انگشت اشاره، حلقه، میانی یا چند انگشت متصل می‌شود.

اگر سئوالی درباره سلامتی نوزاد دارید، آن را با متخصصان اطفال در کلینیک بیا نی نی مطرح کنید.